Praktyki absolwenckie
W myśl ustawy o praktykach absolwenckich praktykantem może być osoba, która ukończyła co najmniej gimnazjum lub 8-letnią szkołę podstawową i w dniu rozpoczynania praktyk nie ukończyła jeszcze 30 roku życia. Dotyczy to także osób posiadających świadectwo ukończenia szkoły za granicą, uznane za równorzędne świadectwu ukończenia polskiego gimnazjum lub ośmioletniej szkoły podstawowej.
Praktyka jest w dzisiejszym świecie szeroko stosowana. Chętnie podejmuje się jej pokolenie Z. Są to absolwenci uczelni skoncentrowani na zdobywaniu doświadczenia, zdobywaniu nowych umiejętności i dalszej nauce. Chcą poznać miejsce pracy i zrobić dobre wrażenie, co nierzadko przekłada się na późniejsze zatrudnienie na podstawie umowy o pracę u pracodawcy przyjmującego na praktyki czy staże. Celem praktyki jest więc ułatwienie absolwentom uzyskiwania doświadczenia i nabywania umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania pracy.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Co do zasady do praktykanta nie stosuje się przepisów prawa pracy. Jest jednak kilka wyjątków.
Co istotne w stosunku do praktykanta nie stosuje się przepisów prawa pracy. Wyjątkiem są przepisy dotyczące równego traktowania i czasu pracy, a dokładnie:
- zasady równego traktowania w zatrudnieniu,
- ogólnej dobowej i tygodniowej normy czasu pracy,
- dobowego i tygodniowego odpoczynku,
- prawa do przerwy po 6 godzinach pracy,
- pracy w nocy.
Praktykant musi więc być traktowany na równi z innymi pracownikami. Nie przysługują mu jednak typowo pracownicze uprawnienia. Obowiązuje go ogólna dobowa i tygodniowa norma czasu pracy. Nie może pracować więcej niż 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy (art. 129 § 1 Kodeksu pracy). W każdej dobie powinien mieć zagwarantowane ciągiem 11 godzin odpoczynku (art. 132 § 1 Kodeksu pracy), a w każdym tygodniu co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego (art. 133 § 1 Kodeksu pracy). Co więcej jeśli czas pracy w jednej dobie wynosi co najmniej 6 godzin, praktykant ma prawo do co najmniej 15-minutowej przerwy, która wlicza się do czasu jego pracy. Ostatnie przepisy z Kodeksu pracy obowiązujące praktykanta dotyczą ograniczeń w przypadku wykonywania pracy w porze nocnej czyli między godzinami 21:00 i 7:00 (art. 1517 Kodeksu pracy).
Ponadto przyjmujący na praktyki zapewnia praktykantowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy, a jeśli w stosunku do danej pracy przepisy wymagają środków ochrony indywidualnej, powinni otrzymać je także praktykanci.
Wynagrodzenie praktykanta w 2020 r.
Rozróżnia się dwa rodzaje praktyk: odpłatna i nieodpłatna. Ustawa o praktykach absolwenckich ogranicza wysokość miesięcznego wynagrodzenia (świadczenia pieniężnego) do maksymalnie dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wiadomo już, że w 2020 r. będzie ono wynosiło 2600 zł brutto, a co za tym idzie praktykant będzie mógł najwięcej zarobić 5200 zł brutto. W związku z wyższą niż przewidywano podwyżką minimalnej płacy teoretycznie praktykant będzie mógł zarobić o wiele więcej niż w 2019 r. Dla porównania w 2019 r. minimalna płaca wynosi 2250 zł, a więc maksymalna wypłata praktykanta może opiewać na kwotę 4500 zł brutto. W praktyce praktykanci nie zarabiają dużo, a często godzą się także na bezpłatne zdobywanie doświadczenia. Na tym etapie życia to dla nich ważniejsze od pieniędzy.
Umowa o praktykę absolwencką
Podstawą praktyk jest umowa o praktykę absolwencką, która powinna zawierać takie informacje, jak:
- rodzaj pracy;
- czas praktyki;
- tygodniowy wymiar czasu pracy;
- wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli ustalono, że praktyka ma być odpłatna.
Maksymalny okres na jaki można zawrzeć umowę o praktykę wynosi 3 miesiące. Dopuszcza się zawarcie kolejnej umowy o praktykę między tymi samymi stronami, jeśli nie został wyczerpany limit 3 miesięcy.
Firma podpisała z praktykantem umowę o praktyki absolwenckie na okres 1 miesiąca. Po tym czasie strony zdecydowały się podpisać kolejną umowę na następne 2 miesiące.
Praktyki nie mogą dotyczyć prac szczególnie niebezpiecznych.
Ustawodawca uregulował również możliwość wypowiedzenia umowy. Uzależnione jest to od rodzaju umowy – czy jest odpłatna czy nie. W przypadku umowy odpłatnej wypowiedzenie powinno nastąpić na piśmie, przy czym termin wypowiedzenia wynosi 7 dni. Natomiast nieodpłatność umowy umożliwia rozwiązanie jej na piśmie w każdym czasie.
Zaświadczenie o praktykach
Jeśli praktykant poprosi o wydanie zaświadczenia o odbyciu praktyk, podmiot przyjmujący na praktykę ma obowiązek wystawienia go na piśmie. Potwierdza w nim rodzaj wykonywanej pracy oraz umiejętności nabyte w trakcie trwania praktyki.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 1244)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1040)