REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasiłek macierzyński i chorobowy. Ważne zmiany od 26 kwietnia 2023 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zasiłek macierzyński i chorobowy. Ważne zmiany od 26 kwietnia 2023 r.
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, iż w związku ze zmianami w Kodeksie pracy od 26 kwietnia zmieniają się przepisy dotyczące zasiłku macierzyńskiego i chorobowego. 

1. Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje dłużej

1.1 Kiedy urodzisz albo przyjmiesz dziecko na wychowanie

Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlop rodzicielskiego. Ponieważ okres urlopu się wydłużył, dłuższy jest też czas, przez który przysługuje zasiłek.

REKLAMA

Poniższa tabela pokazuje, jaka jest zależność między długością wypłaty zasiłku macierzyńskiego a liczbą dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub przyjętych na wychowanie.

Przez ile czasu jest wypłacany zasiłek macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiegoLiczba dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub przyjętych na wychowanie
41 tygodni1
43 tygodnie2 lub więcej
38 tygodniw szczególnych warunkach opisanych niżej

Zasiłek jest wypłacany przez 38 tygodni, gdy:

  • rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmie na wychowanie dziecko do lat 7 (lub do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny),
  • osoba ubezpieczona przyjmie na wychowanie dziecko do lat 14 i złoży wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.

1.2 Kiedy urodzisz albo przyjmiesz na wychowanie dziecko mające zaświadczenie, o którym mowa w ustawie „Za życiem”

Przez ile czasu jest wypłacany zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego w związku z ustawą „Za życiem”Liczba dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub  przyjętych na wychowanie
65 tygodni1
67 tygodni2 lub więcej
62 tygodniew szczególnych warunkach opisanych niżej

Zasiłek jest wypłacany przez 62 tygodnie, gdy:

  • rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmie na wychowanie dziecko do lat 7 (lub do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny),
  • osoba ubezpieczona przyjmie na wychowanie dziecko do lat 14 i złoży wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.

Więcej o zaświadczeniu na podstawie ustawy „Za życiem”

Ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu dziecka, które powstały w okresie prenatalnym lub w czasie porodu (opisane w art. 4 ust. 2 pkt 2–4 ustawy), stwierdza w zaświadczeniu lekarz ubezpieczenia zdrowotnego ze specjalizacją drugiego stopnia lub tytułem specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej (art. 4 ust. 3 ustawy).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Aby otrzymać zasiłek macierzyński na opisanych warunkach, musisz złożyć oświadczenie, że dziecko ma takie zaświadczenie (o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy „Za życiem”).

Ważne

Ze wskazanego wymiaru urlopu rodzicielskiego każdemu z pracowników – rodziców dziecka - przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Tego prawa nie można przenieść na drugiego z rodziców. Skorzystanie z urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 9 tygodni oznacza wykorzystanie przez pracownika – rodzica dziecka urlopu z wymienionej części urlopu.

REKLAMA

Oznacza to, że rodzice mogą się dzielić wymiarem zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (odpowiednio np. 32, 34 tygodnie) na dotychczasowych zasadach. Pozostałe 9 tygodni urlopu – może wykorzystać tylko jedno z ubezpieczonych rodziców.

Jeżeli na przykład jako matka wykorzystasz 32 tygodnie urlopu, to dodatkowe 9 tygodni może wykorzystać tylko ojciec dziecka. Jeżeli rodzice podzielą się urlopem tak, że np. matka wykorzysta 20 tygodni urlopu, ojcu przysługuje 21 tygodni urlopu.

2. Jaka jest wysokość zasiłku macierzyńskiego

Jeżeli złożysz wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (tzw. długi wniosek) do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, zasiłek będzie wynosił  81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Długi wniosek o zasiłek macierzyński nie może dotyczyć 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego z rodziców. Za tą część urlopu zasiłek zawsze wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Jeżeli nie wykorzystasz ani jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego  w wysokości 81,5 proc. w pierwszym roku życia dziecka (na podstawie długiego wniosku), będzie Ci przysługiwać jednorazowe wyrównanie zasiłku do 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jednorazowe wyrównanie będzie wypłacane na Twój wniosek. W takiej sytuacji zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wyniesie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

3. Na jakich zasadach wypłacamy zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego

Z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego można skorzystać jednorazowo albo może być podzielony maksymalnie na 5 dowolnych części. Ostatnia część urlopu może przypadać najpóźniej do końca roku, w którym dziecko skończy 6 lat, a w przypadku dziecka przyjętego na wychowanie odpowiednio 7, 10 i 14 lat.

4. Ile wynosi zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego

Skraca się okres, w którym można skorzystać z urlopu macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego.

Jako ubezpieczony ojciec dziecka masz prawo do 2 tygodni zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego. Musisz je wykorzystać do:

  • dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy, albo
  • dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14 lat.

5. Co w okresie przejściowym

5.1 Kiedy pobierasz zasiłek macierzyński na dzień 26 kwietnia 2023 r.

Osoba ubezpieczona, która na 26 kwietnia 2023 r. pobiera zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, ma prawo do zasiłku na nowych zasadach.

Aby otrzymać zasiłek w nowej wysokości, złóż wniosek między 26 kwietnia a 17 maja 2023 r. Jeżeli tego nie zrobisz, będziesz otrzymywać zasiłek w dotychczasowej wysokości.

Zasiłek macierzyński w zmienionej wysokości przysługuje od 26 kwietnia 2023 r. do końca urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego.

5.2 Masz już złożony wniosek o zasiłek, ale jeszcze go nie pobierasz

Osoba ubezpieczona, która przed 26 kwietnia 2023 r. złożyła wniosek o zasiłek macierzyński, ale na 26 kwietnia 2023 r. jeszcze go nie pobiera,  może skorzystać z zasiłku macierzyńskiego w nowej wysokości.

Aby otrzymać zasiłek w nowej wysokości, złóż wniosek między 26 kwietnia a 17 maja 2023 r. Jeżeli tego nie zrobisz, będziesz otrzymywać zasiłek w wysokości, która została ustalona  na podstawie wniosku złożonego przed 26 kwietnia 2023 r.

5.3 Byłaś lub byłeś uprawiony do zasiłku macierzyńskiego lub jego części od 2 sierpnia 2022 r. do 25 kwietnia 2023 r.

Osoba ubezpieczona, która od 2 sierpnia 2022 r. do 25 kwietnia 2023 r. (włącznie) była uprawniona (korzystała) z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części – udzielonego na podstawie Kodeksu pracy – ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w nowym wymiarze (szczegółowe zasady określają art. 34 i 35 ustawy zmieniającej).

Dodatkowe wyjaśnienia

REKLAMA

Zgodnie z art. 34 ust. 1–3 ustawy zmieniającej pracownik, który w okresie od 2 sierpnia 2022 r. do 26 kwietnia 2023 r. miał prawo do urlopu rodzicielskiego albo jego części lub korzystał z urlopu rodzicielskiego albo jego części udzielonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym, ma prawo do skorzystania z urlopu rodzicielskiego w wymiarze określonym w art. 1821a i art. 183 ustawy zmieniającej w art. 1 w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Wobec tego pracownika stosuje się art. 1821a § 4 i 5 Kodeksu pracy w nowym brzmieniu. Części urlopu rodzicielskiego, o której mowa w art. 1821a § 4 i 5 Kodeks pracy, udziela się na zasadach określonych w zmienionych przepisach Kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 35 ust. 1 – 3 ustawy zmieniającej pracownik – rodzic dziecka mającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy „Za życiem”, który w okresie od 2 sierpnia 2022 r. do 26 kwietnia 2023 r. miał prawo do urlopu rodzicielskiego albo jego części lub korzystał z urlopu rodzicielskiego albo jego części udzielonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym, ma prawo do skorzystania z części urlopu rodzicielskiego, którego długość jest różnicą między wymiarem urlopu rodzicielskiego określonym w art. 1821a § 2 Kodeks pracy w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą a wymiarem urlopu określonym w art. 1821a § 1 Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym. Tej części urlopu rodzicielskiego udziela się na zasadach określonych w Kodeksie pracy w nowym brzmieniu.

Wniosek o zasiłek

Podstawą do ustalenia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego jest wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego oraz pozostałe niezbędne dokumenty.

5.4 Kiedy pobierasz zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego

Ubezpieczony ojciec wychowujący dziecko w dniu 26 kwietnia 2023 r. ma prawo do urlopu ojcowskiego na dotychczasowych zasadach, jednak najpóźniej do:

  • dnia, w którym dziecko skończy 24 miesiące albo
  • dnia, w którym miną 24 miesiące od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14 lat.

6. Zmieniły się formularze wniosków o zasiłek

W związku z nowymi przepisami zmieniają się niektóre formularze stanowiące podstawę do wypłaty zasiłku macierzyńskiego (ZUR, ZAM, Z-15a, Z-15b, ZAS-24, Z-3a, ZAS-5, Znp-7).

Nowe wzory formularzy są dostępne na www.zus.pl od 26 kwietnia 2023 r., natomiast na PUE ZUS – będą dostępne w maju 2023 roku.

7. Nie masz prawa do zasiłku chorobowego za okres urlopu opiekuńczego

Po zmianie przepisów pracownicy mają prawo do 5 dni urlopu opiekuńczego w ciągu roku kalendarzowego. Urlop przysługuje na zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny albo osobie mieszkającej w tym samym gospodarstwie domowym, jeśli wymaga tego z poważnych względów medycznych.

Za okres niezdolności do pracy czasie urlopu opiekuńczego nie przysługuje zasiłek chorobowy. Ta sama zasada dotyczy świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku opiekuńczego.

Podstawa prawna

  1. Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2023 r. poz. 641 (zwana „ustawą zmieniającą”).
  2. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Dz.U. z 2022 r. poz. 1732, z późn. zm. (zwana „ustawą zasiłkową”).
  3. Ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, z późn. zm. (zwana „Kodeksem pracy”).
  4. Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, Dz.U. z 2020 r. poz. 1329, z późn. zm. (zwana „ustawą „Za życiem””).
 
oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: ZUS

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Elektroniczne przesyłanie pism procesowych - system e-EDES już działa w Polsce

Ministerstwo Sprawiedliwości poinformowało 14 maja 2025 r., że Polska dołączyła do grona pierwszych państw członkowskich Unii Europejskiej, które uruchomiły usługę komunikacji elektronicznej pomiędzy sądami i innymi organami w sprawach cywilnych i handlowych, wykorzystując system informatyczny e-EDES (e-Evidence Digital Exchange System). Uruchomienie systemu nastąpiło 5 maja br.

Polacy pracują za dużo. Ekspert: powinniśmy dążyć do skrócenia czasu pracy

Polacy są jednym z najbardziej zapracowanych narodów w Unii Europejskiej. Powinniśmy dążyć do skrócenia czasu pracy. Gospodarczo jesteśmy na to gotowi – powiedział Dominik Owczarek z Instytutu Spraw Publicznych, komentując najnowsze dane Eurostatu o średnim czasie pracy.

PILNE! PKW prostuje fejki o wyborach prezydenckich. Jak głosować? Zaświadczenia. mObywatel. Hologramy

PKW opublikowało dziś komunikat z informacją, że wyborcy mogą potwierdzać swoją tożsamość mObywatelem w czasie głosowania w wyborach prezydenckich.

Wybory Prezydenta RP 2025. Kiedy PKW poda wyniki?

Wybory prezydenckie w Polsce odbędą się w niedzielę, 18 maja 2025 roku. Tego samego dnia, już po zamknięciu lokali wyborczych poznamy wyniki sondażowe exit poll. Na wyniki PKW trzeba będzie poczekać trochę dłużej. Kiedy wyniki?

REKLAMA

Pełczyńska-Nałęcz: Koniec dopłat do kredytów mieszkaniowych, podatek katastralny od trzeciego mieszkania

Minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz zapowiedziała zwrot w polityce mieszkaniowej. Koniec z dopłatami do kredytów, więcej mieszkań społecznych i podatek katastralny – to filary nowego podejścia rządu.

Wybory prezydenckie 2025: Kto przejdzie do drugiej tury? [SONDA]

Wybory prezydenckie 2025 zbliżają się wielkimi krokami. Emocje rosną, a najnowsze sondaże rzucają nowe światło na szanse poszczególnych kandydatów. Kto znajdzie się w drugiej turze? Sprawdź, jak wyglądają wyniki, jak zmieniają się nastroje wyborców i oddaj głos w naszej sondzie.

Sondaże prezydenckie 2025: duże różnice w pierwszej trójce. 25% Polaków nadal się waha na kogo zagłosować. Podejmą decyzję dopiero przy urnie wyborczej?

W dniu 14 maja 2025 r. opublikowano dwa różne sondaże prezydenckie tej samej instytucji badawczej IBRIS, dla dwóch różnych gazet przeprowadzone w ostatnich dniach. Sondaże te pokazują dość duże różnice między kandydatami plasującymi się na pierwszych trzech miejscach. Z innego sondażu wynika, że ponad jedna czwarta Polaków wciąż może zmienić kandydata, na którego zagłosuje w nadchodzących wyborach prezydenckich.

Egzamin zawodowy: adwokacki i radcowski – gdy komisja zawiedzie, a Ty nie. Jak skutecznie odwołać się od wyniku?

Uzyskanie negatywnego wyniku z egzaminu zawodowego na radcę prawnego lub adwokata nie musi być końcem drogi – może być początkiem merytorycznego starcia o sprawiedliwość. W ostatnich latach odwołania od wyników tych egzaminów stają się coraz bardziej powszechnym narzędziem ochrony praw kandydatów. I słusznie – każda ocena podlega bowiem kontroli, a zdający mają realny wpływ na jej weryfikację. Zatem jak skutecznie odwołać się od wyniku?

REKLAMA

Wyrok TSUE w sprawie WIBOR-u w umowach kredytowych. Będzie historyczny przełom w ochronie praw kredytobiorców złotówkowych?

W dniu 11 czerwca 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej po raz pierwszy w historii zajmie się sprawą polskiego kredytu złotówkowego, którego oprocentowanie oparte jest na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą C-471/24 i trafiła do Trybunału na skutek skierowania przez Sąd Okręgowy w Częstochowie pytań prejudycjalnych. To przełomowy moment w historii polskiego rynku finansowego – porównywalny z początkiem spraw frankowych w TSUE.

GIS: wykryto pestycyd w tej czarnej herbacie liściastej. Zobacz, których partii Yunnan Loyd nie można spożywać

Główny Inspektorat Sanitarny opublikował 13 maja 2025 r. ostrzeżenie publiczne dotyczące dotyczące żywności. GIS poinformował o wykryciu pozostałości pestycydu o nazwie antrachinon w dwóch partiach herbaty czarnej liściastej o nazwie Yunnan herbata czarna liściasta "Loyd". Wyraźnie zaznaczono, że nie należy spożywać partii produktu określonych w tym komunikacie, bo może stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi.

REKLAMA