Najprostszy modelowy schemat weksla trasowanego zakłada istnienie trzech podmiotów:
- trasant – osoba, która wystawia weksel - jej podpis widnieje na wekslu,
- trasat – osoba, która zobowiązana jest zapłacić określoną sumę wskazaną w wekslu,
- remitent – osoba, na rzecz której zapłata ma być dokonana - odbiorca weksla.
Najkrócej rzecz ujmując weksel stanowi bezwarunkowe polecenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, kierowane na piśmie przez trasanta do trasata.
Trasat może być jednocześnie wystawcą weksla. Wtedy mamy do czynienia z wekslem własnym.
Weksel staje się pełnowartościowym papierem w obrocie z chwilą jego przyjęcia przez trasata, który przyjmuje na siebie zobowiązanie zawarte w treści weksla (dokonanie akceptu weksla poprzez złożenie na nim podpisu).
Zobacz: Konsument i umowy
Elementy obligatoryjne weksla
Zgodnie z art. 1 ustawy Prawo wekslowe, weksel trasowany powinien zawierać:
- nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono – dla weksla obligatoryjna jest forma pisemna; należy pamiętać, iż niewystarczające jest posłużenie się nazwą „weksel” poza tekstem weksla, np. w tytule dokumentu, w jego nagłówku; wyraz „weksel" musi stanowić integralną część treści weksla;
- polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej – jest to element obligatoryjny weksla; z reguły używa się słów „zapłaci Pan za ten weksel”, „zechce Pan zapłacić”, „proszę zapłacić"; weksel nie może opiewać na świadczenie niepieniężne,
- nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata) – jest to element obligatoryjny weksla;
- oznaczenie terminu płatności – brak oznaczenia terminu nie powoduje nieważności weksla, natomiast oznaczenie kilku terminów unieważnia weksel;
- oznaczenie miejsca płatności – brak oznaczenia miejsca nie powoduje nieważności weksla, weksel może mieć tylko jedno miejsce płatności, w przeciwnym wypadku będzie nieważny;
- nazwisko osoby, na której rzecz zapłata ma być dokonana (remitenta) – jest to element obligatoryjny weksla;
- oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;
- podpis wystawcy weksla - podpis wystawcy weksla musi być własnoręczny.
Redakcja poleca: e-wydanie Dziennik Gazeta Prawna
Czym jest indos?
Zgodnie z art. 14 ustawy Prawo wekslowe indos przenosi wszystkie prawa z weksla. Oznacza to możliwość jego sprzedaży przez posiadacza na rzecz innej osoby jeszcze przed terminem płatności weksla. Osoba, która nabyła w taki sposób weksel może ponowie go sprzedać. W końcowym efekcie na wekslu muszą być zapisani wszyscy kolejni jego posiadacze czyli indosanci.
Powyższy obowiązek wynika z art. 13 ustawy Prawo wekslowe, zgodnie z którym indos powinien być napisany na wekslu lub na złączonej z nim karcie dodatkowej (przedłużku) i podpisany przez indosanta. Ostatni posiadacz weksla, po nadejściu terminu płatności, może zwrócić się do wystawcy o zapłatę. Każdy kolejny nabywca weksla odpowiada za zapłatę tego weksla.
Zgodnie z art. 13 ustawy Prawo wekslowe, indos może nie wymieniać indosatariusza (osoby, która nabywa weksel) lub może ograniczać się tylko do podpisu indosanta (zbywcy weksla). W tym przypadku indos jest ważny tylko, jeżeli został napisany na odwrotnej stronie wekslu lub na przedłużku.
Zapis indosu na wekslu może brzmieć „Ustępuję na zlecenie ……………………. (tu imię i nazwisko nabywcy) (data i podpis osoby zbywającej weksel)”
Zgodnie z wyrokiem SA w Warszawie z dnia 25 stycznia 2013 r., I ACa 503/12 „zasadniczym sposobem nabycia wierzytelności wekslowej jest indos. Ponadto, dopuszcza się przeniesienie praw z weksla również na podstawie umowy przelewu wierzytelności. Zgodnie jednak z art. 517 § 2 i art. 92112 k.c. warunkiem dokonania przelewu wierzytelności z weksla jest wydanie nabywcy dokumentu w postaci weksla.”
Zobacz też: Prawa konsumenta
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. 2016, poz. 160)
- Wyrok SA w Warszawie z dnia 25 stycznia 2013 r., I ACa 503/12