Pieszy na drodze to każda osoba, która znajduje się na jezdni poza pojazdem. Pieszym jest także osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim, osoba prowadząca rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, a także osobę w wieku do 10 lat kierującą rowerem pod opieką osoby dorosłej.
Generalnie jest tak, że pieszy powinien korzystać z chodnika – jest to strefa przeznaczona tylko dla pieszych (rowerzyści mogą z niej korzystać tylko w szczególnych okolicznościach). Jeżeli nie ma chodnika to pieszy powinien korzystać z pobocza a jeżeli pobocza nie ma to pieszy powinien korzystać z lewej strony drogi. Może w ten sposób obserwować pojazdy nadjeżdżające z naprzeciwka.
Chodnik jest dla pieszych natomiast jezdnia jest dla pojazdów. Przekraczanie jezdni przez pieszego jest możliwe jedynie w określonych miejscach – przejściach dla pieszych. W takim punkcie zarówno kierowca jak i pieszy powinien zachować szczególną ostrożność.
Ustawodawca przewiduje jednak kilka wypadków, w których możliwe jest przekroczenie jezdni poza przejściem dla pieszych.
100 metrów od przejścia
Art. 13 Kodeksu drogowego mówi o tym, że przechodzenie przez jezdnie poza przejściem dla pieszych jest dozwolone, jeżeli w odległości 100 metrów nie ma wyznaczonego przejścia dla pieszych. Pieszy w takim wypadku powinien upewnić się, że nie spowoduje przy tym zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub utrudnienia ruchu pojazdów.
Należy zaznaczyć, że pojazdy mają w takiej sytuacji pierwszeństwo a pieszy powinien przechodzić przez jezdnie jak najkrótszą drogą.
Pieszy może skorzystać także z drogi dla rowerów. Jest to możliwe jest nie ma w pobliżu chodnika lub pobocza. Jest on jednak zobowiązany do ustąpienia pierwszeństwa rowerowi.
Stan wyżej konieczności
Niedozwolone przekroczenie jezdni jest wykroczeniem drogowym. Funkcjonariusz, który na tym przyłapie pieszego może go ukarać mandatem karnym. Możliwe jest jednak przekroczenie jezdni poza przejściem dla pieszych w tzw. stanie wyższym konieczności,który wyłącza odpowiedzialność karną za popełnione wykroczenie.
Jak stanowi art.16 Kodeksu wykroczeń: nie popełnia wykroczenia, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone nie przedstawia wartości oczywiście większej niż dobro ratowane.
Oznacza to, że osoba, która w celu ratowania dobra prawnego złamie zakaz przekraczania jezdni poza przejściem dla pieszych, nie będzie mogła zostać ukarana mandatem. Przykładowo może być to sytuacja gdy ktoś przekracza jezdnię poza przejściem dla pieszych żeby pomóc osobie rannej w wypadku.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 1094 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1260 z późn. zm.)
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 1624 z późn. zm.)