Czym jest najem okazjonalny?
Najem okazjonalny dotyczy wynajmu lokali, których celem jest spełnianie potrzeb mieszkaniowych. Zawrzeć taką umowę może jedynie właściciel lokalu, który jest osobą fizyczną i nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali. Za właściciela uważa się tu także osobę dysponującą innym tytułem pranym do lokalu. Umowa najmu okazjonalnego zawierana jest na czas określony, jednak nie dłuższy niż 10 lat. Taka forma jest atrakcyjna szczególnie dla właściciela lokalu, ponieważ stwarza możliwość łatwiejszej eksmisji byłego najemcy. W sytuacji, gdy najemca nie chce opróżnić lokalu, właściciel nie musi składać pozwu o eksmisję, którego rozpoznanie wielokrotnie rozciąga się w czasie. Występuje wówczas jedynie z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu. Sam bowiem akt notarialny będący załącznikiem do umowy najmu okazjonalnego, musi zawierać oświadczenie najemcy o poddaniu się egzekucji i sam w sobie stanowi tytuł wykonawczy, na mocy którego można dochodzić ewentualnej egzekucji. Niezbędne do tego jest jednak opatrzenie aktu klauzulą wykonalności przez sąd. Wniosek o nadanie klauzuli rozpatrywany jest w czasie o wiele krótszym, niż wymaga tego przeprowadzenie pełnego postępowania. Rozpatrzenie następuje na posiedzeniu niejawnym. Wiąże się to również z niższą opłatą sądową od wniosku. Ponadto zawarcie umowy najmu okazjonalnego wyłącza zastosowanie niektórych przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów, w tym regulacje dotyczące wypowiedzenia umowy.
Umowa najmu okazjonalnego
Zawarcie umowy najmu okazjonalnego obwarowane jest szczególnymi wymogami formalnymi. Przede wszystkim umowa taka musi zostać sporządzona na piśmie. Dołączyć do niej należy oświadczenie w formie aktu notarialnego, w którym najemca zgadza się na dobrowolne przeprowadzenie egzekucji komorniczej w sytuacji, w której nie opróżniłby dobrowolnie lokalu w wyznaczonym terminie. Najemca musi także wskazać lokal, w którym będzie mógł zamieszkać w razie ewentualnej egzekucji komorniczej z lokalu będącego przedmiotem umowy najmu okazjonalnego. Do umowy najmu załącza się w szczególności oświadczenie właściciela (lub osoby posiadającej inny tytuł prawny do lokalu), że zgadza się ona na mieszkanie najemcy i osób przez niego wskazanych w lokalu wskazanym w oświadczeniu. Decyzja o tym, która ze stron ponosi koszty sporządzenia aktu notarialnego, pozostaje w gestii zainteresowanych. Dodatkowymi elementami umowy najmu okazjonalnego mogą być np. warunki zmiany wysokości czynszu czy określenie innych należności pobieranych przez właściciela. Właściciel mieszkania jest także zobowiązany w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia najmu zgłosić fakt zawarcia umowy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania właściciela.
Zobacz także: Formy prawne najmu okazjonalnego
Kaucja
Zawarcie umowy może być także uzależnione od wpłacenia przez najemcę kaucji, która będzie przeznaczona na pokrycie ewentualnych kosztów związanych z koniecznością naprawienia wyrządzonych przez najemcę szkód, a także z egzekucją komorniczą. Wysokość kaucji nie może jednak przekraczać sześciokrotności miesięcznego czynszu za dany lokal. Kaucja podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia lokalu, po potrąceniu przez właściciela mieszkania powstałych należności.
Zobacz także: Czy wynajmujący musi zwrócić kaucję?
Wygaśnięcie umowy najmu okazjonalnego
Umowa najmu okazjonalnego przede wszystkim wygasa w sytuacji, kiedy upłynie czas na jaki została zawarta. Dodatkowo można ją również rozwiązać z zachowaniem terminu wypowiedzenia. W sytuacji, gdy po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy najemca w dalszym ciągu nie opuszcza lokalu, wówczas właściciel uprawniony jest do wystosowania pisemnego żądania od najemcy opróżnienia mieszkania. Żądanie takie musi zawierać oznaczenie stron umowy najmu oraz wskazanie samej umowy, a także przyczynę rozwiązania stosunku najmu z niej wynikającego. Właściciel jest też obowiązany do wyznaczenia najemcy ostatecznego terminu opróżnienia lokalu, który nie może być jednak krótszy niż 7 dni od doręczenia żądania najemcy. Żądanie takie musi być opatrzone podpisem właściciela potwierdzonym urzędowo. W przypadku, gdy termin zawarty w żądaniu upłynie bezskutecznie wówczas właściciel lokalu może wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności umowie najmu okazjonalnego, a dokładnie części, w której najemca zgadza się na poddanie się egzekucji komorniczej. Do tego wniosku należy załączyć także żądanie opróżnienia lokalu wraz z dowodem jego doręczenia najemcy, dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu przysługujący właścicielowi (np. akt notarialny), a także potwierdzenie zgłoszenia umowy najmu do naczelnika urzędu skarbowego.
Zobacz także serwis: Najem i dzierżawa
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r., o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny