Umowa przedwstępna
Zgodnie z art. 389 Kodeksu cywilnego umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Jak wynika z powyższego już w samej treści umowy przedwstępnej powinny być ustalone co najmniej istotne postanowienia umowy, którą strony planują zawrzeć w przyszłości. W przypadku przedwstępnej umowy sprzedaży będzie to określenie przedmiotu sprzedaży oraz ceny płaconej przez kupującego.
Z treści art. 389 wynika dodatkowo, iż umowa przedwstępna wcale nie musi być zobowiązaniem dla obydwu stron. Również dobrze umowa przedwstępna może dotyczyć przyrzeczenia jednej osoby.
Zobacz serwis: Umowy
Skutki niewykonania umowy przedwstępnej
Skutki niewykonania umowy przedwstępnej (a więc uchylenia się od zawarcia umowy przyrzeczonej) zostały określone w art. 390 Kodeksu cywilnego i zostały rozróżnione w zależności od formy w jakiej umowa przedwstępna została zawarta. Jeżeli umowa przedwstępna czyni zadość wymogom ważności umowy przyrzeczonej, wtedy też druga strona może domagać się od zwlekającego przymusowego zawarcia umowy.
W takiej sytuacji należy wystąpić do sądu z powództwem o wydanie orzeczenia zastępującego oświadczenie woli drugiej strony. Wyrok sądu uwzględniający powództwo zastępuje w takiej sytuacji oświadczenie woli pozwanego. W takiej sytuacji po złożeniu oświadczenia woli przez powoda dochodzi do zawarcia umowy przyrzeczonej.
W większości zawarcie umowy nie wymaga szczególnej formy. Będzie tak jedynie w sytuacjach wskazanych w przepisach prawa (np. sprzedaż nieruchomości). Dlatego też co do zasady można będzie wystąpić z żądaniem zawarcia umowy przyrzeczonej nawet wtedy, gdy umowa przedwstępna została zawarta ustnie.
Zobacz serwis: W sądzie
Jakie odszkodowanie?
W każdej sytuacji uchylanie się od zawarcia umowy przyrzeczonej powoduje powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej. Zgodnie z art. 390 ust. 1 Kodeksu cywilnego poszkodowany może wtedy domagać się odszkodowania za szkodę, którą poniosła licząc na zawarcie umowy.
Tak określony zakres odpowiedzialności nie pozwala jednak najczęściej liczyć na dużo. W takiej sytuacji odszkodowanie obejmie jedynie szkody (najczęściej powstałe w formie kosztów), jakie strona poniosła licząc na zawarcie umowy przyrzeczonej.
Odszkodowanie będzie obejmować nakłady i wydatki poniesione w związku z zawarcie umowy przedwstępnej, czyli np. koszty dojazdu, utracony zarobek.
Co jednak istotne strony w samej treści umowy przedwstępnej mogą inaczej określić odszkodowanie.