Odstąpienie od umowy

Katarzyna Wilimborek
rozwiń więcej
Odstąpienie od umowy powoduje, iż jest ona uznawana za niezawartą/ fot. Fotolia
Prawo cywilne wyróżnia kilka sposobów zakończenia stosunku zobowiązaniowego. Jednym z nich jest odstąpienie od umowy na wypadek niewykonania zobowiązania. Kodeks reguluje sytuacje, w których można skorzystać z tego uprawnienia.

Zwłoka z wykonaniem zobowiązania

Czasem zdarza się że osobą z którą zawarliśmy umowę, okazuje się nierzetelna, nie spełnia świadczenia w terminie. W takim przypadku strona może wyznaczyć odpowiedni termin do wykonania zobowiązania z zagrożeniem, iż po jego upływie odstąpi od umowy.

Dodatkowo przysługuje jej też uprawnienie do żądania naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki kontrahenta.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Uprawnienie do odstąpienia od umowy wzajemnej można również zastrzec w umowie. Wtedy gdy strona nie wykonuje zobowiązania w określonym terminie, druga strona może od umowy odstąpić bez wyznaczania dodatkowego terminu. Tak samo można postąpić gdy, wykonanie zobowiązania po terminie, nie miałoby dla drugiej znaczenia ze względu na właściwość zobowiązania lub jego cel, który musi być znany stronie będącej w zwłoce.

Zobacz serwis: Umowy

Niemożliwość świadczenia

Od umowy można odstąpić również wtedy gdy jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które druga strona ponosi odpowiedzialność.

Taka sytuacja ma miejsce gdy nikt nie jest w stanie wykonać świadczenia (względy obiektywne), może to wynikać z natury świadczenia, bądź też gdy ta niemożność jest wynikiem właściwości osobistych strony (względy subiektywne).

Umowne prawo odstąpienia

Prawo odstąpienia od umowy regulowane jest również w ogólnych przepisach kodeksu cywilnego o zobowiązaniach umownych. Strony mogą oznaczyć termin, w ciągu którego można odstąpić od umowy. Uprawnienie to jest to wyłącznie uzależnione od woli stron, nie musi wynikać tak jak w omówionych powyżej przypadkach z niewykonania zobowiązania. Można również zastrzec, że oświadczenie o odstąpieniu może być skutecznie jedynie za zapłatą oznaczonej sumy- odstępne.

Odstąpienie od umowy a wypowiedzenie

Odstąpienie jest sposobem zakończenia stosunku zobowiązaniowego, którego źródłem może być wyłącznie umowa, jego celem jest doprowadzenie do sytuacji prawnej i faktycznej stron sprzed zawarcia umowy. To różni odstąpienie od wypowiedzenia, które opiera się na określeniu praw i obowiązków stron, których wykonanie ma doprowadzić do wygaśnięcia stosunku zobowiązaniowego.

Zobacz: Jakie są skutki odstąpienia od umowy?

Ponadto przy wypowiedzeniu umowy, świadczenia w zakresie już spełnionym nie podlegają zwrotowi, a w zakresie jeszcze nie spełnionym- nie są już spełniane. Natomiast w przypadku odstąpienia, strony zwracają sobie nawzajem wszystko co otrzymały, w zakresie w jakim jest to możliwe.

Odstąpić można tylko od umowy wzajemnej.

POBIERZ WZÓR: Oświadczenie o odstąpieniu od umowy

Podstawa prawna: art.395, 396 oraz art. 491-494 kodeksu cywilnego

Prawo
MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

pokaż więcej
Proszę czekać...