Obciążenie dłużnika kosztami
Co do zasady to dłużnik ponosi koszty postępowania egzekucyjnego. Stosunkowo nową opcją (wprowadzoną w grudniu 2013 r.) jest możliwość obciążenia wierzyciela kosztami takiego postępowania w określonych przypadkach. Dotychczas, nawet gdy faktyczną przyczyną umorzenia postępowania egzekucyjnego była utrata mocy tytułu wykonawczego, to i tak dłużnik musiał zapłacić koszty prowadzonej egzekucji. W praktyce, dłużnicy pokrywali koszty nawet niecelowych egzekucji.
Zwolnienie od kosztów w postępowaniu egzekucyjnym
Przejście kosztów na wierzyciela
Nowe rozwiązanie można zastosować, gdy postępowanie egzekucyjne zostało umorzone na wniosek wierzyciela lub w przypadku umorzenia postępowania z mocy prawa w związku z bezczynnością wierzyciela.
Dłużnik może domagać się zaspokojenia kosztów postępowania egzekucyjnego, gdy nastąpi jeden z dwóch przypadków wskazanych powyżej oraz dłużnik wykaże, że orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności zostało uchylone lub zmienione w taki sposób, iż nie nadaje się do wykonania, utraciło moc lub tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności z przyczyn innych niż zaspokojenie wierzyciela.
Dotyczy to więc np. takiej sytuacji, gdy doszło do uchylenia klauzuli wykonalności nakazu zapłaty w wyniku złożenia zażalenia na postanowienie o jej nadaniu. Uchylenie klauzuli powoduje, iż nakaz zapłaty nie może stanowić tytułu wykonawczego, a tym samym komornik na jego podstawie nie może prowadzić egzekucji. Nakaz zapłaty (będący tytułem wykonawczym) może utracić moc również w wyniku skutecznego wniesienia sprzeciwu.
Zwolnienie od kosztów komorniczych
Wykazanie okoliczności zwalniających dłużnika
Jeżeli wykazanie okoliczności, o których mowa powyżej, nie było możliwe przed prawomocnym zakończeniem postępowania egzekucyjnego, dłużnik może złożyć wniosek o uchylenie postanowienia, dotyczącego pobrania opłat przez dłużnika. W przypadku, gdy komornik już pobrał opłatę dłużnik może złożyć wniosek o jej zwrot.
Również w tym przypadku dłużnik obowiązany jest wykazać, że orzeczenie na którym oparto klauzulę wykonalności zostało uchylone lub zmienione w taki sposób, iż nie nadaje się do wykonania, utraciło moc lub tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności z przyczyn innych niż zaspokojenie wierzyciela.
Wniosek, o którym mowa powyżej, wnosi się do komornika w terminie trzymiesięcznym.
Termin ten liczy się od daty uprawomocnienia się orzeczenia wywołującego skutki w postaci uchylenia lub zmiany orzeczenia w taki sposób, że nie nadaje się do wykonania, albo od dnia zaistnienia zdarzenia powodującego utratę mocy przez orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności.
Zwolnienie z kosztów w postępowaniu wieczystoksięgowym
Autor: Rafał Rojek, radca prawny w kancelarii Sienkiewicz, Jaroszewski, Zamroch. Radcowie prawni sp. p., autor bloga o sposobach obrony prawnej przeciwko zapłacie długów przedawnionych i nienależnych, w szczególności w przypadku otrzymania nakazu zapłaty z e-sądu przedawnione.pl.