Postępowanie przygotowawcze
W toku postępowania przygotowawczego udostępnia się akta (w tym: umożliwia sporządzania odpisów i kserokopii czy wydanie uwierzytelnionych odpisów lub kserokopii) za zgodą osoby prowadzącej postępowanie (najczęściej prokurator, Policja).
W razie odmowy udostępnienia akt, organ wydaje zarządzenie, na które osobom uprawnionym przysługuje zażalenie.
Należy pamiętać, że oskarżonemu na jego żądanie należy wydać bezpłatnie jeden uwierzytelniony odpis każdego orzeczenia.
Co więcej niemożna odmówić stronie zezwolenia na sporządzenie odpisu:
- protokołu czynności, w której strona uczestniczyła lub miała prawo uczestniczyć;
- dokumentu pochodzącego od niej lub sporządzonego z jej udziałem.
Zobacz serwis: Postępowanie karne
W toku postępowania przed sądem…
W tej sytuacji prawo przeglądania akt (i sporządzania z nich odpisów) przysługuje:
- stronom (należy pamiętać, że pokrzywdzony co do zasady nie jest stroną postępowania, chyba, że występuje np. w roli powoda cywilnego lub oskarżyciela posiłkowego);
- podmiotowi, który uzyskał korzyść majątkową w wyniku czynu popełnionego przez sprawcę działającego w jego imieniu lub interesie;
- obrońcom;
- pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym.
Innym osobom akta mogą być udostępnione tylko za zgodą prezesa sądu.
Zobacz serwis: Sprawy karne
Odmowa wszczęcia śledztwa
Szczególną regulacją odnoszącą się do kwestii udostępniania akt, jest art. 306 kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z treścią tego przepisu pokrzywdzonemu oraz instytucji państwowej , samorządowej lub społecznej, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie przysługuje zażalenie na postanowienia o odmowie wszczęcia śledztwa, a stronom – na postanowienia o umorzeniu takiego śledztwa. Istotne jest przy tym to, że osobom, które uprawnione są do złożenia zażalenia, przysługuje również prawo przejrzenia akt.
Co więcej, jeżeli istnieją podstawy do zamknięcia śledztwa, podejrzany lub jego obrońca może złożyć wniosek o końcowe zaznajomienie się z materiałami postępowania w wyznaczonym terminie (odpowiednim do wagi lub zawiłości sprawy).