Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługuje rekompensata. Jednak nie zawsze. W pewnych sytuacjach pracodawca nie zapłaci pracownikowi, mimo że przepracuje w ciągu dnia więcej niż 8 godzin.
- Na wypadek wyjścia z pracy w ciągu dnia warto zadbać o formalności
- Odpracowanie godzin to nie praca w godzinach nadliczbowych
Na wypadek wyjścia z pracy w ciągu dnia warto zadbać o formalności
W życiu codziennym każdego pracownika zdarzają się sytuacje, w których jest zmuszony załatwić w ciągu dnia sprawę urzędową, czy też wyjść do lekarza i w związku z tym wyjść w ciągu dnia z pracy. Oczywiście może w takiej sytuacji skorzystać z przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, czy też, jeżeli są spełnione przesłanki, zwolnienia z powodu siły wyższej. Jednak nie zawsze takie rozwiązania są możliwe do zastosowania, a nawet jeśli są możliwe, to nie muszą być korzystne, i to zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy. Zdarza się bowiem, że wobec nawału pracy zrobienie sobie dnia wolnego nie jest wskazane. W takich przypadkach pojawia się zazwyczaj pomysł zwolnienia z pracy na kilka godzin. Jednak czy takie postępowanie jest bezpieczne i dopuszczalne z punktu widzenia obowiązujących przepisów?
Pracodawca jest zobowiązany zwolnić pracownika od pracy, jeżeli obowiązek taki wynika z przepisów ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z przepisów wykonawczych do nie albo z innych przepisów prawa. Wśród przypadków, o których mowa w tej regulacji można wskazać np. obowiązek stawienia się przed organem właściwym w zakresie powszechnego obowiązku obrony, czy też przed organem administracji publicznej, a także wykonywanie czynności biegłego oraz badań lekarskich i szczepień ochronnych. Do tego rodzaju zwolnień należy również zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, przysługujące pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat. Jednocześnie próżno szukać w obowiązujących przepisach podstawy do zwalniania pracowników z części dnia pracy na ich wniosek, w celu załatwiania spraw osobistych. Jednak czy to oznacza, że wyjście z pracy w ciągu dnia nie jest możliwe? Jest powszechnie wiadomym, że stosowanie przez pracodawcę rozwiązań bardziej korzystnych dla pracowników, niż przewidziane w przepisach jest jak najbardziej dopuszczalne i zgodne z prawem. Jeżeli więc organizacja pracy w zakładzie na to pozwala, pracodawca może wyrazić zgodę na wyjście pracownika w godzinach pracy. Warto jednak w takich przypadkach pamiętać o dopełnieniu stosownych formalności.
Odpracowanie godzin to nie praca w godzinach nadliczbowych
Po pierwsze, warto by pracownik złożył wniosek o zwolnienie od pracy w celu załatwienia spraw osobistych na piśmie. Po drugie, należy ustalić, czy czas zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych zostanie odpracowany oraz na jakich zasadach. Jeżeli nie zostanie on odpracowany, to co do zasady za czas takiego zwolnienia pracownik nie zachowa prawa do wynagrodzenia, choć znów – na podstawie wspomnianej powyżej zasady, pracodawca może podjąć decyzję o tym, że takie wyjście nie wpłynie na wysokość wynagrodzenia pracownika. Warto pamiętać również o tym, że jeśli do odpracowania godzin dojdzie, to nie będą one stanowiły pracy w godzinach nadliczbowych, co wprost wynika z art. 151 § 21 k.p., w którym ustawodawca wskazał, że nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Jednocześnie jednak należy pamiętać o tym, że odpracowanie zwolnienia od pracy nie może naruszać prawa pracownika do minimalnego dobowego i tygodniowego odpoczynku od pracy.
art. 151 § 21 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz.1465)
§ 4–16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1632)