W porządku obrad Sejmu w trakcie 72. posiedzenia (22-25 lipca 2014 roku) znajduje się drugie czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy o rencie socjalnej i ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Projekt przewiduje zmiany w zasadach, na jakich przyznawana jest renta socjalna. Jego autorzy proponują, by świadczenie to można było pobierać niezależnie od miejsca pobytu, czasowo także przebywając za granicą. Dotychczas osoba opuszczająca Polskę - bez względu na cel wyjazdu traciła uprawnienie do tego świadczenia.
Rentę socjalną będzie można pobierać mimo czasowego przebywania poza granicami Polski.
Kryteria przyznawania renty socjalnej
Zgodnie więc z nowymi zasadami renta socjalna będzie niezależna od faktycznego przebywania na terytorium RP. Nadal jednak trzeba będzie spełnić wymóg posiadania miejsca zamieszkania na terytorium RP. Pojęciem „miejsca zamieszkania” posługuje się Kodeks cywilny. W art. 25 definiuje je jako miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Miejsce zamieszania nie jest synonimem administracyjnej konstrukcji miejsca zameldowania. Pojęcie to składa się z dwóch elementów, tj.: faktycznego fizycznego przebywania w danej miejscowości (tzw. corpus) oraz woli przebywania w niej (animus). Miejsce zamieszkania powinno więc stanowić ośrodek życia codziennego osoby fizycznej, wokół którego koncentrują się jej plany życiowe. Zgodnie ze stanowiskiem sądów – m.in.: wyrok NSA w Warszawie z dnia 15 stycznia 2009 r., II FSK 896/08 – przebywanie w miejscowości musi wiązać się ze skupieniem w niej aktywności życiowej, związanej nie tylko z pracą ale również z rodziną i życiem osobistym. Zatem dane miejsce nie może tracić cechy miejsca zamieszkania poprzez (dłuższą lub krótszą) nieobecność w nim.
Komu przysługuje renta socjalna?
Zgodnie z art. 4 wskazanej wyżej ustawy renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej, która jest całkowicie niezdolna do pracy i niezdolność ta powstała przed ukończeniem 18. roku życia albo w trakcie nauki lub studiów - przed ukończeniem 25. roku życia. Warto pamiętać, że świadczenie jest zawieszane po osiągnięciu przychodów przekraczających 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które w pierwszym kwartale 2014 roku wyniosło 3 895,31 zł. Oznacza to, że przychody powyżej 2726,80 zł pozbawiają możliwości pobierania renty socjalnej.
Zobacz również: Renta socjalna w 2015 roku
Renta socjalna - zmiany 2014
Wprowadzone nowymi przepisami zmiany będą dotyczyć głównie:
- obywateli polskich,
- cudzoziemców, którzy spełniają przewidziane w ustawie kryteria,
- obywateli państw Unii Europejskiej i EFTA (Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu) oaz członków ich rodzin, jeśli posiadają prawo pobytu w Polsce.
Zobacz również: Wskaźnik waloryzacji rent i emerytur w 2015
Renta socjalna a pobyt za granicą
Projekt ustawy wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 25 czerwca 2013 r., w którym TK zakwestionował uzależnienie przyznania i wypłacania renty socjalnej obywatelom polskim od wymogu przebywania w Polsce. Wskutek wyroku TK moc utracił art. 2 p.1 wskazanej ustawy, który brzmiał: „ Prawo do renty socjalnej przysługuje osobom posiadającym obywatelstwo polskie zamieszkującym i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej” i uzależniał prawo do świadczenia od dwóch kryteriów: miejsca zamieszkania i faktycznego (stałego) przebywania na terytorium RP.
Rząd przyjął projekt 13 maja 2014 r. Projekt wpłynął do Sejmu 2 czerwca 2014 r. 10 czerwca 2014 r. został skierowany do pierwszego czytania w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. 10 lipca 2014 r. komisja przyjęła projekt z poprawkami redakcyjnymi.
Polecamy serwis: Renty
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. 2003 nr 135 poz. 1268 ze zm.).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93 ze zm.).
Wyrok NSA w Warszawie z dnia 15 stycznia 2009 r., II FSK 896/08.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 czerwca 2013 roku, sygnatura akt P 11/12.