REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy udziały byłych małżonków we wspólnym majątku zawsze są równe? [Przykłady]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Czy udziały byłych małżonków we wspólnym majątku zawsze są równe? [Przykłady]
Czy udziały byłych małżonków we wspólnym majątku zawsze są równe? [Przykłady]
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wyjątkowo możliwe jest uznanie, że udziały byłych małżonków w majątku wspólnym nie są równe. Trzeba jednak spełnić określone warunki. Oto najważniejsze przepisy i przykładowe orzeczenia sądów.

Przepisy o nierównych udziałach we wspólnym majątku

Podczas trwania małżeństwa wspólność ustawowa ma charakter bezudziałowej wspólności łącznej. Dopiero po ustaniu małżeństwa np. wskutek rozwodu stan ten ulega przekształceniu. Co do zasady oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Z ważnych powodów każdy z małżonków może jednak żądać, żeby ustalenie udziałów w takim majątku nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do jego powstania. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym. Stanowi o tym art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

REKLAMA

Kiedy nierówne udziały w majątku wspólnym?

W orzecznictwie sądów podkreśla się zatem, iż w tego typu przypadkach konieczne jest wystąpienie dwóch przesłanek:

  • przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego w różnym stopniu oraz
  • istnienia ważnych powodów, które uzasadniają ustalenie nierównych udziałów.

Co istotne, przesłanki te powinny wystąpić łącznie i muszą pozostawać w takim wzajemnym stosunku, że żadne „ważne powody” nie stanowią podstawy takiego orzeczenia, jeżeli stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego jest równy, a jednocześnie nawet różny stopień przyczynienia się małżonków do powstania tego majątku nie stanowi podstawy ustalenia nierównych udziałów, jeżeli nie przemawiają za tym „ważne powody” (postanowienie Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2019 r., IV CSK 327/19).

SN: Najpierw ważne powody

Ponadto, jak podkreślił Sąd Najwyższy w postanowieniu z 16 listopada 2023 r., (II CSKP 1401/22) badanie tych czynników następuje sekwencyjnie. Najpierw dokonywana jest zatem ocena czy zaistniały „ważne powody”, a jeśli ocena ta wypadnie pozytywnie, to sąd, na żądanie każdego z małżonków określa wielkość udziałów z pominięciem normatywnie wprowadzonej zasady równości. „W ramach badania podstaw zastosowania art. 43 § 2 zd. 1 k.r.o. oba te etapy analizy powinny być traktowane jako odrębne, tzn. mające swój własny przedmiot, a ponadto następujące po sobie w określonym porządku” – stwierdził SN. W przedmiotowej sprawie majątek w ok. 95% pochodził z umownego rozszerzenia ustawowej wspólności małżeńskiej o gospodarstwo rolne, które mąż otrzymał w darowiźnie od swoich rodziców jeszcze przed ślubem. Rozszerzenie wspólności majątkowej nastąpiło na krótko przed rozstaniem się małżonków. Małżeństwo zakończyło się rozwodem z wyłącznej winy niewiernej żony. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż w tej sprawie ważnym powodem przemawiającym za ustaleniem nierównych udziałów w majątku wspólnym mogło być orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy wnioskodawczyni.

Nierówne udziały we wspólnym majątku małżonków [Przykłady, orzeczenia]

W praktyce ocena tego czy mamy do czynienia z ważnymi powodami będzie zależała w dużej mierze od konkretnych okoliczności. Podobnie jest z drugą z przesłanek, czyli stopniem przyczynienia się małżonków do powstania wspólnego majątku. Przepisy nie konkretyzują bowiem tych pojęć.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykład

Pani Antonina ciężko zachorowała i nie może pracować. Pomimo faktu, iż jej wkład w pomnażanie wspólnego majątku jest mniejszy niż męża, nie powinno to stanowić przyczyny ustalenia nierównych udziałów.

Przykładowo takim ważnym powodem może być porzucenie rodziny przez małżonka.

Przykład

„Zdefiniowano ważne powody jako okoliczności, które oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego sprzeciwiają się przyznaniu jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, do której powstania ten małżonek nie przyczynił się. Podkreśla się przy tym, że ocena ważnych powodów uwzględnia nie tylko aspekt majątkowy, ale również etyczny, co wyraża się w postulacie dokonywania ich oceny przy uwzględnieniu zasad współżycia społecznego. Nie chodzi tu o winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego, ale o winę odnoszoną do nieprzyczyniania się przez małżonka do powstania majątku wspólnego lub przyczyniania się w mniejszym stopniu niż to wynika z jego możliwości.” – podkreślił przykładowo Sąd Okręgowy w Kielcach w postanowieniu z 26 listopada 2024 r. (II Ca 1573/24).

Przykład

„Tymczasem „ważne powody” to nie tylko kwestie ekonomiczne jak to podkreśla w apelacji skarżący albowiem ustawodawca nie zawęża „ważnych powodów” do kwestii ekonomicznych a co za tym idzie w pojęciu „ważnych powodów” mogą zawierać się także zachowania małżonków które naruszają obowiązek wspólnego pożycia określony w art. 23 krio. Zgodnie z tym przepisem małżonkowie są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Naruszenie obowiązku wierności w konkretnych okolicznościach może stanowić zatem „ważny powód” do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym” – uznał Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z 25 marca 2024 r. (II Ca 597/23).

Przykład

„Należy mieć na uwadze, że instytucja, o jakiej mowa w art. 43 § 2 k.r. i o. nie ma charakteru „kary dodatkowej”, za spowodowanie rozpadu więzi małżeńskich, czy też za nieprawidłowe realizowane swych obowiązków wobec rodziny. Ma ona na celu zapobieżenie nieuzasadnionemu, nieusprawiedliwionemu korzystaniu z dorobku małżeńskiego przez osoby, które nie przyczyniły się w stopniu, w jakim można było od nich oczekiwać, do powstania tego majątku. Sam fakt orzeczenia rozwiązania małżeństwa z winy jednego z małżonków nie stanowi samoistnej podstawy do ustalenia przez Sąd nierównych udziałów w majątku wspólnym, jeśli jednocześnie postępowanie dowodowe nie wykaże, że bezpośrednim następstwem takiego zachowania nie było zmniejszenie udziału owego małżonka w wypracowywaniu majątku dorobkowego” – stwierdził z kolei Sąd Okręgowy w Olsztynie w wyroku z 22 czerwca 2020 r. (IX Ca 272/20).

Przykład

„Poza tym o stopniu przyczynienia się każdego z małżonków świadczą nie tylko osiągnięcia czysto ekonomiczne, lecz także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym (art. 47 § 2 KRO). Tak więc w sytuacji, często występującej w należycie funkcjonującej rodzinie, gdy jeden z małżonków oddawał się pracy zarobkowej i staraniom o powstanie lub powiększenie majątku wspólnego, drugi zaś poświęcał swój czas wychowaniu dzieci i prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego, odciążając w ten sposób współmałżonka i ułatwiając mu osiąganie dochodów, najczęściej uzasadnione okaże się przekonanie, że małżonkowie w równej mierze przyczynili się do powstania majątku wspólnego i że już z tego względu nie wchodzi w rachubę możliwość ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Do oceny zatem stopnia przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego nie mają przesądzającego znaczenia wyliczenia czysto rachunkowe” – przypomniał Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z 13 listopada 2023 r. (II Ca 709/23).

Polecamy: Wynagrodzenia 2025. Rozliczanie płac w praktyce

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

Kalendarz roku szkolnego 2025/2026: Uczniów czekają zmiany, które dotyczą nie tylko ferii

Nowy rok szkolny 2025/2026 przyniesie uczniom i nauczycielom nie tylko znane terminy przerw i ferii, ale również istotne zmiany w organizacji zajęć. Modyfikacjom ulegną lekcje religii i etyki, pojawi się też nowy przedmiot – edukacja zdrowotna. Warto poznać szczegóły, ponieważ będą one miały bezpośredni wpływ na codzienne życie szkolne.

Wysokość alimentów w 2025 r. według nowej tablicy alimentacyjnej [Przykład]

Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało nową tablicę alimentacyjną. Co istotne, nie ma ona charakteru wiążącego. Jak podkreśla resort, tabele będą narzędziem pomocowym dla sędziów i uczestników postępowania.

REKLAMA

Polacy chcą szybko na emeryturę, ale nie chcą przestać żyć aktywnie. Tylko nieliczni pracują po 60-tce

Choć prawo pozwala łączyć emeryturę z pracą, robi to zaledwie 11,6 proc. Polaków w wieku 50–74 lat. Ponad połowa osób zbliżających się do wieku emerytalnego nie wyobraża sobie dalszej aktywności zawodowej. Eksperci ostrzegają: bez zachęt do pracy po 60. roku życia system emerytalny może się nie utrzymać.

Nowe prawo planistyczne 2026: Co oznacza dla właścicieli gruntów rolnych? Ekspert wyjaśnia

Najistotniejszą zmianą wydaje się fakt, iż „dla właścicieli gruntów rolnych tych najlepszych klas bonitacyjnych, położonych poza granicami miast zasadniczo do czasu uchwalenia planu ogólnego nie będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a więc i faktyczne odrolnienie nieruchomości.” – mówi Barbara Pancer w wywiadzie z ekspertem INFOR, [Radca prawny, local partner w warszawskiej praktyce nieruchomości kancelarii Greenberg Traurig].

REKLAMA