Do najważniejszych form alternatywnych metod rozstrzygania sporów występujących w Polce, zalicza się mediację, arbitraż oraz komisje skargowe. Postępowania te są prowadzone bez udziału sądu, często bywają nieodpłatne i nie wymagają zatrudnienia profesjonalnego pełnomocnika. Kompetencje sądu, przejmuje tu niezależna osoba trzecia. W postępowaniu mediacyjnym osobą tą jest mediator, który pośredniczy w negocjacjach pomiędzy konsumentem, a przedsiębiorcą. W arbitrażu kompetencje sędziego przejmuje bezstronny specjalista – arbiter. Komisje skargowe natomiast, są tworzonymi wspólnie lub niezależnie przez stowarzyszenia przedsiębiorców instytucjami gospodarczymi lub organizacjami konsumenckimi.
Polecamy także: Zapis na sąd polubowny
Rozpoczęcie postępowania mediacyjnego jest możliwe dopiero po zakończeniu procesu reklamacyjnego. Należy wobec tego najpierw skierować roszczenia bezpośrednio do przedsiębiorcy. Aby móc skorzystać z alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich, zarówno konsument, jak i przedsiębiorca musi wyrazić zgodę na taką formę rozstrzygania konfliktu.
8 lipca tego roku, weszła w życie dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2013 roku 2013/11/UE w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE (dyrektywa w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich). Dyrektywa ta ma zastosowanie do sporów pomiędzy konsumentami a przedsiębiorcami, dotyczących zobowiązań umownych wynikających z umów sprzedaży lub z umów o świadczenie usług, zarówno przez Internet, jak i poza nim. Ważne jest, iż dyrektywa ta dotyczy skarg składanych przez konsumentów przeciwko przedsiębiorcom, ale nie na odwrót.
Polecamy również: Rozstrzyganie sporów przed sądem arbitrażowym alternatywą dla sadownictwa powszechnego
Dyrektywa przewiduje utworzenie platformy internetowego systemu rozstrzygania sporów, która zapewni konsumentom i przedsiębiorcom jeden punkt dostępu służący do pozasądowego rozstrzygania sporów internetowych przez podmioty alternatywnych metod rozstrzygania sporów, które skomunikowane będą z platformą. Platforma, więc pomoże przyspieszyć rozwiązywanie sporów, gdyż wprowadzi procedurę online – rozwiązywania sporów przy pomocy środków elektronicznych. Przepisy dyrektywy muszą zostać wdrożone do 9 lipca 2015 roku, większość z nich funkcjonować będzie już od 9 stycznia 2016 roku.