Okresy rozliczeniowe w czasie obowiązywania ustawy antykryzysowej
Ustawa antykryzysowa miała na celu łagodzenie skutków kryzysu ekonomicznego. Ustawa dotyczyła osób fizycznych albo prawnych, prowadzących działalność gospodarczą we własnym imieniu. Pracodawcy, którzy zostali nią objęci mogli stosować wiele korzystnych dla siebie rozwiązań prawnych z zakresu prawa pracy. Jednym z nich była możliwość przedłużenia okresu rozliczeniowego czasu pracy pracownika. Zgodnie z przepisami nie obowiązującej już ustawy antykryzysowej, jeśli było to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technologicznymi, lub dotyczącymi organizacji czasu pracy, okres rozliczeniowy mógł zostać przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Stosowanie przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy nie mogło jednak naruszać prawa pracownika do odpoczynku. Przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy wprowadzane było w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. W przypadku, kiedy u danego przedsiębiorcy nie działały zakładowe organizacje związkowe przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy wprowadzane było w porozumieniu z przedstawicielami pracowników. Przedsiębiorca miała obowiązek przekazać kopię porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 3 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia.
W każdym miesiącu stosowania przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy wynagrodzenie pracownika nie mógł być niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Dłuższy okres rozliczeniowy pozwalał pracodawcom objętym ustawą antykryzysową na większą elastyczność planowania czasu pracy swoich pracowników w czasie kryzysu ekonomicznego. Umożliwiał lepsze uwzględnienie okresów większego lub mniejszego natężenia pracy.
Zobacz także: Kryzys 2012: wprowadzenie indywidualnego czasu pracy
Okresy rozliczeniowe w zależności od systemu czasu pracy
Fakt, iż od początku 2012 roku przestaje obowiązywać ustawa o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców oznacza, że pracodawcy objęci tą ustawą muszą ponownie stosować okresy rozliczeniowe przewidziane przez kodeks pracy.
Okres rozliczeniowy to czas, w którym pracodawca ustala wymiar czasu pracy pracownika do przepracowania. Podstawowym okresem rozliczeniowym w podstawowym systemie czasu pracy jest okres 4 miesięcy. Okres ten może zostać wydłużony w rolnictwie, hodowli oraz przy pilnowaniu mienia lub osób do 6 miesięcy. Natomiast do 12 miesięcy może zostać wydłużony okres rozliczeniowy w podstawowym systemie czasu pracy w rolnictwie i hodowli oraz przy pilnowaniu mienia lub osób, jeśli jest to dodatkowo uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi wpływ na przebieg procesu pracy.
W przypadku podstawowego równoważnego czasu pracy, który stosowany jest uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją okres rozliczeniowy wynosi 1 miesiąc. Okres rozliczeniowy może zostać wydłużony do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach lub do 4 miesięcy przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych.
Okres rozliczeniowy przy równoważnym czasie pracy, stosowanym przy dozorze urządzeń lub pozostawaniu w pogotowi do pracy wynosi 1 miesiąc.
Natomiast w przypadku równoważnego czasu pracy przy pilnowaniu osób lub ochronie mienia, w zakładowych strażach pożarnych i zakładowych służbach ratownictwa podstawowym okresem rozliczeniowym jest okres 1 miesiąca. W przypadkach szczególnie uzasadnionych może on zostać wydłużony do 3 miesięcy, a przy pracach uzależnionych od pory rok lub warunków atmosferycznych nawet do 4 miesięcy.
Przy pracach, które ze względu na technologie produkcji nie mogą być wstrzymane, czyli przy pracach w ruchu ciągłym okres rozliczeniowy wynosi do 4 tygodni.
Do 4 miesięcy wynosi okres rozliczeniowy w razie stosowania przerywanego systemu czasu pracy i w przypadku zadaniowego systemu czasu pracy. Zaś do 1 miesiąca wynosi okres rozliczeniowy w przypadku skróconego tygodnia pracy oraz w przypadku pracy weekendowej.
Zobacz także dział: Czas pracy
Podstawa prawna: Kodeks pracy
Ustawa z dnia 1 lipca 2009 roku o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. 2009 nr 125 poz. 1035 z późn. zm.)