Podział majątku wspólnego. Co z osobistą pracą małżonka przy budowie domu?

Agnieszka Jakubowska-Gregier
Adwokat
rozwiń więcej
Podział majątku wspólnego. Co z osobistą pracą małżonka przy budowie domu? / Podział majątku wspólnego. Co z osobistą pracą małżonka przy budowie domu? / shutterstock

Czy osobista praca jednego z małżonków przy budowie domu podlega rozliczeniu podczas podziału majątku wspólnego? Zgodnie z polskim prawem, co do zasady taka praca nie jest traktowana jako nakład z majątku osobistego na majątek wspólny, który podlegałby zwrotowi podczas podziału majątku.

rozwiń >

Obowiązki małżonków a osobista praca małżonka przy budowie domu

Zgodnie z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.), małżonkowie są zobowiązani do wzajemnej pomocy oraz współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Oznacza to, że osobista praca jednego z małżonków przy budowie domu stanowi realizację tego obowiązku, a nie nakład z majątku osobistego na majątek wspólny.

Rozliczenie nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny

Z kolei art. 45 § 1 k.r.o. przewiduje możliwość żądania zwrotu wydatków i nakładów poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny, z wyjątkiem tych zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły one wartość majątku w chwili ustania wspólności majątkowej. Jednakże, osobista praca małżonka co do zasady nie jest uznawana za taki nakład czy wydatek. W konsekwencji w większości sytuacji nie będzie podlegać zwrotowi w postępowaniu o podział majątku wspólnego.

Równoważenie wkładów małżonków

W praktyce, osobista praca małżonka przy budowie domu jest często równoważona przez zaangażowanie drugiego małżonka w inne obowiązki, takie jak prowadzenie gospodarstwa domowego czy wychowanie dzieci. Dlatego też, przy wspólnej inwestycji obojga małżonków, nie uwzględnia się w rozliczeniach osobistego wkładu pracy każdego z nich.

Ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym

Jeśli jeden z małżonków wniósł znacząco większy wkład w pomnażanie majątku wspólnego, może on domagać się ustalenia nierównych udziałów w tym majątku na podstawie art. 43 § 2 k.r.o., pod warunkiem wykazania ważnych powodów.

Praca osób trzecich przy budowie domu

Rodzice małżonków często angażują się osobiście w proces budowlany, by ulżyć małżonkom. Niemniej wartość pracy świadczonej przez osoby trzecie, przy budowie domu nie jest traktowana jako nakład z majątku osobistego małżonka na majątek wspólny. Osoby te mogą ewentualnie dochodzić roszczeń o zwrot wartości swojej pracy, o ile z okoliczności nie wynika, że świadczono ją pod tytułem darmym. W praktyce trudno będzie zatem wykazać, że rodzice jednego z małżonków angażując się w pomoc przy budowie oczekiwali w przyszłości rozliczenia za wykonaną pracę. W szczególności, jeżeli przez wiele lat nie zgłaszali do małżonków żadnych roszczeń z tego tytułu.

Podsumowanie

Osobista praca małżonka przy budowie domu na majątku wspólnym jest traktowana jako realizacja obowiązków wynikających z małżeństwa i nie podlega zwrotowi jako nakład z majątku osobistego na majątek wspólny. W przypadku znacznej dysproporcji w zaangażowaniu małżonków w pomnażanie majątku wspólnego, możliwe jest ubieganie się o ustalenie nierównych udziałów w tym majątku.

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
rozwiń więcej
Prawo
Rozwód pozasądowy – będzie można rozwiązać małżeństwo przed kierownikiem USC. Jaka będzie procedura? Są już założenia nowelizacji
06 maja 2025

W ramach deregulacji prawa Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło pod koniec kwietnia 2025 r. założenia nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw, która ma na celu wprowadzenie możliwości pozasądowego rozwiązania małżeństwa (tzw. rozwodu pozasądowego). W tym nowym trybie rozwiązanie małżeństwa następowało będzie w drodze czynności podejmowanych przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, który sprawdzi, czy zaistniały ustawowe przesłanki rozwodu pozasądowego i dokona odpowiednich wpisów w rejestrze stanu cywilnego. Ten nowy tryb rozwodu ma być wyjątkiem od zasady rozwiązania małżeństwa przez sąd.

Ile jest warta informacja czy akcja zdrożeje? Kolizja interesów prawnych i obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej a należyte wykonywanie zadań giełdowych. Przepisy i sankcje
05 maja 2025

W sytuacji kolizji pomiędzy obowiązkiem lojalnego wykonywania obowiązków służbowych a obowiązkiem zachowania tajemnicy i ochrony informacji poufnych, rozstrzygnięcie, które przyznaje pierwszeństwo temu drugiemu, opiera się na fundamentalnych zasadach prawa rynku kapitałowego oraz etyce zawodowej. Zasadniczo, ochrona rynku finansowego i zapobieganie nadużyciom w obrocie papierami wartościowymi mają nadrzędne znaczenie, a w związku z tym obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej w kontekście informacji poufnych staje się priorytetowy. Jest to nie tylko kwestia przestrzegania przepisów prawa, ale także zapewnienia uczciwości i przejrzystości w działaniach podejmowanych na rynku kapitałowym - pisze radca prawny K. Jakub Gładkowski. I wyjaśnia także jakie są sankcje i odpowiedzialność za tego typu naruszenia w unijnym i polskim porządku prawnym.

Rozwód w 2025 i 2026 r. [FAQ]
05 maja 2025

Co może się zmienić w procedurach rozwodowych? Jakie są aktualne przepisy? Co trzeba wiedzieć o rozwodzie w 2025 2026 r.? Oto odpowiedzi na najważniejsze pytania!

Sejm na żywo 5 maja: Komisja śledcza ds. Pegasusa
05 maja 2025

Przesłuchanie nadinsp. Adama Cieślaka, Komendanta Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości.

Emerytura i renta po śmierci seniora. Kiedy można ją zatrzymać, a kiedy trzeba zwrócić. ZUS musi wypłacić świadczenie jeżeli zmarły nabył do niego prawo
05 maja 2025

ZUS informuje, że po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, ZUS wstrzymuje wypłatę świadczeń, ponieważ prawo do nich wygasa. Jeśli jednak emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze jest konieczne zwracanie tych pieniędzy do ZUS-u. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę, o ile zmarły miał do niej prawo.

Dwie decyzje w jednej kopercie prześle ZUS do emerytów i rencistów w maju 2025 r. Przeczytaj uważnie i sprawdź wysokość świadczeń
05 maja 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wysyłkę corocznej korespondencji do emerytów i rencistów. W jednej kopercie znajdą dwie decyzje – o waloryzacji z marca 2025 r. oraz przyznaniu dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego czyli tzw. trzynastki.

Grillowanie na balkonie i w parku – czy jest dozwolone?
05 maja 2025

Nadejście wiosny można poczuć nie tylko w zwiększonych temperaturach, ale także w zapachach unoszonych przez powietrze. Bowiem gdy tylko zaczyna się sezon, Polacy chętnie zaczynają grillować. Rośnie wtedy nie tylko sprzedaż grillowych akcesoriów, ale także statystyczna liczba mandatów udzielonych przez Straż Miejską plenerowym koneserom. Większość mieszkańców miast nie posiada własnego ogrodu, dlatego wielu zadaje sobie pytanie, czy grillowanie na balkonie lub w parku jest dozwolone.

Jak nie zaciągać pożyczki?
05 maja 2025

Każde postanowienie w umowie pożyczkowej może mieć realny wpływ na sytuację finansową pożyczkobiorcy, zwłaszcza jeśli chodzi o dodatkowe opłaty, prowizje czy warunki spłaty. Bardzo ważna jest świadomość prawna, pochopne podejmowanie decyzji odłóż na bok. Zatem jak nie zaciągać pożyczki?

2962 zł dla matek czy ojców, bo: 500 zł (aktywnie w domu) + 1662 zł (zasiłek) + 800plus. Nie opłaca im się pracować za minimalną krajową
05 maja 2025

Mówi się o państwie opiekuńczym, o państwie socjalnym. I coś w tym jest. Wśród rodziców dzieci, którzy nie są zatrudnieni mówi się, że przy różnych świadczenia pieniężnych i zasiłkach jakie można otrzymać od państwa nie opłaca im się pracować za minimalną krajową. Wprawdzie może mieliby netto te kilkaset złotych więcej, ale za to jakim kosztem, kosztem pracy i czasu. Rodzice wolą dostać np. 2962 zł, bo: 500 zł (aktywnie w domu) + 1662 zł (zasiłek) + 800plus. Oczywiście taki schemat nie jest dany raz na zawsze! Jeśli jest dwoje dzieci kwota ta zwiększa się o kolejne 500 i 800 zł.

Uważam, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 czerwca 2024 r. niesprawiedliwie pominął grupę emerytów, która złożyła wnioski o wcześniejszą emeryturę między 6 czerwca a 31 grudniem 2012 r.
04 maja 2025

Do naszej redakcji stale trafiają historie emerytów, którzy uważają, że zostali pokrzywdzeni przez niekorzystne przeliczenie wcześniejszych emerytur. Trwa to od 2013 r. aż do dnia dzisiejszego. Mechanizm pokrzywdzenia? Emerytura powszechna jest pomniejszana o np. 1000 zł miesięcznie jako sankcja za pójście na emeryturę wcześniejszą. Miesiąc w miesiąc. W artykule przykład takiego listu – autorem jest emerytowany operator kamery. Opisał, że wprost pytał się w ZUS w 2012 r (pracowników i służby prasowe), czy straci na emeryturze powszechnej za pójście na wcześniejszą emeryturę. Usłyszał, że absolutnie nie. Okazało się, że stracił i traci do teraz (do 2025 r.). Historia emeryta jest więc interesująca bo czuł w 2012 r., że zbyt piękne jest, aby nie było jakiegoś haczyka we wcześniejszej emeryturze. I próbował uniknąć zagrożenia szukając informacji w ZUS. Nie udało mu się (pomimo starań).

pokaż więcej
Proszę czekać...