Czym są usługi detektywistyczne?
Usługi detektywistyczne to wszelkie czynności, mające na celu zbieranie informacji na temat osób, przedmiotów i zdarzeń. Mogą one dotyczyć w szczególności: poszukiwania osób zaginionych, zbierania informacji o osobach wskazanych przez klienta, poszukiwania mienia, czy uzyskiwania wiadomości na temat majątku. Usługi te realizowane są na podstawie umowy jaką detektyw zawiera ze zleceniodawcą .
Wymagane kwalifikacje
Aby móc wykonywać czynności w zakresie działalności detektywistycznej, należy spełnić szereg wymagań. Pierwszym i najważniejszym krokiem jest uzyskanie licencji detektywa.
O wydanie licencji może ubiegać się osoba która:
1) posiada obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz biegłą znajomość języka polskiego,
2) ukończyła 21 lat,
3) posiada wykształcenie co najmniej średnie,
4) ma pełną zdolność do czynności prawnych,
5) nie toczy się przeciwko niej postępowanie karne lub postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe popełnione z winy umyślnej,
6) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione z winy umyślnej,
7) nie została zwolniona dyscyplinarnie z Policji, Straży Granicznej, Urzędu Ochrony Państwa, wojska, prokuratury, sądu lub z innego urzędu administracji publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej lub innym państwie członkowskim Unii Europejskiej w ciągu ostatnich 5 lat,
8) posiada nienaganną opinię wydaną przez komendanta powiatowego (miejskiego) Policji właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania.
Dodatkowymi wymaganiami są: legitymowanie się odpowiednimi predyspozycjami fizycznymi i psychicznymi, umożliwiającymi wykonywanie czynności w zakresie usług detektywistycznych ( potwierdzone przez lekarza) oraz pozytywne zaliczenie egzaminu, który zweryfikuje potrzebną przyszłemu detektywowi wiedzę.
Zakres zagadnień potrzebny do właściwego przygotowania się do egzaminu jest dosyć obszerny. Kandydat na detektywa powinien posiadać wiedzę na temat Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, znać przepisy dotyczące Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, ochrony danych osobowych, ochrony informacji niejawnych, a także zapoznać się z tematyką dotyczącą prawa cywilnego i karnego (materialnego i procesowego), kryminalistyki, kryminologii i wiktymologii oraz psychologii sądowej.
Zobacz także: Jak wygląda egzamin na detektywa?
Organem uprawnionym do wydania licencji jest komendant wojewódzki Policji właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o wydanie licencji. Dokonuje tego w drodze decyzji administracyjnej. Licencję wydaje się na czas nieoznaczony.
Po jej uzyskaniu osoba uprawniona, trafia do rejestru detektywów, prowadzonego przez ministra właściwego ds. wewnętrznych.
Rejestr detektywów obejmuje następujące dane:
1) imię i nazwisko,
2) adres zamieszkania,
3) numer licencji i datę jej wydania,
4) datę zawieszenia lub cofnięcia licencji.
Ponadto rejestr detektywów jest jawny.
Zobacz także: Usługi detektywistyczne- jakie są warunki ich świadczenia?
Wymóg niekaralności
Ze względu na charakter usług świadczonych przez detektywów, licencji nie uzyska osoba, która była karana za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Nie dotyczy to przypadków, kiedy zgodnie z przepisami prawa skazanie uległo zatarciu poprzez upływ czasu.
Co zrobić by podjąć działalność detektywistyczną?
Kiedy uda nam się zdobyć licencję detektywa i planujemy otworzyć własne biuro detektywistyczne, musimy dodatkowo uzyskać zezwolenie właściwego organu, którym jest w tym przypadku Minister właściwy do Spraw Wewnętrznych. Zezwolenie takie wydaje się na wniosek. O takie zezwolenie może ubiegać się:
- przedsiębiorca będący osobą fizyczną jeżeli posiada licencję detektywistyczną
- przedsiębiorca inny niż osoba fizyczna, jeżeli chociaż jeden członek organu zarządzającego przedsiębiorcy posiada licencję.
Wniosek o uzyskanie wyżej wymienionego zezwolenia, powinien w szczególności zawierać:
- oznaczenie wnioskodawcy i jego siedziby oraz jego adres,
2) numer wnioskodawcy w rejestrze przedsiębiorców,
3) wskazanie adresów stałych miejsc wykonywania działalności gospodarczej,
4) określenie zasięgu terytorialnego świadczenia usług detektywistycznych,
5) datę podjęcia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca, który uzyska wymagane zezwolenie oraz wpis do rejestru działalności detektywistycznej ma 6 miesięcy na podjęcie działalności gospodarczej od momentu wydania zezwolenia.
Prawa i obowiązki detektywa w zakresie prowadzonej działalności
Niezwykle ważnym obowiązkiem wiążącym detektywa jest zakaz stosowania metod, środków technicznych oraz innych czynności operacyjno- technicznych, które zgodnie z przepisami odrębnymi zarezerwowane są dla organów takich jak Policja, Straż Graniczna czy Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Czynności takie jak zakładanie podsłuchu, czy obserwacja osób przy pomocy ukrytej kamery nie leży w zakresie kompetencji detektywa.
Detektyw jest także zobowiązany do zachowania w tajemnicy źródeł z których powziął informacje dotyczące realizowanego zlecenia. Obowiązek ten trwa nawet po zaprzestaniu wykonywaniu działalności w zakresie usług detektywistycznych.
Detektyw ma również obowiązek noszenia przy sobie licencji w trakcie wykonywania przez siebie czynności służbowych i okazywania jej na żądanie osób których dane czynności dotyczą.
Detektyw jest natomiast uprawniony do przetwarzania danych osobowych, uzyskanych w toku wykonywanych czynności, nawet bez zgody osób których dane dotyczą. Nie może on jednak przekazywać ich innym podmiotom. Co więcej najpóźniej bezpośrednio po zaprzestaniu korzystania z uprawnień detektywa, ma obowiązek takie dane zniszczyć.
Na detektywie ciąży także obowiązek powiadomienia Policji lub innego organu ścigania, jeżeli przyjęte zlecenia może wiązać się z toczącym się postępowaniem karnym.
.Detektyw ponosi także odpowiedzialność za szkody wyrządzone podczas wykonywania czynności oraz wskutek podania nieprawdziwych informacji, na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.