REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Kiedy sprawca nie jest odpowiedzialny za swój czyn?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Badania psychiatryczne mogą wykazać, że dana osoba ma jedynie częściowo ograniczoną poczytalność.
Badania psychiatryczne mogą wykazać, że dana osoba ma jedynie częściowo ograniczoną poczytalność.

REKLAMA

REKLAMA

Kodeks wykroczeń określa wprost, iż jednym z warunków przypisania odpowiedzialności za czyn jest to, aby sprawca był w pełni poczytalny. W związku z powyższym w razie wątpliwości, co do poczytalności sprawcy jest on poddawany stosownym badaniom. Co do zasady brak poczytalności wyłącza możliwość ponoszenia odpowiedzialności za wykroczenie, należy jednak podkreślić, iż zasada ta nie obowiązuje jeśli sprawca wykroczenia wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć.

Fakt popełnienia przez daną osobę wykroczenia automatycznie nie oznacza jeszcze możliwości przypisania jej winy i pociągnięcia do odpowiedzialności za jej czyn. Ustawa prawo o wykroczeniach określa jeszcze szereg warunków formalnych, które musi spełnić sprawca aby można go było pociągnąć do odpowiedzialności (takie jak odpowiedni wiek sprawcy, fakt penalizacji danego czynu w momencie jego popełnienia). Jedną z wskazanych przesłanek jest kwestia poczytalności sprawcy.

REKLAMA

REKLAMA

Pozycja sprawcy poczytalnego a niepoczytalnego

Problematyką poczytalności sprawcy reguluje art. 17 Kodeksu wykroczeń. Zgodnie z ogólną zasadą przewidzianą w tym artykule osoba w pełni poczytalna może ponosić odpowiedzialność za wykroczenie w przeciwieństwie do osoby niepoczytalnej w chwili czynu, czyli takiej osoby która nie mogła i nie była w stanie pokierować swym postępowaniem ani rozeznać jego znaczenia.

Wśród przyczyn powodujących niepoczytalność danej osoby przyjmuje się upośledzenie umysłowe, chorobę psychiczną oraz inne zaburzenia psychiczne. Niepoczytalność danej osoby stwierdzana jest przez biegłych psychiatrów, którzy w tym przedmiocie wydają opinię. Decyzję o badaniu obwinionego podejmuje sąd jeśli zachodzi uzasadnione podejrzenie, iż dana osoba mogła być niepoczytalna w chwili czynu.

Zobacz: Kiedy sąd może uchylić pytanie strony?

REKLAMA

Pozycja sprawcy o ograniczonej poczytalności.

Badania psychiatryczne mogą również wykazać, iż dana osoba ma jedynie częściowo (a nie całościowo) ograniczoną poczytalność. W takim przypadku ustawodawca przewidział możliwość ponoszenia przez tą osobę odpowiedzialności za wykroczenie, z tym że przewidział dla sądu możliwość odstąpienia od wymierzenia kary lub środka karnego w stosunku do takiej osoby. Decyzję w tej materii podejmuje sąd każdorazowo oceniając indywidualnie zachowanie sprawcy oraz jego indywidualne cechy osobowościowe.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Odpowiedzialność osób, które same wywołały u siebie niepoczytalność

Wbrew obiegowej opinii, która mogłaby powstać nie każda sytuacja niepoczytalności sprawcy zwalnia go z odpowiedzialności za wykroczenie. Ustawodawca przewidział bowiem pełną odpowiedzialność osób które działały w stanie niepoczytalności, gdy stan ten wystąpił w wyniku świadomego wprowadzenie się w stan nietrzeźwości lub odurzenia w sytuacji, w której dana osoba mogła przypuszczać iż w ten stan (niepoczytalności) się wprowadzi. Za taką sytuację należy uznać przykładowo świadome zażycie narkotyków lub spożywanie alkoholu.

Powyższe oznacza, iż w opisywanej sytuacji od odpowiedzialności za swoje działania sprawca będzie zwolniony tylko wówczas, gdy nieświadomie zażyje narkotyk (np. ktoś mu go dosypie), zażyje lek nie wiedząc iż wywoła on tak silną reakcję jego organizmu, lub w przypadku tzw. patologicznego upojenia. Chodzi tu o sytuację, gdy osoba pierwszy raz w życiu spożywa alkohol i okazuje się, iż jej organizm całkowicie go nie toleruje i osoba ta jest w stanie silnego upojenia po najmniejszej jego dawce. Upojenie tzw. „patologiczne” może wystąpić tylko raz w życiu u danej osoby (bo potem zakłada się iż wiedziała ona o tym jak jej organizm toleruje alkohol).

Zobacz serwis: Wykroczenia

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika

W 2025 roku kredyty hipoteczne w Polsce pozostają silnie uzależnione od wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), który determinuje oprocentowanie zmiennych rat kredytu lub pożyczki. Według danych z lipca 2025 r., WIBOR 3M wynosi 4,96%, a WIBOR 6M – 4,79%, co po serii obniżek stóp procentowych NBP (ostatnia we wrześniu o 0,25 pp.) przyniosło ulgę kredytobiorcom. Prognozy wskazują na potencjalny dalszy spadek do ok. 4,18% w ciągu najbliższych miesięcy, co mogłoby obniżyć raty o 60-70 zł przy umowie kredytu opiewającej na 400 tys. zł.

Ustawa o zawodzie psychoterapeuty: szansa na zmianę czy kolejny chaos?

Czy ustawa o zawodzie psychoterapeuty uporządkuje rynek i zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, czy raczej wprowadzi dodatkowy chaos? O tym, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z projektowanymi zmianami, opowiada dr hab. Łukasz Gawęda, prof. IP PAN, psycholog i badacz mechanizmów zaburzeń psychicznych.

Widmo bankructwa wisi nad polskimi firmami. Co trzeci przedsiębiorca obawia się zamknięcia biznesu

Dużo firm w Polsce boi się dziś, że ich klienci nie zapłacą na czas – wynika z najnowszego raportu. Zatory płatnicze pochłaniają tygodniowo nawet kilkanaście godzin pracy i kosztują firmy utratę płynności, reputacji i szans rozwojowych. Aż 30% przedsiębiorstw z sektora MŚP przyznaje, że w perspektywie dwóch lat ryzykuje upadłość.

Przeprowadzka dla niższych podatków? Możesz nieświadomie zmienić prawo spadkowe i narazić rodzinę na kłopoty

Coraz więcej Polaków wybiera Cypr, Maltę czy Dubaj, by obniżyć podatki. Ale mało kto zdaje sobie sprawę, że taka decyzja może diametralnie zmienić zasady dziedziczenia majątku. Różnica między rezydencją podatkową a miejscem zwykłego pobytu w prawie spadkowym sprawia, że nieprzemyślana zmiana może kosztować rodzinę lata sporów i ogromne pieniądze.

REKLAMA

Senat: Łatwiej kupić i sprzedać mieszkanie po zadłużonej osobie[nowelizacja]

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

REKLAMA

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to zgodne z prawem ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

Rewolucja w recyklingu: system kaucyjny wchodzi w życie! Jak wpłynie na Ciebie, środowisko i gospodarkę? [WYWIAD]

Polska rozpoczyna rewolucję w recyklingu! Od października wchodzi w życie system kaucyjny dla butelek i puszek, który ma zwiększyć poziom selektywnej zbiórki, poprawić jakość surowców i dostosować kraj do wymogów Unii Europejskiej. Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy w Deloitte, tłumaczy w wywiadzie dla Infor.pl, jakie zmiany czekają konsumentów, przedsiębiorców i gospodarkę odpadami.

REKLAMA