Stwierdzenie nieważności małżeństwa to proces kościelny, który ma na celu odpowiedź na pytanie: ,,czy małżeństwo zostało ważnie zawarte?”. Aby rozpocząć taką procedurę należy wnieść skargę powodową do właściwego sądu kościelnego. Osoba, która redaguje i składa pozew jest nazywana stroną powodową. Druga strona procesowa staje się pozwaną lub pozwanym. Niekiedy zdarza się, że małżonkowie po rozwodzie cywilnym wymieniają się informacjami, a więc powiadomią się, gdy jeden z nich zdecyduję się na rozpoczęcie procesu stwierdzenia nieważności małżeństwa. Nie dzieje się tak jednak często. Zazwyczaj jeden z nich dowiaduje się o tym w chwili otrzymania dekretu z sądu kościelnego.
- Czym jest odpowiedź na skargę powodową?
- Jakie prawa ma strona pozwana w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa?
- Co zrobić gdy otrzymało się skargę powodową?
- Jaka powinna być reakcja procesowa pozwanego na skargę o stwierdzenie nieważności małżeństwa?
- Ile jest czasu na odpowiedź na pozew o nieważność małżeństwa?
O tym wszystkim w dzisiejszym wpisie. Zapraszam.
Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!
Kim jest pozwany w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa?
Na początku chciałbym wyprowadzić z błędu osoby, które myślą, że stając się stroną pozwaną w procesie kościelnym są uznawane za winne rozpadu małżeństwa. W Kościele katolickim nie ma czegoś takiego jak rozwód kościelny, gdyż małżeństwo jest podniesione do godności sakramentu, a więc nierozerwalne. Stwierdzenie nieważności sakramentu małżeństwa powoduje, że małżeństwo nigdy nie zaistniało. O tym czym różni się stwierdzenie nieważności małżeństwa od rozwodu cywilnego pisałem w tym wpisie >>>.
Tak więc w procedurze kościelnej nie wykazuje się winy jednego z małżonków, bo nie jest to ani rozwód cywilny, ani rozwód kościelny. Celem postępowania jest dojście do prawdy obiektywnej. To kto jest powodem, a kto pozwanym nie określa po której ze stron jest jakaś przesłanka stwierdzająca nieważność małżeństwa. Jest to jedynie nomenklatura techniczna.
Jak się zatem zachować po otrzymaniu dekretu o wpłynięciu skargi powodowej?
Czym jest skarga powodowa w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa pisałem już wcześniej w jednym z poprzednich wpisów na Infor.pl (więcej TUTAJ). Dziś jednak chciałbym Państwa zainteresować tym, czym jest odpowiedź na skargę powodową.
Na początku należy dokładnie zapoznać się z treścią dokumentu i spojrzeć na datę. Strona pozwana ma 15 dni na ustosunkowanie się do pozwu wniesionego przez powoda. Odpowiedź na skargę powodową jest nazywana repliką. Na co zwrócić uwagę? Przede wszystkim na:
- Tytuły nieważności małżeństwa
- Uzasadnienie tytułów nieważności
- Lista świadków
- Załączniki.
Sąd kościelny poprosi w dekrecie o ustosunkowanie się do treści wniesionej skargi powodowej. W zależności od diecezji najczęściej spotkamy się z 3 pytaniami:
- Czy istnieje możliwość wznowienia wspólnoty małżeńskiej?
- Czy strona pozwana zgadza się z wniesionymi tytułami prawymi i uzasadnieniem?
- Czy strona pozwana chciałaby zaproponować swoje własne tytuły związane ze stwierdzeniem nieważności małżeństwa?
Oczywiście na każde z nich należy odpowiedzieć i odpowiednio je uzasadnić. W zależności od tego czy zgadzamy się czy z nie z danym tytułem prawnym, należy poprzeć to konkretnymi twierdzeniami oraz dowodami. Strona pozwana także ma prawo wnieść nowy tytuł prawny, jeżeli jej zdaniem jest on zasadny.
Czy powód może zgłosić swoich świadków?
Niemniej ważna jest lista świadków. Już na etapie repliki warto ją podać. Jakie osoby wybrać? Takie, które znają historię małżeństwa z okresu przedślubnego jak i po – najlepiej z własnych obserwacji. To mogą być osoby z najbliższej rodziny, przyjaciele, znajomi z pracy czy chociażby sąsiedzi. Ważne, aby ich zeznania dostarczyły informacji potwierdzających tytuły prawne.
Warto także skupić się na liście załączników. W zależności od sprawy pomocne mogą okazać się:
- Pozew rozwodowy wniesiony do sądu powszechnego (Sąd Okręgowy);
- Dokumentacja medyczna np. zaświadczenia z poradni psychologicznej, psychiatrycznej, zaświadczenia ginekologiczne, zaświadczenia z ośrodków leczenia uzależnień, dokumenty z obdukcji;
- Niebieska karta czy Notatka z przebiegu interwencji policyjnej;
- Screeny wiadomości SMS, Messenger, WhatsApp, kopie wiadomości e-mail.
Ile mam czasu na odpowiedź na skargę powodową o nieważność małżeństwa?
Jak już wspomniałem odpowiedź na skargę powodową należy zredagować i odesłać w ciągu 15 dni od otrzymania dekretu z sądu. Replikę sporządzamy w jednym egzemplarzu, który własnoręcznie i czytelnie podpisujemy. Dołączamy także niezbędne załączniki. Dokumenty najlepiej wysłać za pośrednictwem Poczty Polskiej – listem poleconym.
W uzasadnionych przypadkach można zwrócić się do sądu kościelnego z prośbą o przedłużenie tego czasu.
Jednocześnie należy pamiętać, że powód może dołączyć do sprawy w każdym momencie. Nawet jeśli już termin 15 dni upłynie.
W przypadku niejasności lub wątpliwości co do poszczególnych kwestii warto zwrócić się o pomoc do adwokata kościelnego, który pomoże w zredagowaniu repliki, a także zgromadzeniu odpowiednich dokumentów. Ponadto opowie o tym, jak wygląda proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Michał Poczmański
adwokat kościelny
Kancelaria Kanoniczna
https://www.kancelaria-kanoniczna.com/
Polecamy serwis: Rozwód kościelny