Porada Eksperta: Sprzeczne z prawem wypowiedzenie stosunku pracy w Niemczech

Paul Ostrowski
Adwokat i notariusz
rozwiń więcej
Tylko w wyjątkowych przypadkach wypowiedzenie jest nieważne i nie obowiązuje wtedy trzytygodniowy termin do wniesienia pozwu do sądu pracy.
Nawet wypowiedzenie niezgodne z prawem musi być zaskarżone w ciągu trzech tygodni przed sądem pracy. Dotyczy to również osób podlegających szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem.

Związkowy Sąd Pracy (Bundesarbeitsgericht, Az.: 6 AZR 480/09) uznał, że wypowiedzenie niezgodne z prawem, musi być też zaskarżone w ciągu trzech tygodni przed sądem pracy. W rozpatrywanym przez sąd przypadku chodziło o wypowiedzenie umowy o pracę z kandydatem na członka rady zakładowej. § 15 ust. 3 ustawy o ochronie przed wypowiedzeniem (Kündigungsschutzgesetz; skrót: KSchG), stanowi, że wypowiedzenia w tych wypadkach nie są dozwolone.
Jednak pomimo tego wypowiedzenia niezgodne z prawem w zakresie prawa pracy są skuteczne.
Na podstawie kodeksu cywilnego (BGB) tego rodzaju wypowiedzenie byłoby nieważne.
KSchG przyjęła konstrukcję zaskarżalności wadliwej czynności prawnej. Wypowiedzenie jako oświadczenie woli pracodawcy jest zatem prawie zawsze ważne i skuteczne, chyba że sąd pracy uzna je za nieważne. § 7 KSchG stanowi, że nieważne wypowiedzenie, które nie jest w ciągu trzech tygodni zaskarżone, jest ex tunc, a więc od chwili wypowiedzenia ważne. Podobnie uregulowana jest ta sprawa w polskim Kodeksie pracy, z ważnym dla pracownika wyjątkiem.

Na podstawie art. 30 § 5 polskiego Kodeksu  pracy, inaczej jak w Niemczech, pracodawca jest zobowiązany pouczyć pracownika o prawie wniesienia pozwu do sądu pracy oraz o terminach wniesienia tego pozwu.

Niemieckie prawo pracy opiera się w tym zakresie na zasadzie : ignorantia legis neminem excusat (nieznajomość ustaw nie usprawiedliwia). 

Zobacz również: Paremie łacińskie

Ale wymówienia pracodawcy zawierają z reguły pouczenie, że pracownik ma obowiązek do niezwłocznego - w ciągu trzech dni od daty otrzymania wypowiedzenia - zgłoszenia się do urzędu pracy. Obowiązek ten wynika z § 37 b niemieckiego Kodeksu socjalnego III (SGB III). Niedopełnienie tego obowiązku powoduje na podstawie
§ 140 SGB III zmniejszenie zasiłku dla bezrobotnych.

Tylko w wyjątkowych przypadkach - dlatego używamy zwrotu „Wypowiedzenie jest prawie zawsze ważne i skuteczne”- wypowiedzenie jest nieważne i nie obowiązuje wtedy trzytygodniowy termin do wniesienia pozwu do sądu pracy. Np. nieważne są wypowiedzenia ustne (Związkowy Sąd Pracy, Bundesarbeitsgericht, Az.: 1 AZR 659/03) albo podpisane przez osobę, która nie jest do tego uprawniona. W ostatnim przypadku – na wszelki wypadek – wypowiedzenie musi być przez pracownika bezzwłocznie jako czynność prawna bez umocowania oddalona. Przypominany, że termin trzech tygodni biegnie od chwili doręczenia wypowiedzenia. Nawet osoby podlegające szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem muszą wnieść pozew do sądu pracy w ciągu trzech tygodni. Dotyczy to kobiet w ciąży lub w czasie urlopu macierzyńskiego, rodzica korzystającego z urlopu wychowawczego, członków rad zakładowych, pracowników upośledzonych itd. 

Zobacz również serwis: Praca za granicą

Prawo
Niedobrze u niepełnosprawnych. Źle z Wytycznymi, świadczeniem wspierającym, kwotami świadczeń [List]
22 gru 2025

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od osób niepełnosprawnych rozczarowanych praktyką przyznawania świadczeń dla nich w ostatnich latach. Główny zarzut dotyczy wysłania w grudniu 2024 r. przez przedstawicieli rządu Wytycznych do WZON, które zmodyfikowały (kwotowo w dół) zasady przyznawania świadczenia wspierającego. W opinii osób niepełnosprawnych ci z nich, którzy są w wieku 75+, niewidomi, niesłyszące oraz poruszający się na aktywnych wózkach mają limity punktów poziomu potrzeby wsparcia, co zmniejsza wartość świadczenia wspierającego (albo pozbawia go). Hipotezę tą potwierdza wprost dokument Wytycznych ujawniony przez Infor.pl w odniesieniu do osób niepełnosprawnych w wieku 75+. Obecnie czekamy na wynik interwencji RPO w odniesieniu do pozostałych grup wskazywanych jako pokrzywdzone Wytycznymi. W artykule kolejny list osoby niepełnosprawnej w tej sprawie.

Które sklepy będą otwarte w Wigilię w 2025 roku? W jakich zawodach poza handlem praca jest dozwolona w Wigilię i inne święta? Jakie kary grożą pracodawcom?
22 gru 2025

W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Które sklepy będą otwarte w Wigilię?

Koniec taniego wykupu mieszkań komunalnych? W Sejmie praca wre nad nowymi przepisami, wejdą w 2027 r.
22 gru 2025

Miliony Polaków przez lata wykupywały mieszkania komunalne za ułamek ich wartości. Teraz to się skończy. Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże gminom udzielania wysokich zniżek przy sprzedaży lokali. Zmiany mają wejść w życie latem 2027 roku. Sprawdź, co to oznacza dla najemców, seniorów i samorządów – oraz dlaczego politycy chcą zatrzymać wyprzedaż publicznego zasobu mieszkaniowego.

Wyjaśniamy dlaczego PZON i WZON usuwają punkt 7 wskazań w orzeczeniu o niepełnosprawności. To przez przepisy
22 gru 2025

Osoby niepełnosprawne (i ich rodziny) za utratę pkt 7 chyba powinny mieć pretensje do polityków (i to tych rządzących 20 lat temu), a nie lekarzy WZON. Bo to politycy związali lekarzy w PZON definicjami prawnymi, które nakazują odebrać osobie niepełnosprawnej pkt 7. I nie ma to wiele wspólnego z medycyną. Co więcej politycy definicje te umieścili w rozporządzeniach (albo Wytycznych), a nie w ustawach. To powinno być w mojej ocenie skontrolowane przez Trybunał Konstytucyjny - taka definicja to materia ustawowa w ustawie. Pokażę to na przykładzie definicji "Konieczność sprawowania opieki". Problem, który powoduje dziś ta definicja wynika z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Nie ma nic wspólnego z bieżącymi sporami polityków.

Aplikacja "Schrony" pokazuje gdzie się ukryć. Czy będzie rozbudowana?
22 gru 2025

Aplikacja "Schrony" uruchomiona w poprzednim roku pokazuje gdzie się ukryć. Można w niej sprawdzić rozmieszenie miejsc schronienia dla ludności. Najwięcej schronów i ukryć znajduje się na Śląsku i Mazowszu. Czy aplikacja będzie rozbudowana?

Wigilia wolna od pracy w praktyce nie dla wszystkich pracowników. Oto dlaczego szef-pracoholik jest groźny dla całej firmy
22 gru 2025

Zgodnie z przepisami od 2025 roku 24 grudnia jest w Polsce dniem ustawowo wolnym od pracy. Wolna Wigilia przez wielu jest oceniana jako gest troski o pracowników, ukłon w stronę work-life balance i odpowiedź na realne potrzeby ludzi. W publicznej debacie jednak rzadko mówi się to tym, jak ta decyzja wpływa na liderów. Bo choć zespoły szybciej myślą o barszczu i choince, dla kadry zarządzającej święta to często jeden z najbardziej intensywnych i obciążających momentów w roku. To właśnie liderzy wykonują w tym czasie ogromną, niewidzialną pracę.

Jawność płac - początek zmian 24 grudnia 2025 r. Co naprawdę się zmienia teraz, co za pół roku a co jeszcze później?
22 gru 2025

W Wigilię 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu pracy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń w procesie rekrutacyjnym. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom informację o proponowanym wynagrodzeniu (kwocie lub przedziale) oraz stosować neutralny język w ofertach pracy. Kolejne rozwiązania wynikające z unijnej dyrektywy o równości wynagrodzeń mają zostać wdrożone w prawie krajowym do 7 czerwca 2026 r., przy czym część obowiązków (np. raportowanie) będzie uruchamiana etapami w kolejnych latach.

Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
23 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

pokaż więcej
Proszę czekać...