Odstąpienie od umowy

Katarzyna Wilimborek
rozwiń więcej
Odstąpienie od umowy powoduje, iż jest ona uznawana za niezawartą/ fot. Fotolia
Prawo cywilne wyróżnia kilka sposobów zakończenia stosunku zobowiązaniowego. Jednym z nich jest odstąpienie od umowy na wypadek niewykonania zobowiązania. Kodeks reguluje sytuacje, w których można skorzystać z tego uprawnienia.

Zwłoka z wykonaniem zobowiązania

Czasem zdarza się że osobą z którą zawarliśmy umowę, okazuje się nierzetelna, nie spełnia świadczenia w terminie. W takim przypadku strona może wyznaczyć odpowiedni termin do wykonania zobowiązania z zagrożeniem, iż po jego upływie odstąpi od umowy.

Dodatkowo przysługuje jej też uprawnienie do żądania naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki kontrahenta.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Uprawnienie do odstąpienia od umowy wzajemnej można również zastrzec w umowie. Wtedy gdy strona nie wykonuje zobowiązania w określonym terminie, druga strona może od umowy odstąpić bez wyznaczania dodatkowego terminu. Tak samo można postąpić gdy, wykonanie zobowiązania po terminie, nie miałoby dla drugiej znaczenia ze względu na właściwość zobowiązania lub jego cel, który musi być znany stronie będącej w zwłoce.

Zobacz serwis: Umowy

Niemożliwość świadczenia

Od umowy można odstąpić również wtedy gdy jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które druga strona ponosi odpowiedzialność.

Taka sytuacja ma miejsce gdy nikt nie jest w stanie wykonać świadczenia (względy obiektywne), może to wynikać z natury świadczenia, bądź też gdy ta niemożność jest wynikiem właściwości osobistych strony (względy subiektywne).

Umowne prawo odstąpienia

Prawo odstąpienia od umowy regulowane jest również w ogólnych przepisach kodeksu cywilnego o zobowiązaniach umownych. Strony mogą oznaczyć termin, w ciągu którego można odstąpić od umowy. Uprawnienie to jest to wyłącznie uzależnione od woli stron, nie musi wynikać tak jak w omówionych powyżej przypadkach z niewykonania zobowiązania. Można również zastrzec, że oświadczenie o odstąpieniu może być skutecznie jedynie za zapłatą oznaczonej sumy- odstępne.

Odstąpienie od umowy a wypowiedzenie

Odstąpienie jest sposobem zakończenia stosunku zobowiązaniowego, którego źródłem może być wyłącznie umowa, jego celem jest doprowadzenie do sytuacji prawnej i faktycznej stron sprzed zawarcia umowy. To różni odstąpienie od wypowiedzenia, które opiera się na określeniu praw i obowiązków stron, których wykonanie ma doprowadzić do wygaśnięcia stosunku zobowiązaniowego.

Zobacz: Jakie są skutki odstąpienia od umowy?

Ponadto przy wypowiedzeniu umowy, świadczenia w zakresie już spełnionym nie podlegają zwrotowi, a w zakresie jeszcze nie spełnionym- nie są już spełniane. Natomiast w przypadku odstąpienia, strony zwracają sobie nawzajem wszystko co otrzymały, w zakresie w jakim jest to możliwe.

Odstąpić można tylko od umowy wzajemnej.

POBIERZ WZÓR: Oświadczenie o odstąpieniu od umowy

Podstawa prawna: art.395, 396 oraz art. 491-494 kodeksu cywilnego

Prawo
Ceny gazu ziemnego wzrosną o 45 proc. w lipcu? Posłowie PiS chcą nowej ustawy
29 kwi 2024

Politycy partii Prawo i Sprawiedliwość wystąpili z inicjatywą przyjęcia przez Sejm ustawy, która miałaby na celu zamrożenie cen gazu ziemnego. W obliczu zbliżających się podwyżek, posłowie chcą chronić interesy polskich rodzin.

Od 300 do 1200 zł – tyle będzie wynosił bon energetyczny. A próg dochodowy? Od 1700 do 2500 zł. Decyzje zapadną 7 maja.
29 kwi 2024

Stały Komitet Rady Ministrów w poniedziałek przyjął nie tylko rewizję KPO i Plan Finansowy Państwa na lata 2024–2027, ale także projekt ustawy o bonie energetycznym – podał na platformie X szef Stałego Komitetu RM Maciej Berek. Projektem w sprawie bonu rząd zajmie się 7 maja.

Termin zwrotu VAT nie będzie krótszy. Będzie też jeden termin wdrożenia KSeF dla wszystkich podatników. Opublikowano projekt ustawy
29 kwi 2024

W związku ze zdiagnozowanymi problemami konieczne jest przesunięcie terminu wdrożenia KSeF. Obowiązek obejmie wszystkich podatników (czynnych i zwolnionych z VAT) w jednym terminie, tj. 1 lutego 2026 r. Skrócenie terminu zwrotu VAT również zostaje odroczone.

Ograniczenie nocnej sprzedaży alkoholu w Warszawie. Od 6 maja konsultacje
29 kwi 2024

W Warszawie 6 maja 2024 r. rozpoczną się konsultacje społeczne w sprawie ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu. Potrwają do końca czerwca. Swoją opinię można przekazać bezpośrednio bądź elektronicznie – poinformował stołeczny ratusz.

Przepisy o e-prywatności będą zawieszone do 2026 r. Platformy będą korzystały ze specjalnych technologii przetwarzania danych
29 kwi 2024

Część przepisów dotyczących e-prywatności będzie zawieszonych do 2026 r. Umożliwi to platformom internetowym korzystanie ze specjalnych technologii przetwarzania danych w celu wykrywania treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie dzieci. Unia Europejska wciąż nie ma jednolitych przepisów dotyczących zwalczania wykorzystywaniu dzieci w internecie.

We wtorek zbierze się rząd. W planach m.in. rewizja KPO i przedłużenie ochrony tymczasowej dla Ukraińców
29 kwi 2024

Rząd będzie pracował we wtorek, 30 kwietnia, nad rewizją KPO, przedłużeniem ochrony tymczasowej dla Ukraińców uciekających przed wojną i Wieloletnim Planem Finansowym Państwa.

Ważny wyrok w sprawie organizacji koncertu WOŚP, podczas którego zamordowano Pawła Adamowicza
29 kwi 2024

W styczniu 2019 roku doszło do tragicznego zabójstwa prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza, podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Organizatorzy tej imprezy, razem z policjantami i urzędnikami, stanęli przed sądem. Ostatecznie, prawomocnie uniewinniono organizatorów WOŚP, w tym obecną ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego, Agnieszkę Buczyńską, dwóch policjantów oraz urzędnika Zarządu Dróg i Zieleni. Jednak szef firmy ochroniarskiej został skazany, a wyrok wobec kierownika ochrony uchylono z powodu braku obrońcy podczas jednej z rozpraw.

Majówkowa noc w lesie. Czy to legalne?
29 kwi 2024

Tegoroczna majówka jest wyjątkowo długa i… wyjątkowo ciepła. To może być pierwsza dobra okazja do przenocowania na zewnątrz, czyli na przykład w lesie. A czy to jest w ogóle legalne? Sprawdzamy.

Boże Ciało w 2024 roku. Kiedy wypada i czy jest dniem wolnym od pracy?
29 kwi 2024

Boże Ciało już niebawem. W 2024 r. święto to wypada dość nietypowo. Czy uda się zorganizować tzw. długi weekend? Co z zakupami?

Dokument potwierdzający tożsamość Ukraińca - zmiany w ustawie pomocowej
29 kwi 2024

Dokumentem potwierdzającym tożsamość Ukraińca ma być okazanie ważnego dokumentu podróży. RPO ma wiele wątpliwości co do zamian w ustawie pomocowej dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce.

pokaż więcej
Proszę czekać...