Zgodnie z definicją zawartą w kodeksie karnym, młodociany to sprawca, który w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończył 21 lat i w czasie orzekania w pierwszej instancji 24 lat. Jest to szczególna kategoria sprawców dorosłych, wyodrębniona jednak i traktowana odmiennie w przepisach prawa karnego niż sprawcy dorośli.
W definicje tej występują dwie de facto niezależne od siebie przesłanki wiekowe, które jednak muszą wystąpić łącznie aby sprawca mógł uzyskać status młodocianego. Nie będzie zatem młodocianym sprawca, który popełnił wprawdzie czyn zabroniony przed ukończeniem 21 lat, ale ukończył 24 lata, zanim zapadło w jego sprawie orzeczenie sądu pierwszej instancji; podobnie nie będzie nim sprawca, który wprawdzie w czasie orzekania w pierwszej instancji nie ma jeszcze 24 lat, ale czynu zabronionego będącego przedmiotem postępowania dopuścił się już po ukończeniu 21 roku życia.
Nabycie statusu młodocianego wiąże się z pewnymi "przywilejami" wynikającymi z kodeksu karnego, takimi jak stawianie na pierwszym planie obowiązku wychowania młodocianego czy bezwzględnej możliwości stosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary.
Chwila popełnienia czynu zabronionego to czas, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany.
Sprawca, który raz nabył w danej sprawie status młodocianego nie traci owego statusu bez względu na to, jak potoczą się dalsze losy tego postępowania.
Kodeks karny rozróżnia nieletniego (przed ukończeniem 17 lat) i młodocianego (popełnia czyn zabroniony przed ukończeniem 21 lat, ale ukończył 24 lata zanim zapadło orzeczenie w pierwszej instancji). Kodeks cywilny wyróżnia małoletniego (osobą przed ukończeniem 18 roku życia), natomiast kodeks pracy, tak jak kodeks karny – młodocianego (z tym że w przypadku prawa pracy jest to osoba pomiędzy 16 a 18 rokiem życia).
Zadaj pytanie: Forum
Zobacz serwis: Dziecko i prawo