Urlop macierzyński i rodzicielski to czas, który ustawodawca przeznacza na opiekę nad dzieckiem i regenerację sił. W praktyce jednak wiele młodych mam (i ojców) zastanawia się, czy mogą podjąć pracę podczas trwania tych urlopów – zwłaszcza w kontekście rosnących kosztów życia i chęci utrzymania aktywności zawodowej. W artykule rozwiewamy wątpliwości i omawiamy, czy można pracować podczas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, w jakiej formie i jakie są ograniczenia prawne.
- Praca podczas urlopu macierzyńskiego – co wolno, a czego nie?
- Praca podczas urlopu rodzicielskiego – więcej elastyczności
Praca podczas urlopu macierzyńskiego – co wolno, a czego nie?
Praca na etacie u obecnego pracodawcy – zakazana
Zgodnie z przepisami, kobieta przebywająca na urlopie macierzyńskim nie może wrócić do pracy u pracodawcy, który udzielił jej urlopu, aż do zakończenia pełnego wymiaru tego urlopu – czyli zazwyczaj przez pierwsze 20 tygodni po porodzie (przy jednym dziecku). To ograniczenie ma na celu zapewnienie matce odpowiedniego odpoczynku i czasu na adaptację do nowej roli.
Umowy cywilnoprawne u obecnego pracodawcy – teoretycznie możliwe
Teoretycznie możliwe jest podjęcie współpracy na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło – nawet z dotychczasowym pracodawcą. Należy jednak pamiętać, że zakres obowiązków musi się różnić od tych, które wykonywane były na podstawie umowy o pracę, a samo rozwiązanie budzi wątpliwości i powinno być stosowane z dużą ostrożnością.
Praca podczas urlopu rodzicielskiego – więcej elastyczności
Praca na etacie u obecnego pracodawcy – maksymalnie pół etatu
Ustawodawca dopuszcza możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze czasu pracy – maksymalnie do 1/2 etatu. W takiej sytuacji:
- Urlop rodzicielski zostaje proporcjonalnie wydłużony.
- Pracownik otrzymuje częściowy zasiłek macierzyński oraz wynagrodzenie za pracę.
- Konieczne jest złożenie wniosku o łączenie pracy z urlopem i określenie, jak będzie wykorzystywana wydłużona część urlopu.
Umowy cywilnoprawne – brak ograniczeń czasowych
W przypadku współpracy na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło, nie obowiązują limity czasu pracy – jednak ponownie warto, aby zakres obowiązków był odmienny niż na etacie.
Czy można pracować u innego pracodawcy podczas urlopu?
Zgodnie ze stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy, nie ma przeciwwskazań do podejmowania pracy u innego pracodawcy – zarówno podczas urlopu macierzyńskiego, jak i rodzicielskiego. Dotyczy to zarówno umów o pracę, jak i umów cywilnoprawnych.
Kluczowe zasady:
- Praca u innego pracodawcy może być wykonywana nawet w pełnym wymiarze czasu pracy.
- Nie powoduje to utraty ani przerwania urlopu.
- Rodzic może także podjąć działalność gospodarczą – to szczególnie korzystna opcja dla przedsiębiorczych mam i ojców.
Praca w czasie urlopu – podsumowanie | ||||
Forma pracy | Macierzyński (obecny pracodawca) | Rodzicielski (obecny pracodawca) | Inny pracodawca (macierzyński i rodzicielski) | Działalność gospodarcza |
Umowa o pracę | Zakaz | Maks. 1/2 etatu (wydłużony urlop) | Dozwolona, nawet na pełen etat | Możliwa |
Umowa zlecenie lub dzieło | Teoretycznie możliwe, inny zakres obowiązków | Dozwolona | Dozwolona | Możliwa |
Autor: Teresa Szott - Kancelaria Mentzen