Obowiązek meldunkowy
Zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U.2006.139.993 z późn. zm.) obowiązek meldunkowy ciąży na osobie. Polega on na konieczności zameldowania/ wymeldowania się w miejscu pobytu stałego lub czasowego, zameldowania o urodzeniu dziecka, o zmianie stanu cywilnego oraz o zgodnie osoby. Warto podkreślić, że w tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego oraz pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące. Obowiązku meldunkowego należy dopełnić w ciągu 30 dni od dnia przybycia do miejsca pobytu stałego lub czasowego. Następuje to poprzez wypełnienie i podpisanie stosownego formularza („Zgłoszenie pobytu stałego”/ „Zgłoszenie pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące”). Zgłoszenia dokonać należy w organie gminy.
Polecamy produkt: Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz
Ustawa z dnia 24 września 2010 o ewidencji ludności (Dz.U. Nr 217, poz. 1427 z późn. zm) przewiduje zniesienie obowiązku meldunkowego z dniem 1 stycznia 2016 r.
Rejestr wyborców
Z obowiązkiem meldunkowym powiązana jest kompetencja gmin do prowadzenia rejestru stałych mieszkańców. Na jego podstawie wójt sporządza i aktualizuje spis wyborców. Jest on rozumiany jako lista osób, które stale zamieszkują na terenie danej gminy i tym samym uprawnione są do udziału w wyborach. Stanowi zbiór danych osobowych z ewidencji ludności. Spis jest więc formalną podstawą udziału w głosowaniu. Jest podzielony na dwie części A i B. Część A przeznaczona jest dla obywateli RP, część B – UE. Rejestr ma charakter stały, nie jest więc sporządzany na potrzeby konkretnych wyborów. Wgląd do rejestru można uzyskać na podstawie wniosku. Zgodnie z wyrokiem WSA w Gliwicach z dnia 18 marca 2013 r., (IV SA/Gl 6/13) „Rejestr wyborców stanowi informację publiczną, jednakże dostęp do informacji podlega ograniczeniom związanym z ochroną danych osobowych”. Nie można więc uzyskać dostępu do całego rejestru, a jedynie do danych nas dotyczących.
Wpis z urzędu
Z mocy prawa w rejestrze ujęci są obywatele polscy zameldowani na obszarze danej gminy na pobyt stały.
Zobacz również: Koniec z obowiązkiem meldunkowym od 2016 roku
Wpis na wniosek
Istnieje także możliwość „dopisania się” do listy wyborców. Następuje to na wniosek zainteresowanego. Ustawodawca nie zastrzega terminu na wniesienie prośby. Wystarczy wskazać, że jesteśmy obywatelem polskim oraz na obszarze danej gminy mamy stałe miejsce zamieszkania. Wniosek powinien zawierać m.in.: nazwisko, imię, imię ojca, datę urodzenia oraz numer PESEL wnioskodawcy. Do wniosku dołączyć należy także poniżej wymienione dokumenty: kserokopię dowodu osobistego oraz pisemną deklarację, w której podane jest obywatelstwo i adres stałego zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polski.
Decyzja administracyjna
Złożenie wniosku prowadzi do wydania decyzji administracyjnej we wskazanym zakresie. Dokonuje tego wójt (burmistrz/ prezydent miasta) w terminie 3 dni od dnia wniesienia wniosku. Jej pozytywna treść wywiera dwojakiego rodzaju skutki. Skutek pozytywny polega na wpisaniu zainteresowanej osoby do rejestru wyborców. Efekt negatywny wiąże się natomiast z wykreśleniem jej z dotychczasowego rejestru (prowadzonego w miejscu, w którym jest stale zameldowana). Zgodnie bowiem z zasadą wyrażoną w art. 18 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112) można być ujętym tylko w jednym rejestrze wyborców.
Skarga do SR
Wydaną decyzję administracyjną można zaskarżyć, wnosząc pismo do właściwego miejscowo sądu rejonowego. Skargę wnieść należy za pośrednictwem organu, który wydał decyzję (wójta, burmistrza, prezydenta).
Polecamy serwis: Wybory
Obywatel UE
Obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim nie ma w Polsce stałego miejsca zameldowania. Stąd nie figuruje w żadnym rejestrze wyborców. Jest on uprawniony do złożenia wniosku o dopisanie do listy wyborców. Czyni to w gminie, na obszarze której stale zamieszkuje. Ustawodawca ogranicza wskazane uprawnienie terminem. Obywatel UE ma 30 dni od dnia zarządzenia wyborów na złożenie pisma.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U.2006.139.993 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112).
Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 18 marca 2013 r., (IV SA/Gl 6/13).