Kogo obowiązuje okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy?

Katarzyna Redmerska
Dziennikarka medyczno-prawna
rozwiń więcej
Kogo dotyczy okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy? / Shutterstock

Kiedy nabywa się prawa do zasiłku chorobowego? Jak długo trwa czas oczekiwania na zasiłek chorobowy? Czy zasiłek chorobowy może zostać przyznany bez czasu oczekiwania? 

rozwiń >

Zasiłek chorobowy - czym jest

Zasiłek chorobowy to świadczenie przysługujące osobom podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo lub też dobrowolnie, za okres czasowej niezdolności do pracy spowodowanej chorobą.

Prawo do zasiłku chorobowego nabywa się po upływie ustalonego okresu ubezpieczenia – tzw. okres wyczekiwania. Okres ten jest zróżnicowany w zależności od charakteru ubezpieczenia. Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych, z ubezpieczenia społecznego w razie choroby ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego bądź też wynagrodzenia za czas choroby po upływie: 

  • 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – w przypadku, gdy podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu; 
  • 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – w przypadku, gdy jest ubezpieczony dobrowolnie. 

Okresy zaliczane do okresu wyczekiwania i wyjątki

Do okresu wyczekiwania zaliczane są okresy pobierania zasiłku macierzyńskiego przysługujące w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego oraz okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, który jest określony w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.  

Od wymogu ciągłości okresu ubezpieczenia ustanowione zostały pewne wyjątki, które odnoszą się zarówno do 30-dniowego, jak i 90-dniowego okresu wyczekiwania. Do okresów ubezpieczenia chorobowego wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni bądź spowodowana została: urlopem wychowawczym; urlopem bezpłatnym; odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania - kiedy

W pewnych sytuacjach zasiłek chorobowy może zostać przyznany bez okresu wyczekiwania. Mowa tutaj o: 

  • absolwentach szkoły bądź szkoły wyższej, objętych ubezpieczeniem chorobowym lub tych, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych, w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii – od daty złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a w przypadku kierunku farmacji – od daty zaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki; 
  • ubezpieczonym, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do lub z pracy; 
  • ubezpieczonym obowiązkowo i posiadającym, co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego; 
  • posłach albo senatorach przystępujących do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji; 
  • funkcjonariuszach Służby Celnej, którzy przyjęli propozycję pracy i stali się pracownikami w jednostce organizacyjnej Krajowej Administracji Skarbowej. 

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy w wyniku choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. 

Dni niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, za które pracownik nie nabył prawa do świadczenia chorobowego, bowiem nie posiadał odpowiedniego okresu ubezpieczenia chorobowego – zalicza się do okresu wyczekiwania.

Ustanie okresu zatrudnienia a zasiłek chorobowy 

W myśl zapisów art. 7 ustawy zasiłkowej, zasiłek chorobowy przysługuje osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, w sytuacji, gdy niezdolność do pracy trwała bez przerwy, co najmniej 30 dni i powstała nie później: 

  • niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego; 
  • niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, bądź innej choroby z objawami ujawniającymi się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Po ustaniu zatrudnienia pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego przez okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, nie dłużej jednak niż przez 91 dni. Okres zasiłkowy to czas pobierania zasiłku chorobowego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych do jednego okresu zasiłkowego dodaje wszystkie okresy niezdolności do pracy, dzieje się tak nawet w przypadku, kiedy niezdolność była spowodowana różnymi przyczynami. Wyjątkiem jest niezdolność do pracy przypadająca na okres ciąży lub spowodowana gruźlicą, kiedy prawo do zasiłku chorobowego przysługuje przez maksymalnie 270 dni.

Umowa zlecenie a zasiłek chorobowy 

Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje każdej osobie, która objęta jest ubezpieczeniem chorobowym. Zatem i osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenie mogą liczyć na takie świadczenie, muszą jednak spełnić określone warunki. Jeżeli zleceniobiorca chce przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, musi wypełnić pisemny wniosek, a następnie przekazać go zleceniodawcy. Wówczas zleceniodawca ma obowiązek zarejestrować zatrudnionego w ZUS. 

Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego nie mogą zostać zgłoszone osoby: 

  • będące studentami poniżej 26. roku życia (nie zgłasza się ich do ZUS, gdyż są objęte ubezpieczeniami z tytułu nauki); 
  • podlegające pod ubezpieczenia społeczne (emerytalne i rentowe) dobrowolnie – do chorobowego można przystąpić jedynie, gdy składki te opłaca się obligatoryjnie. 

Umowa zlecenie a okres wyczekiwania 

W przypadku umowy zlecenia, prawo do zasiłku chorobowego zatrudniony nabywa po upływie 90 dni nieprzerwanego okresu ubezpieczenia. Do owych 90 dni zaliczają się poprzednie okresy ubezpieczeniowe, jeżeli przerwa między nimi nie wynosiła więcej niż 30 dni bądź była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym czy odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Natomiast okres wyczekiwania nie dotyczy zasiłku macierzyńskiego czy opiekuńczego – przysługują od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniom.

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu

oprac. Kinga Olszacka
rozwiń więcej
Prawo
QUIZ Polscy prezydenci. Dasz radę zdobyć 10/10?
21 maja 2025
Ile lat w dniu wyborów musi mieć kandydat na prezydenta? Kto był pierwszym prezydentem RP? Ile lat trwa kadencja? Sprawdź swoją wiedzę o przed drugą turą wyborów.
Darowizna w kwocie 4 000 000 zł: Jak przekazać legalnie i bez podatku?
21 maja 2025

Darowizna na kwotę 4 milionów złotych może brzmieć jak zaproszenie do kontroli skarbowej. Tymczasem obowiązujące przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie tylko dopuszczają taką transakcję bez podatku, ale wręcz jasno określają, jak to zrobić legalnie i bezpiecznie. W najnowszej interpretacji indywidualnej skarbówka potwierdził, że nawet wielomilionowe darowizny mogą być zwolnione z podatku, jeśli spełnione zostaną trzy kluczowe warunki. Jakie? Sprawdzamy.

Zasiłek dla tracących świadczenie pielęgnacyjne (stare). Opiekunowie osób niepełnosprawnych (stopień znaczny) z problemem
21 maja 2025

Sądy wykryły trzecią lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym. Pierwsza luka dotyczy wątpliwości, czy opiekunowie osób niepełnosprawnych powinni oddawać świadczenie pielęgnacyjne (stare) za okres rozpatrywania wniosku o określenie poziomu potrzeby wsparcia (liczba punktów w WZON po teście sprawności). Druga luka dotyczy utraty ubezpieczenia zdrowotnego przez opiekunów za okres rozpatrywania wniosku przez WZON. I teraz jest odkryta trzecia luka.

Więzi rodzinne w świetle ochrony dóbr osobistych
21 maja 2025

Więzi rodzinne opierają się na emocjach i wspólnie budowanych przez lata relacjach. W sytuacjach konfliktowych – takich jak rozwód, spory o kontakty z dzieckiem czy alimenty – więzi te mogą zostać poważnie naruszone. Warto wtedy pamiętać, że prawo może nas realnie chronić w takich przypadkach. Jak to działa w praktyce?

Do której godziny jest głosowanie na prezydenta?
21 maja 2025

Cząstkowe, orientacyjne wyniki głosowania na Prezydenta Polski w wyborach 2025 r. znane są już w trakcie dnia, w którym wyborcy oddają głosy. Niektórzy niezdecydowani mogą pod ich wpływem zmienić zdanie i wybrać się do komisji wyborczej. Inni ze względu na plan dnia mogą zagłosować tylko późnym wieczorem. Czy zdążą? Do której godziny można głosować?

WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?
21 maja 2025

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]
21 maja 2025

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

ZUS: Nadużywanie alkoholu jako przyczyna niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni
21 maja 2025

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja
21 maja 2025

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

Dodatek za pracę w nocy od 1 czerwca 2025 r.
21 maja 2025

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w czerwcu? jak się go oblicza? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

pokaż więcej
Proszę czekać...