Wielkimi krokami zbliża się koniec 2025 roku, a wraz z nim – sezon zwiększonej zachorowalności. Chłodniejsze dni, zmienna pogoda oraz wzrost infekcji wirusowych sprawiają, że w wielu firmach rośnie liczba pracowników korzystających ze zwolnień lekarskich. Przełom roku to jednak specyficzny moment, który rodzi wiele pytań dotyczących prawidłowego rozliczenia wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego oraz liczenia okresu zasiłkowego.
- Wynagrodzenie chorobowe – komu przysługuje i na jakich zasadach?
- Wynagrodzenie chorobowe – 14 czy 33 dni?
- Kiedy zaczyna przysługiwać krótszy limit (14 dni)?
- Zasiłek chorobowy – co po wyczerpaniu 14/33 dni?
- Jak długo można przebywać na zwolnieniu lekarskim? – okres zasiłkowy
- Jak liczyć okres zasiłkowy?
- Przykłady liczenia okresu zasiłkowego
- Czy nowy rok otwiera nowy okres zasiłkowy?
- Wynagrodzenie czy zasiłek chorobowy na przełomie roku?
- Podsumowanie – najważniejsze zasady do zapamiętania
W praktyce kadrowo-płacowej końcówka roku oznacza wzmożoną czujność: trzeba ustalić, kiedy pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, a kiedy do zasiłku, czy od 1 stycznia zaczyna się nowy limit 33 lub 14 dni oraz czy nowy rok otwiera nowy okres zasiłkowy. Poniżej przedstawiamy przystępny i szczegółowy przewodnik, który rozwieje wszystkie wątpliwości.
Wynagrodzenie chorobowe – komu przysługuje i na jakich zasadach?
Każdy pracownik, który otrzyma zwolnienie lekarskie (L4), ma prawo do wynagrodzenia chorobowego finansowanego przez pracodawcę przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, lub – w przypadku osób po 50. roku życia – przez pierwsze 14 dni. Zasady te wynikają z art. 92 Kodeksu pracy.
Wysokość wynagrodzenia chorobowego
Co do zasady, pracownik zachowuje prawo do 80% podstawy wymiaru zasiłku. Jednak przepisy wewnętrzne (regulamin pracy, układ zbiorowy, umowa) mogą przyznawać wyższe świadczenie – np. 100%.
Są również sytuacje, gdy pracownikowi obowiązkowo przysługuje 100% podstawy, m.in. gdy niezdolność powstała:
• wskutek wypadku w drodze do lub z pracy,
• w ciąży,
• w związku z badaniami i zabiegiem pobrania komórek, tkanek i narządów.
Wynagrodzenie chorobowe – 14 czy 33 dni?
To jedno z najczęściej zadawanych pytań na przełomie roku. Zasada jest prosta:
- pracownik poniżej 50. roku życia – 33 dni,
- pracownik po ukończeniu 50. roku życia – 14 dni.
Co ważne:
- limit dotyczy roku kalendarzowego, nie zatrudnienia u danego pracodawcy,
- liczymy wszystkie okresy choroby w danym roku – nawet jeśli pracownik miał kilku pracodawców,
- w świadectwie pracy umieszcza się liczbę dni pobierania wynagrodzenia chorobowego.
Kiedy zaczyna przysługiwać krótszy limit (14 dni)?
Od następnego roku kalendarzowego po roku, w którym pracownik ukończył 50 lat. Czyli: jeśli urodziny są w 2025 roku – 14 dni obowiązuje dopiero w 2026 r.
Zasiłek chorobowy – co po wyczerpaniu 14/33 dni?
Gdy pracownik wyczerpie limit wynagrodzenia chorobowego (14/33 dni), od następnego dnia otrzymuje zasiłek chorobowy, finansowany z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Kto wypłaca zasiłek?
To zależy od liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego:
- do 20 osób – zasiłek wypłaca ZUS,
- powyżej 20 osób – zasiłek wypłaca pracodawca.
Stan ten ustala się na 30 listopada poprzedniego roku.
Jak długo można przebywać na zwolnieniu lekarskim? – okres zasiłkowy
Kluczowym pojęciem jest okres zasiłkowy – maksymalny czas, w którym pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy. Okres zasiłkowy wynosi:
- 182 dni,
- 270 dni – w przypadku:
a) gruźlicy (kod „D”),
b) choroby przypadającej w ciąży (kod „B”).
Po wyczerpaniu okresu zasiłkowego pracownik może ubiegać się o:
- świadczenie rehabilitacyjne,
- rentę z tytułu niezdolności do pracy.
Jak liczyć okres zasiłkowy?
Do okresu zasiłkowego wliczamy:
• wszystkie dni niezdolności do pracy,
• także dni świąteczne i weekendy,
• zarówno okresy pobierania wynagrodzenia chorobowego, jak i zasiłku chorobowego.
Nie wliczamy natomiast:
• dni opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny (zasiłek opiekuńczy).
Nowe zasady od 2022 r. – przerwa krótsza niż 60 dni
Do tego samego okresu zasiłkowego wlicza się wcześniejsze niezdolności do pracy, jeśli przerwa między L4 wynosi mniej niż 60 dni – nawet jeśli dotyczą innych chorób. To ogromna zmiana w praktyce kadrowej.
Co to oznacza?
Aby rozpocząć nowy okres zasiłkowy, przerwa między zwolnieniami musi wynosić co najmniej 60 dni ORAZ pracownik faktycznie musi przepracować ten okres.
Wyjątek: Do okresu zasiłkowego nie wlicza się wcześniejszych zwolnień, jeżeli kolejne L4 przypada w ciąży.
Przykłady liczenia okresu zasiłkowego
Przykład 1 – brak 60 dni przerwy
Pracownik w wieku 35 lat chorował od 02.01 do 11.06 (161 dni), potem od 06.07 do 26.07 (21 dni).
Razem 182 dni – pełny okres zasiłkowy.
Po powrocie do pracy 27.07 zachorował ponownie 08.09.
Między chorobami NIE MINĘŁO 60 dni → nie ma prawa do zasiłku.
L4 – usprawiedliwione, ale bez prawa do świadczeń.
Może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne.
Przykład 2 – po świadczeniu rehabilitacyjnym
Pracownik pobierał świadczenie rehabilitacyjne do 15.10.2025 r.
Nowe L4 powstało po ponad 60 dniach → pracownik ma prawo do wynagrodzenia/zasiłku chorobowego.
Czy nowy rok otwiera nowy okres zasiłkowy?
To jedno z najczęstszych pytań w księgowości i kadrach. Odpowiedź brzmi: NIE.
Sam fakt nadejścia nowego roku nie otwiera nowego okresu zasiłkowego. Jeżeli zwolnienie obejmuje 31 grudnia i 1 stycznia – to cały czas ten sam okres zasiłkowy.
Wynagrodzenie czy zasiłek chorobowy na przełomie roku?
Inaczej wygląda kwestia samego świadczenia wypłacanego na przełomie roku. Tu zasada jest inna niż przy okresie zasiłkowym.
Jeżeli 31 grudnia pracownik pobiera wynagrodzenie chorobowe:
- od 1 stycznia pracownik otrzymuje nowy limit 14/33 dni,
- pracodawca nadal wypłaca wynagrodzenie chorobowe, nawet jeśli zwolnienie trwa nieprzerwanie.
Jeżeli 31 grudnia pracownik pobiera zasiłek chorobowy:
- od 1 stycznia nadal pobiera zasiłek,
- nie otrzymuje nowego limitu 14/33 dni.
Aby wynagrodzenie chorobowe przysługiwało ponownie, musi być przerwa choćby 1 dzień między zwolnieniami.
Przykład – L4 na przełomie roku
Pracownik (47 lat) chorował od 8.12.2025 do 15.01.2026. W 2025 r. nie chorował.
W grudniu 2025 r. wykorzystał 24 dni z limitu wynagrodzenia chorobowego.
W styczniu 2026 r. otrzymuje „nowe” 33 dni, dlatego również za styczeń pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe.
Cały okres dotyczy jednego okresu zasiłkowego, ale dwóch limitów wynagrodzenia chorobowego, bo limity są roczne.
Podsumowanie – najważniejsze zasady do zapamiętania
- Nowy rok NIE otwiera nowego okresu zasiłkowego.
- Nowy rok otwiera nowy limit wynagrodzenia chorobowego (14/33 dni) – jeśli 31 grudnia pracownik miał do niego prawo.
- Przerwa poniżej 60 dni między zwolnieniami powoduje, że wliczają się one do tego samego okresu zasiłkowego.
- Zasiłek chorobowy po 14/33 dniach wypłacany jest przez ZUS lub pracodawcę – w zależności od liczby zgłoszonych ubezpieczonych.
- W ciąży i w przypadku gruźlicy obowiązuje wydłużony okres zasiłkowy – do 270 dni.
Karolina Woźniczka, Starszy specjalista ds. kadr i płac