Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym (Dz. U. Nr 83, poz. 930, z późn. zm.) przestępstwem skarbowym jest czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności.
Wykroczeniem skarbowym jest to natomiast czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny która jest określona kwotowo, o ile kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi.
Decydującym więc czynnikiem kwalifikacji czynu podatnika jako wykroczenia czy przestępstwa podatkowego jest tzw. ustawowy próg, który wyznacza pięciokrotną wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę. W bieżącym roku wynosi ona 1500 zł brutto. Kwotą, którą określa granicę między wykroczeniem a przestępstwem skarbowym jest więc obecnie 7500 zł. Oznacza to, że jeżeli uszczuplenie albo narażenie na uszczuplenie podatku nie przekroczy wskazanej kwoty granicznej – sprawca popełni wykroczenie skarbowe, natomiast powyżej tej kwoty – przestępstwo skarbowe
Tak przestępstwa jak i wykroczenia skarbowe posiadają stosowne katalogi kar i środków karnych grożących za ich popełnienie. W zakresie przestępstw skarbowych do każdego czynu zabronionego opisanego w kks., przypisany jest określony rodzaj kary w określonych granicach, w zależności od stopnia jego społecznej szkodliwości.
Ustawodawca przewidział za przestępstwa skarbowe karę grzywny w stawkach dziennych (jako karę podstawową), karę ograniczenia wolności lub karę pozbawienia wolności.
Kary za przestępstwa skarbowe sąd wymierza w stawkach dziennych. Ustalając wysokość stawki sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.
Stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani przekraczać jej czterystukrotności. Tak więc w sąd może ustalić stawkę dzienną w granicach od 50 zł do 20 tysięcy złotych.
Najniższa kara grzywny to 10 stawek dziennych, najwyższa to 720 stawek dziennych, Wynika z tego, iż za przestępstwo skarbowe sąd wymierzy nie mniej niż 500 zł i nie więcej 14 milionów 400 tysięcy złotych
Zgodnie z art. 47§1 kks. za wykroczenia skarbowe, sąd nie wymierza kary w stawkach dziennych, tylko kwotowo, w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Tak więc najniższa grzywna za wykroczenie skarbowe wyniesie 150 zł, a najwyższa 30 tysięcy złotych.
W postępowaniu mandatowym karę za wykroczenie skarbowe wymierza urząd skarbowy. Kara nie może przekroczyć podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia czyli 3 tysięcy złotych.
Istotnym jest, iż kodeks karny skarbowy pozwala wymierzyć mandat karny, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a nie zachodzi potrzeba wymierzenia surowszej kary niż wyżej wskazana.
Z kolei wyrokiem nakazowym sąd wyrokiem nakazowym może wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających dziesięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Wskazać też trzeba, iż zasadą odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia skarbowe jest to, że kara wymierzona w postępowaniu karno-skarbowym toczonym nie zwalnia z obowiązku uiszczenia należności publicznoprawnej.
Zobacz również serwis: Sprawy karne