Oznacza to, że jeżeli nie będzie można ustalić podstawy wymiaru składek, czyli naszych zarobków w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty - to w takim przypadku za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników.
Powyższa zasada dotyczy wyłącznie pracowników, a więc osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Nie będzie więc można przyjąć minimalnego wynagrodzenia za okres, w którym wnioskodawca podlegał ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu niż ubezpieczenie pracownicze np. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia.
W przypadku przyznawania emerytury lub renty po raz pierwszy kwotę minimalnego wynagrodzenia przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury - ZUS przyjmuje z urzędu, bez konieczności składania wniosku w tej sprawie.
Przypomnijmy, że w okresie przed zmianą przepisów - jeżeli np. osoba nie mogła wskazać zarobków do podstawy wymiaru emerytury lub renty ( ponieważ pracodawca już nie istnieje i nie może wystawić druku ZUS Rp – 7, pracodawca zlikwidował dokumentację płacową z lat odległych) – z wymaganych 10 kolejnych lat kalendarzowych wskazywała np. zarobki z 8 lat. W takim przypadku w miejsce tych brakujących 2 lata ZUS przyjmował tzw. „zarobki zerowe”. Obecnie po zmianie przepisów przyjmuje wynagrodzenie minimalne.
Kwotę minimalnego wynagrodzenia przyjmuje się również za okresy, w których pracownik pozostający w stosunku pracy pobierał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy oraz kwoty zasiłków:
Jeżeli np. kobieta będzie przechodziła na wcześniejszą emeryturę na starych zasadach w 2009 r. i do ustalenia podstawy wymiaru wskaże zarobki z dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych, między innymi z roku 1995r., w którym była zatrudniona na podstawie umowy o pracę i w którym w okresie od 2 maja do 10 czerwca pobierała zasiłki chorobowe ( co wynika ze świadectwa pracy). Za ten 1995 r. nie może udokumentować wysokości zarobków. W jej przypadku do ustalenia podstawy wymiaru minimalne wynagrodzenie zostanie przyjęte za cały 1995 rok – bez wyłączania okresu pobierania zasiłku chorobowego.
Istotne jest również to, że kwotę minimalnego wynagrodzenia, która podlega uwzględnieniu przy obliczaniu podstawy wymiaru, ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy oraz do okresu pozostawania w ubezpieczeniu pracowniczym.
Jeżeli więc pracownik wykonywał zatrudnienie – przykładowo – w wymiarze 1/2 etatu, do ustalenia podstawy wymiaru organ rentowy przyjmie 1/2 minimalnego wynagrodzenia.
Zasadę przyjmowania minimalnego wynagrodzenia stosuje się również w przypadku emerytur i rent przyznanych przed dniem 1 stycznia 2009 r.
Jednakże w tych sprawach ZUS nie dokona przeliczenia świadczenia z urzędu - tylko na wniosek osoby zainteresowanej.
Jeżeli wniosek o przeliczenie już przyznanego świadczenia zostanie zgłoszony przed dniem 1 stycznia 2010 r. – wówczas emerytura lub renta w wysokości przeliczonej będzie przysługiwała od 1 stycznia 2009 r.
Jeżeli wniosek ten zostanie zgłoszony po dniu 31 grudnia 2009 r. – świadczenie w wysokości po przeliczeniu będzie przysługiwało od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek w tej sprawie .
ZUS zobowiązany jest do wydania decyzji w sprawie przeliczenia emerytury lub renty z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia w terminie 60 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Zasadę przyjmowania minimalnego wynagrodzenia stosuje się również:
- do osób, które w okresie wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty przebywały na repatriacji,
- przy ustalaniu kapitału początkowego, obliczanego po raz pierwszy,
- przy przeliczeniu kapitału początkowego na wniosek ubezpieczonego.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 192, poz. 1180). Ustawa ta wprowadziła nowe brzmienie przepisu art. 15 ustawy emerytalnej poprzez dodanie ust. 2a i 2b.