Jakie kary za nawoływanie i pochwalanie przestępstwa?

Roland Szymczykiewicz
Adwokat
rozwiń więcej
Czyn stanowi wykroczenie jeżeli jego zasięg lub skutki nie były znaczne.
Polski ustawodawca w ramach wychowawczej i prewencyjnej funkcji prawa karnego (w szerokim znaczeniu tego pojęcia) penalizuje zachowanie polegające na publicznym nawoływaniu do popełnienia przestępstwa, a także jego pochwalaniu. W zależności od zakresu i skutków działania danej osoby jej czyn może stanowić przestępstwo określone w art. 255 Kodeksu karnego albo wykroczenie określone w art. 52a Kodeksu wykroczeń. Należy wskazać różnicę między tym rodzajem czynów, a także je pokrótce scharakteryzować.

Charakterystyka przestępstwa z art. 255 Kodeksu karnego

Przepis art. 255 Kodeksu karnego przewiduje zagrożenia karne dla trzech typów zachowań:

  1. publicznego nawoływania do popełnienia występku lub przestępstwa skarbowego,
  2. publicznego nawoływania do popełnienia zbrodni,
  3. publicznego pochwalania przestępstwa.

Należy wskazać, iż pod pojęciem zachowania publicznego mieści się takie zachowanie, które jest dostępne dla bliżej nieokreślonej liczby osób. W zakresie potencjalnych zachowań mieszczą się zarówno wypowiedzi ustne (przemówienie, okrzyki) jak i inne zachowania danej osoby (prezentowanie haseł, wypowiedzi pisemne, obrazki).

Opisywane przestępstwo popełni osoba, która na wiecu publicznym będzie namawiać zebranych do uporczywego naruszania praw pracowniczych (art. 218 KK)

W odniesieniu do pkt. 3 zwraca uwagę niekonsekwencja ustawodawcy, który penalizuje tylko pochwałę przestępstwa („zwykłego”) a nie zawiera zwrotu o zakazie pochwalania przestępstwa karnego skarbowego (co oznacza, iż czyn ten będzie w świetle tego przepisu karalny)

Zobacz: Jaki mandat za spożywanie alkoholu w miejscu publicznym?

Rodzaje kar przewidzianych za przestępstwo

Nawoływanie do popełnienia występku lub przestępstwa skarbowego zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2, natomiast nawoływanie do popełnienia zbrodni zagrożone jest karą do 3 lat pozbawienia wolności.

Z kolei należy wskazać, iż publiczne pochwalanie przestępstwa zagrożone jest karą grzywny do 180 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności lub karze pozbawienia wolności do roku. Zgodnie z powyżej poczynionymi uwagami, wydaje się natomiast iż bezkarne pozostaje pochwalanie przestępstwa karno skarbowego.

Charakterystyka wykroczenia określonego w art. 52a Kodeksu wykroczeń

Wskazany przepis ma nowe brzmienie od 8 czerwca 2010 r. wprowadzony Art. 5 ust. 3 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw z dnia 5 listopada 2009 r. (Dz.U. Nr 206, poz. 1589)

Należy wskazać, iż przepis ten również penalizuje trzy rodzaje zachowań polegających na:

  1. publicznym nawoływaniu do popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego,
  2. publicznym nawoływaniu do przeciwdziałania przemocą aktowi stanowiącemu źródło powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej,
  3. publicznym pochwalaniu popełnienia przestępstwa.

Należy zwrócić uwagę na fakt, iż pkt 1 i 3 są tożsame z przesłankami czynu zabronionym określonego jako przestępstwo z art. 255 KK. Decyzją ustawodawcy czyn stanowi wykroczenie jeżeli zasięg czynu albo jego skutki nie były znaczne, w innym przypadku zaś jest wykroczeniem.

Z kolei pkt 2 art. 52a Kodeksu wykroczeń zawiera nowy rodzaj wykroczenia polegającego na publicznym nawoływaniu do przeciwdziałania przemocą aktowi stanowiącemu źródło powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej. Należy wskazać, iż aby uznać że dane zachowanie spełnia przesłanki określone w tym przepisie musi ono:

  • mieć charakter publicznego nawoływania do czynu,
  • nawoływać do przeciwdziałania przemocą (a nie żadnym innym środkiem),
  • nawoływać do działania przeciwko aktowi stanowiącemu źródło powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym akt ten musi być wyraźnie określony.

Decyzją ustawodawcy wszystkie rodzaje zachowań stanowiących wykroczenie zagrożone są karą aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

Zobacz serwis: Wykroczenia

Prawo
Jawność płac - początek zmian 24 grudnia 2025 r. Co naprawdę się zmienia teraz, co za pół roku a co jeszcze później?
22 gru 2025

W Wigilię 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu pracy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń w procesie rekrutacyjnym. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom informację o proponowanym wynagrodzeniu (kwocie lub przedziale) oraz stosować neutralny język w ofertach pracy. Kolejne rozwiązania wynikające z unijnej dyrektywy o równości wynagrodzeń mają zostać wdrożone w prawie krajowym do 7 czerwca 2026 r., przy czym część obowiązków (np. raportowanie) będzie uruchamiana etapami w kolejnych latach.

Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
22 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

Przekazanie pracownikowi informacji o warunkach pracy i płacy to za mało. Jakie jeszcze obowiązki obciążają pracodawcę?
22 gru 2025

Choć co do zasady strony stosunku pracy są równe, to jednak z uwagi na jego charakter i fakt, że pracodawca jest podmiotem profesjonalnym, na gruncie prawa pracy zapewniono szereg narzędzi, które umacniają pracownika i zapewniają realizację przysługujących mu praw. Dotyczy to w szczególności informowania o warunkach pracy.

Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

pokaż więcej
Proszę czekać...