Jak udzielać urlopów wychowawczych po zmianie przepisów od 1 października 2013 r.

Zasady udzielania urlopów wychowawczych. /fot. Fotolia
Od 1 października 2013 r. pracownik-rodzic może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy urlopu wychowawczego, a nie tak jak dotychczas 3 lata. Jeden miesiąc urlopu wychowawczego został bowiem zarezerwowany wyłącznie dla danego pracownik-rodzica i nie może z niego skorzystać drugi z rodziców. To najważniejsza zmiana dotycząca udzielania urlopów wychowawczych na nowych zasadach

Od 1 października br. pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5. roku życia. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia. W tym przypadku liczy się zatem staż pracy pracownika u wszystkich pracodawców, u których był zatrudniony.

Urlop wychowawczy w 5. częściach

Zmiana przepisów o urlopach wychowawczych, które obowiązują od 1 października 2013 r., umożliwia podział 36-miesięcznego okresu przysługującego urlopu wychowawczego na 5 części. Nie muszą być one wykorzystane przez pracownika bezpośrednio jedna po drugiej. Nie ma również określonej minimalnej lub maksymalnej długości jednej części takiego urlopu. Pracownik swobodnie decyduje w tym zakresie, a pracodawca każdorazowo musi uwzględnić jego wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego. Dotychczas pracownicy mogli wykorzystać urlop wychowawczy maksymalnie w 4 częściach.

Po zmianie przepisów pracownik może wykorzystać urlopu wychowawczy w 5 częściach, a nie jak do tej pory w 4 częściach.

Zobacz serwis: Praca

Wspólne wykorzystywanie urlopu wychowawczego

Dotychczas rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie przebywać na takim urlopie przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy. W takim przypadku do wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego powinno być dołączone pisemne oświadczenie drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka o okresie, w którym zamierza on skorzystać z takiego urlopu. Od 1 października 2013 r. okres wspólnego korzystania przez rodziców lub opiekunów dziecka z urlopu wychowawczego został wydłużony do 4 miesięcy.

Po zmianie przepisów rodzice dziecka mogą jednocześnie przebywać na urlopie wychowawczym maksymalnie przez 4 miesiące.

Rodzice lub opiekunowie dziecka, którzy do dnia wejścia w życie nowelizacji jednocześnie korzystali z urlopu wychowawczego na dane dziecko, od dnia wejścia w życie zmiany przepisów mają prawo do jednoczesnego korzystania z takiego urlopu w wymiarze stanowiącym różnicę między nowym, 4-miesięcznym wymiarem takiego urlopu a wymiarem urlopu wychowawczego dotychczas wykorzystanym jednocześnie na dane dziecko. Zatem jednemu z rodziców będzie przysługiwało prawo do uzupełnienia o 1 miesiąc wspólnego urlopu wychowawczego, jaki już wykorzystał z drugim z rodziców.

Pracownica wychowująca 2-letnią córkę przebywa na 2-letnim urlopie wychowawczym, udzielonym jej od 1 stycznia 2013 r. W tym okresie ojciec dziecka przebywał jednocześnie na urlopie wychowawczym z matką dziecka przez pełny 3-miesięczny okres od 1 stycznia do 31 marca 2013 r. Po nowelizacji przepisów Kodeksu pracy, od 1 października 2013 r. pracownik ma prawo zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie mu dodatkowego miesiąca urlopu wychowawczego, który będzie wykorzystywał łącznie z matką dziecka.

„Nieprzenoszalna” część urlopu wychowawczego

Od 1 października 2013 r. wprowadzono konieczność wykorzystania co najmniej 1 miesiąca urlopu wychowawczego przez drugiego z rodziców. Co najmniej miesiąc urlopu dla każdego z rodziców nie będzie „przenoszony" na drugiego rodzica. Oznacza to zatem, że w przypadku korzystania z urlopu wychowawczego wyłącznie przez jednego z rodziców będzie on miał prawo jedynie do 35 miesięcy tego urlopu, gdyż prawa do 1 miesiąca tego urlopu nie można będzie przenieść na drugiego rodzica.

Zobacz: Urlopy pracownicze

Od powyższej reguły przewidziano jednak wyjątki. Rodzic dziecka ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze pełnych 36 miesięcy, jeżeli:

  • drugi rodzic dziecka nie żyje,
  • drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
  • drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu, a także gdy
  • dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna.

Podstawa prawna:

art. 186 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ost. zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 1028.

Elastyczny czas pracy, urlop wychowawczy i inne uprawnienia – wszystko o najważniejszych zmianach w prawie pracy w 2013. Kodeks pracy 2013 z komentarzem

Prawo
Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]
21 maja 2025

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

ZUS: Nadużywanie alkoholu może być przyczyną niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni
21 maja 2025

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja
21 maja 2025

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

Dodatek za pracę w nocy od 1 czerwca 2025 r.
21 maja 2025

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w czerwcu? jak się go oblicza? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Czy zachowek po rodzicach przepada?
20 maja 2025

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?
20 maja 2025

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia debata prezydencka 2025? Jacek Prusinowski poprowadzi spotkanie
21 maja 2025

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę? Spotkanie poprowadzi Jacek Prusinowski, dziennikarz SE i Radia Plus.

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]
20 maja 2025

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek
20 maja 2025

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

Kogo poprze Mentzen? Spotkania z Nawrockim i Trzaskowskim na YT [Druga tura]
21 maja 2025

Od tego, kogo poprze Mentzen może zależeć wynik drugiej tury wyborów prezydenckich 2025 r. Dlatego wszyscy tak czekają na informację od Sławomira Mentzena: Trzaskowski czy Nawrocki? Decyzja zapadnie po spotkaniach na żywo z kandydatami, które odbędą się na kanale Sławomira Mentzena na YT.

pokaż więcej
Proszę czekać...