W mojej praktyce zawodowej mam okazję prowadzić również sprawy pro – bono. Jednym z moich Klientów jest osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku inwalidzkim, która ma zajęcia komornicze. W tym kontekście moją uwagę zwróciła niewielka nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie w dniu 18 września 2014 r. (Dz.U. z 2014 r., poz. 1091). Dotyczy ona rozszerzenia katalogu rzeczy, które nie podlegają egzekucji. Jeszcze nie tak dawno w mediach głośno było o sprawach egzekucyjnych, w których komornik na poczet długu zajmował ruchomości w postaci sprzętu rehabilitacyjnego niezbędnego do funkcjonowania osoby niepełnosprawnej, takich jak: wózki inwalidzkie, sprzęt umożliwiający czytanie dla osoby niedowidzącej, specjalistyczne łóżka czy balkoniki. Należy wskazać, iż w znacznej mierze taki sprzęt jest refundowany ze środków PFRON, a ich zajęcie i sprzedaż w toku postępowania egzekucyjnego powoduje, iż osoba niepełnosprawna zostaje pozbawiona możliwości normalnego dla niej funkcjonowania. KPC zawiera przepisy dotyczące ograniczenia możliwości prowadzenia egzekucji w stosunku do niektórych przedmiotów. Jednakże mając na uwadze, iż kodeks postępowania cywilnego obowiązuje już 50 lat, część tych zapisów nie jest adekwatna do obecnych realiów i m.in. dotychczas nie obejmowała sprzętu rehabilitacyjnego.
Koniec egzekucji z wózka inwalidzkiego
W świetle obowiązujących przepisów nie podlegają egzekucji następujące przedmioty:
- przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
- zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;
- jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;
- narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych;
- u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę - pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy - pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;
- przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową;
- produkty lecznicze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.) niezbędne do funkcjonowania podmiotu leczniczego w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej przez okres trzech miesięcy oraz niezbędne do jego funkcjonowania wyroby medyczne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 107, poz. 679 oraz z 2011 r. Nr 102, poz. 586 i Nr 113, poz. 657).
Do powyższego zestawienia ustawodawca w/w nowelizacją dodał zapis, iż wyłączone są spod egzekucji przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny.
To oznacza, iż od 18 września 2014 r. komornik nie może zająć w/w sprzętu. Co istotne dotyczy to również postępowań egzekucyjnych, które już się toczą. Opisana niewielka zmiana przepisów postępowania cywilnego dla osoby niepełnosprawnej ma zapewne duże znaczenie. Ponadto pozwoliła ona na ujednolicenie stanowiska w zakresie ochrony przed egzekucją sprzętu rehabilitacyjnego osoby niepełnosprawnej, gdyż taki zapis już od kilku lat stosowany jest w egzekucji administracyjnej.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Autor: Marta Radosz Rostocka – Radca Prawny