Dzień wolny za święto wypadające w sobotę
Jasne jest to, że święto ustawowo wolne od pracy, które przypada na dzień pracy, oznacza dla pracownika dzień wolny. Jak przedstawia się sytuacja wystąpienia święta w dzień, który zgodnie z harmonogramem czasu pracy jest już dniem wolnym dla danego pracownika?
Zgodnie z art. 130 § 2 Kodeksu pracy każde święto występujące w okresie rozliczeniowym, które przypada w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Jeśli święto przypada na dzień wolny od pracy niebędący niedzielą dla zapewnienia zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy należy wyznaczyć pracownikowi inny dzień wolny od pracy.
Polecamy: Twój urlop. To Ci się należy! - Kolekcja Poznaj swoje prawa! Nr 1
Aby zrobić to zgodnie z przepisami o czasie pracy, dodatkowy dzień wolny musi zostać oddany w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym wypadło święto. Jeśli pracownika obowiązuje miesięczny okres rozliczeniowy, wówczas wolne należy oddać w miesiącu wystąpienia święta. Nie jest przy tym istotne, czy dodatkowe wolne występuje przed czy po święcie wypadającym w sobotę. Warto wspomnieć w tym miejscu, że najdłuższy okres rozliczeniowy może liczyć 12 miesięcy.
W 2020 r. II dzień Bożego Narodzenia przypada na sobotę 26 grudnia. Pracodawca może ustalić w zamian za ten dzień inny dzień wolny od pracy np. 18 grudnia w piątek (przed świętem) czy 28 grudnia w poniedziałek (po omawianym dniu świątecznym). Przy założeniu, że pracownik wykonuje swoją pracę w ramach przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy w miesięcznym okresie rozliczeniowym.
W roku 2019 nie było okazji do wyznaczania dodatkowego dnia wolnego w zamian za święto przypadające w sobotę. Zmieni się to w kolejnym roku. Zgodnie z kalendarzem świąt państwowych i religijnych określonych w ustawie o dniach wolnych od pracy aż dwa razy pracodawcy będą musieli wyznaczyć swoim pracownikom dodatkowe wolne za święto sobotnie.
Kalendarz dni ustawowo wolnych od pracy w 2020 r.
Zgodnie z art. 1 ustawy o dniach wolnych od pracy wszystkie niedziele oraz poniżej wymienione święta są dniami wolnymi od pracy w Polsce.
- 1 stycznia – Nowy Rok
- 6 stycznia – Święto Trzech Króli
- pierwszy dzień Wielkiej Nocy
- drugi dzień Wielkiej Nocy
- 1 maja – Święto Państwowe
- 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja
- pierwszy dzień Zielonych Świątek
- dzień Bożego Ciała
- 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (sobota)
- 1 listopada – Wszystkich Świętych
- 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości
- 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia
- 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia (sobota)
W 2020 r. w sobotę wypada Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (Matki boskiej Zielnej) będące także Świętem Wojska Polskiego. Świętujemy je 15 sierpnia. Tym pracownikom, których okres rozliczeniowy wynosi 1 miesiąc, należy oddać inny dzień wolny w tym samym miesiącu sierpniu. Oczywiście dotyczy to sytuacji przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, kiedy pracownik wykonuje swoją pracę od poniedziałku do piątku, a sobota pozostaje jego dniem wolnym od pracy. W tym samym roku kalendarzowym pracodawca będzie musiał zaplanować jeszcze jeden dzień dodatkowy od pracy w miesiącu grudniu. II dzień Świąt Bożego Narodzenia przypada bowiem własnie na sobotę. Powtarza się więc sytuacja z roku 2015, kiedy to te same dwa święta przypadały na soboty.
Czy pracodawca sam ustala dodatkowy dzień wolny za święto wypadające w sobotę? Czy termin wolnego wybiera konkretny pracownik?
Prawo pracy nie przewiduje procedury ustalania terminu odebrania dodatkowego dnia wolnego za święto przypadające w sobotę. Uważa się jednak, że termin wybiera pracodawca. Nic nie stoi na przeszkodzie wysłuchania propozycji pracowników i w razie możliwości przychylenia się do dat wskazanych przez podwładnych. Zgodne z prawem jest więc odebranie wolnego w innych terminach dla każdego pracownika. Ważne, aby zachowany został wymiar czasu pracy przewidziany dla danego miesiąca zgodnie z rozkładem czasu pracy.
Brak dodatkowego dnia wolnego
Jeśli pracodawca w omawianej sytuacji nie wyznaczy pracownikowi dodatkowego dnia wolnego zostanie przekroczona norma czasu pracy. W związku z tym powstaje obowiązek zrekompensowania pracownikowi nadpracowanych godzin. Zasadą jest, że godziny przepracowane ponad wymiar czasu pracy należy zwrócić pracownikowi w równej wysokości w postaci wolnego od pracy. W przypadku braku takiej możliwości wypłaca się dodatkowe wynagrodzenie.
Sprawdź, jak ewidencjonować dzień wolny za święto wypadające w sobotę >>>
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dziennik Ustaw rok 2015 poz. 90)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 917)