Przestój ekonomiczny jako środek ochrony miejsc pracy

Patrycja Dados
rozwiń więcej
Przestój ekonomiczny jako środek ochrony miejsc pracy / Fot. Fotolia / Fotolia
Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy z dnia 11 października 2013 r. weszła w życie 21 listopada. Zastąpiła ustawę o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców. Ustawa ta określa zasady przyznawania i wypłaty świadczeń finansowanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Kto jest uprawniony do otrzymania pomocy?

Przedsiębiorcy spełniający określone w ustawie warunki, po wprowadzeniu przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, mają możliwość otrzymania dofinansowania na dopłaty do wynagrodzeń dla zatrudnionych pracowników. Dofinansowanie to nazwane zostało świadczeniem na rzecz ochrony miejsc pracy i co najistotniejsze, stanowi pomoc de minimis – pomoc bezzwrotną. Przyznawane jest na wniosek.

Pracodawcy, którzy uprawnieni są do skorzystania z rozwiązań nowej ustawy, to przedsiębiorcy, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych, czyli spadek sprzedaży towarów lub usług w wysokości co najmniej 15 %. Procent liczony jest jako stosunek obrotów z 6 kolejnych miesięcy w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku i obrotów z okresu analogicznego, tylko 12 miesięcy wcześniej.

Warunki otrzymania pomocy

Podstawą do otrzymania świadczenia jest złożenie przez przedsiębiorcę wniosku o przyznanie świadczeń. Organem rozpatrującym wniosek jest marszałek województwa właściwy ze względu na miejsce siedziby pracodawcy. Wraz z wnioskiem przedsiębiorca składa dokumenty niezbędne do zawarcia umowy o wypłatę świadczeń. Marszałek województwa ocenia poprawność i kompletność złożonej dokumentacji. Po stwierdzeniu, że przedsiębiorca spełnia wszystkie warunki do otrzymania świadczenia, w przeciągu 7 dni występuje do dysponenta Funduszu o przyznanie limitu wydatków na wypłatę świadczeń finansowanych z Funduszu. Po uzyskaniu limitu w terminie 7 dni zawiera z przedsiębiorcą umowę o wypłatę świadczeń.

Warunkiem przyznania świadczeń z Funduszu jest wprowadzenie u danego przedsiębiorcy przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy. Ustawa definiuje oba pojęcia i określa sposób ustalania warunków wykonywania pracy w tym czasie. Warunki i tryb wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy przedsiębiorca ustala w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeżeli takie nie działają - z przedstawicielami pracowników.

Zobacz również: Ochrona miejsc pracy - rozwiązania

Co przysługuje pracownikowi?

Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym przysługuje wynagrodzenie ze środków przedsiębiorcy oraz finansowane ze środków Funduszu świadczenie na częściowe zaspokojenie wynagrodzenia za czas przestoju ekonomicznego, do wysokości 100 % zasiłku dla bezrobotnych. Ich łączna wysokość musi wynieść co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie ustalone na podstawie odrębnych przepisów.

W sytuacji wprowadzenia przez przedsiębiorcę obniżonego wymiaru czasu pracy, obniża się także wynagrodzenie pracownika. Pracodawca nie musi wprowadzać wtedy wypowiedzenia zmieniającego, ponieważ przepisy ustawy przewidują świadczenie na częściowe zrekompensowanie wynagrodzenia z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy. Przy ustalaniu świadczeń obowiązują analogiczne zasady, jak w przypadku przestoju ekonomicznego.

Ponadto w obu przypadkach, przedsiębiorcy przysługują z Funduszu środki na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy.

Obowiązki przedsiębiorcy

Przedsiębiorca, po otrzymaniu świadczenia, jest zobligowany do niezwłocznego wypłacenia wynagrodzenia pracownikowi oraz odprowadzenia składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Niewywiązanie się z umowy jest równoznaczne z koniecznością zwrotu przyznanych środków wraz z odsetkami. Naruszenie postanowień umowy to np.: wykorzystanie środków niezgodnie z umową, zwolnienie pracownika z przyczyn go niedotyczących, a także niedopuszczenie marszałka województwa do przeprowadzenia kontroli.

Dofinansowywanie szkoleń pracowników

Dodatkowo, jeżeli w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy po zawarciu umowy o wypłatę świadczeń, pracownik podejmie szkolenie, pracodawca może otrzymać dofinansowanie w wysokości 80 % kosztów szkoleń. Szkolenie powinno być uzasadnione obecnymi albo przyszłymi potrzebami pracodawcy. Środki pochodzą z Funduszu Pracy, a złożony przez przedsiębiorcę wniosek rozpatruje starosta.

Celem nowej ustawy jest ochrona pracodawców i pracowników przed skutkami spowolnienia gospodarczego. Częściowe dopłaty do wynagrodzeń przyczynią się do utrzymania poziomu zatrudnienia i polepszenia sytuacji finansowej pracodawcy. Maksymalny czas wypłaty świadczeń to 6 miesięcy.

Polecamy serwis: Praca

Prawo
Niespodzianka dla kierowców przed świętami – obligatoryjna konfiskata pojazdu, która ma poprawić bezpieczeństwo na drogach. Prezydent podpisał ustawę
23 gru 2025

W dniu 22 grudnia 2025 r. Prezydent Karol Nawrocki złożył swój podpis pod ustawą, która ma poprawić bezpieczeństwo na polskich drogach. Ustawa wprowadza m.in. nowe rozwiązania w zakresie przepadku pojazdów mechanicznych, w tym reguluje zupełnie nowe okoliczności, w których policja dokona konfiskaty samochodu (a w dalszej kolejności – sąd będzie mógł, a w określonych przypadkach – musiał orzec przepadek pojazdu).

Niedobrze u niepełnosprawnych. Źle z Wytycznymi, świadczeniem wspierającym, kwotami świadczeń [List]
22 gru 2025

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od osób niepełnosprawnych rozczarowanych praktyką przyznawania świadczeń dla nich w ostatnich latach. Główny zarzut dotyczy wysłania w grudniu 2024 r. przez przedstawicieli rządu Wytycznych do WZON, które zmodyfikowały (kwotowo w dół) zasady przyznawania świadczenia wspierającego. W opinii osób niepełnosprawnych ci z nich, którzy są w wieku 75+, niewidomi, niesłyszące oraz poruszający się na aktywnych wózkach mają limity punktów poziomu potrzeby wsparcia, co zmniejsza wartość świadczenia wspierającego (albo pozbawia go). Hipotezę tą potwierdza wprost dokument Wytycznych ujawniony przez Infor.pl w odniesieniu do osób niepełnosprawnych w wieku 75+. Obecnie czekamy na wynik interwencji RPO w odniesieniu do pozostałych grup wskazywanych jako pokrzywdzone Wytycznymi. W artykule kolejny list osoby niepełnosprawnej w tej sprawie.

Te sklepy będą otwarte w Wigilię w 2025 roku. W jakich zawodach poza handlem praca jest dozwolona w Wigilię i inne święta? Jakie kary grożą pracodawcom?
23 gru 2025

W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Które sklepy będą otwarte w Wigilię?

Koniec taniego wykupu mieszkań komunalnych? W Sejmie praca wre nad nowymi przepisami, wejdą w 2027 r.
22 gru 2025

Miliony Polaków przez lata wykupywały mieszkania komunalne za ułamek ich wartości. Teraz to się skończy. Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże gminom udzielania wysokich zniżek przy sprzedaży lokali. Zmiany mają wejść w życie latem 2027 roku. Sprawdź, co to oznacza dla najemców, seniorów i samorządów – oraz dlaczego politycy chcą zatrzymać wyprzedaż publicznego zasobu mieszkaniowego.

Wyjaśniamy dlaczego PZON i WZON usuwają punkt 7 wskazań w orzeczeniu o niepełnosprawności. To przez przepisy
22 gru 2025

Przepisy nakazują sprawdzić lekarzowi, czy osoba niepełnosprawna umie się ubrać, umyć oraz czy może wyjść na zewnątrz mieszkania. Jeżeli tak, to lekarz musi ją uznać za samodzielną i niepotrzebującą stałej opieki. Wyklucza to możliwość przyznania pkt 7 we wskazaniach do orzeczenia o niepełnosprawności (stopień znaczny). Sprawdzenie dotyczy zdolności faktycznej, a nie stanu zdrowia. Ta procedura wynika z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Fala informacji z całej Polski o nagminnym odbieraniu przez WZON i PZON pkt 7 wynika nie ze zmian w prawie w ostatnich kilkunastu miesiącach. To prawdopodobnie efekt zmian w jego wykładni w kierunku skrajnie niekorzystnej dla osób niepełnosprawnych. Odebranie pkt 7 oznacza, że osoba niepełnosprawna nie wymaga ciągłej opieki

Aplikacja "Schrony" pokazuje gdzie się ukryć. Czy będzie rozbudowana?
22 gru 2025

Aplikacja "Schrony" uruchomiona w poprzednim roku pokazuje gdzie się ukryć. Można w niej sprawdzić rozmieszenie miejsc schronienia dla ludności. Najwięcej schronów i ukryć znajduje się na Śląsku i Mazowszu. Czy aplikacja będzie rozbudowana?

Wigilia wolna od pracy w praktyce nie dla wszystkich pracowników. Oto dlaczego szef-pracoholik jest groźny dla całej firmy
22 gru 2025

Zgodnie z przepisami od 2025 roku 24 grudnia jest w Polsce dniem ustawowo wolnym od pracy. Wolna Wigilia przez wielu jest oceniana jako gest troski o pracowników, ukłon w stronę work-life balance i odpowiedź na realne potrzeby ludzi. W publicznej debacie jednak rzadko mówi się to tym, jak ta decyzja wpływa na liderów. Bo choć zespoły szybciej myślą o barszczu i choince, dla kadry zarządzającej święta to często jeden z najbardziej intensywnych i obciążających momentów w roku. To właśnie liderzy wykonują w tym czasie ogromną, niewidzialną pracę.

Jawność płac - początek zmian 24 grudnia 2025 r. Co naprawdę się zmienia teraz, co za pół roku a co jeszcze później?
22 gru 2025

W Wigilię 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu pracy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń w procesie rekrutacyjnym. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom informację o proponowanym wynagrodzeniu (kwocie lub przedziale) oraz stosować neutralny język w ofertach pracy. Kolejne rozwiązania wynikające z unijnej dyrektywy o równości wynagrodzeń mają zostać wdrożone w prawie krajowym do 7 czerwca 2026 r., przy czym część obowiązków (np. raportowanie) będzie uruchamiana etapami w kolejnych latach.

Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
23 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

pokaż więcej
Proszę czekać...