Problem warunków kontraktowych FIDIC w praktyce w procesie budowlanym

Łukasz Żabik
rozwiń więcej
Warunki kontraktowe FIDIC. / Fot. Fotolia
Warunki kontraktowe FIDIC są powszechnie wykorzystywane przy zawieraniu wszelkiego rodzaju kontraktów budowlanych oraz umów obejmujących specjalistyczne usługi budowlane.

Ideą stosowania warunków kontraktowych FIDIC jest ułatwienie realizacji inwestycji budowlanej dla wszystkich jej uczestników. Obecnie, tryb stosowania warunków kontraktowych FIDIC jest powszechnie stosowany i usankcjonowany nie tylko w Europie, ale na całym świecie. Warunki FIDIC stanowią wzór międzynarodowych warunków kontraktowych funkcjonujących w procesie budowlanym. Tajemnicą skuteczności jest doświadczenie wynikające z wieloletniego stosowania, a także ciągłe udoskonalanie treści trwające już kilkadziesiąt lat. Warunki kontraktowe FIDIC sprawdziły się na gruncie tak egzotycznym jak Azja, Azja Południowo – Wschodnia, Afryka czy też kraje Arabskie.

Wzory kontraktowe FIDIC regulują w szczegółowy sposób wzajemne zobowiązania pomiędzy stronami umowy, określając prawa i obowiązki stron kontraktu. Dodatkowo, poza określeniem praw i obowiązków, zawierają także szczegółowe procedury postępowania oraz procedury działania przewidziane na różnych etapach realizacji kontraktu. Dokładnie określają proces zawarcia umowy, realizację inwestycji, prowadzenie robót oraz formę płatności za wykonane prace.

Zobacz: Wzory umów budowlanych

Polski proces budowlany

Warunki kontraktowe FIDIC znajdują także zastosowanie w realiach polskiego procesu budowlanego. Nie mniej jednak, w tej kwestii można mieć kilka znaczących zastrzeżeń. Pierwsza faza stosowania przypadająca na lata 90, w rzeczywistości zastanej po zmianach ustrojowych i gospodarczych, była okresem stosowania warunków FIDIC w niezmienionym kształcie, najbardziej zbliżonym do zapisów ogólnych. Natomiast później, w miarę wprowadzania zmian w kodeksie cywilnym oraz pozostałym ustawodawstwie, praktyka stosowania uległa znaczącej zmianie. Coraz częściej, strony kontraktu decydujące się na warunki FIDIC, w drodze dzikich negocjacji rezygnują z części zapisów będących integralną częścią warunków umownych. Rezygnują, ponieważ obecne prawo daje im takie możliwości. W polskim porządku prawnym, wzory kontraktowe FIDIC nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa, wobec czego mogą ulegać dowolnym modyfikacjom zależnym od woli stron. W ten sposób wypacza się, ich pierwotny kształt oraz zostaje zaburzony sens stosowania. Częstą praktyką jest wyrzucanie z kontraktu klauzul szczegółowych, które chronią interesy zarówno wykonawcy jak i inwestora. Taka praktyka stosowania zaburza wypracowany latami doświadczenia i stosowania kształt warunków umownych.

Zobacz serwis: Nieruchomości

Wzory kontraktowe FIDIC

Obecna sytuacja prawno - ekonomiczna w procesie budowlanym stwarza możliwości dla bardzo dowolnego stosowania warunków kontraktowych FIDIC. Prawda jest taka, że im strona kontraktu jest bardziej profesjonalna, i uzbrojona w armię prawników tym jest w stanie zawrzeć korzystniejszą dla siebie umowę, która oficjalnie będzie zawarta, jako wzory kontraktowe FIDIC. Taka praktyka jest niewłaściwa, ponieważ wypacza szczegółowo przewidziane mechanizmy dla różnych niespodziewanych okoliczności. A przecież wzory kontraktowe FIDIC są powszechnym międzynarodowym rozwiązaniem dla umów zawieranych w procesie budowlanym.  W kontekście obecnej sytuacji w polskim ustawodawstwie w zakresie umów o roboty budowlane, gdzie wyraźnie brakuje ogólnych warunków umownych, taka sytuacja jest niepokojąca. Obecne regulacje prawne, nie traktują w sposób wyczerpujący okoliczności związanych z zawarciem oraz realizacją umowy o roboty budowlane. Ponadto, niewystarczające przepisy regulujące umowę o roboty budowlane oraz niejednolita linia orzecznicza w zakresie stosowania obecnych przepisów, kreują rzeczywistość prawną wymagającą interwencji ustawodawcy. Zatem pozostaje konieczność uzdrowienia obecnej sytuacji przez ustawodawcę, przed którym stoi zadanie w postaci usystematyzowania obecnego prawa w zakresie umów budowlanych. Potrzeba wprowadzenia powszechnie obowiązujących umownych warunków kontraktowych jest bardzo wyraźna, na tyle iż należałoby się zastanowić nad sformalizowaniem, a dokładniej wprowadzeniem do polskiego porządku wzorów FIDIC w mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Prawo
1000 zł świadczenia na dziecko już od 1 października 2024 r. Także dla pełnoletnich dzieci, które się uczą. Sprawdź zasady.
29 kwi 2024

Rodzice mają powody do radości – po raz pierwszy od 2008 r. wzrośnie wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Podstawowe kryteria, które muszą być spełnione, by można było starać się o przyznanie tego świadczenia, to kryterium dochodowe i bezskuteczność egzekucji.

Rząd ma pomysł na niż demograficzny i puste szkoły? Przyjdą do nich wieczorami emeryci uczyć się i integrować?
29 kwi 2024

MEN: Projekt "Szkoły międzypokoleniowej", to otwarcie placówek na zajęcia z udziałem seniorów oraz integracja międzypokoleniowa.

Wieloletni plan finansowy państwa. Motorem wzrostu gospodarczego będzie konsumpcja i środki z KPO; powstanie Rada Fiskalna
29 kwi 2024

Wieloletni plan finansowy państwa będzie omawiany we wtorek 30 kwietnia przez Radę Ministrów. Motorem wzrostu gospodarczego ma być konsumpcja i środki z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). W wieloletnim planie finansowym zostaną przedstawione założenia dotyczące funkcjonowania niezależnej Rady Fiskalnej. W 2024 r. wzrost gospodarczy wyniesie 3,1 proc., a w roku 2025 przyspieszy do 3,7 proc. 

Rozporządzenie DORA od 2025 roku. Skala zmian podobna do RODO. Surowe kary dla firm za niedostosowanie
29 kwi 2024

Rozporządzenie DORA to wciąż dla wielu podmiotów finansowych oraz ich dostawców usług z sektora ICT pieśń przyszłości. Tymczasem zegar tyka i do stycznia 2025 r., kiedy nowe przepisy zaczną obowiązywać, zostało coraz mniej czasu. Te podmioty sektora finansowego, które nie będą zgodne z rozporządzeniem w godzinie zero, boleśnie odczują to m. in. w swoich bilansach. Właśnie opublikowano projekt dostosowujący polskie ustawy do nowego prawa, gdzie określono surowe kary za nieprzestrzeganie DORA. 

Kumulacja wypłat: bon energetyczny nakłada się na inne świadczenia. Będą pieniądze?
29 kwi 2024

Ministerstwo klimatu przeniosło do przepisów o bonie energetycznym znane wszystkim zasady z ustawy o dodatku osłonowym. Oznacza to konieczność rozpatrzenia przez gminy 3 - 4,5 mln wniosków o bon energetyczny (i sprawdzenie dochodów każdego wnioskodawcy. W taki sposób jak to znamy z dodatku osłonowego.

Jak błąd we wniosku 800 plus wpływa na termin 30 kwietnia? Masz jeszcze czas na poprawę
29 kwi 2024

Jak błąd we wniosku o 800 plus wpływa na termin złożenia wniosku? Czy złożenie wniosku z błędem do 30 kwietnia uznaje się za złożenie wniosku w terminie czy po terminie? Najczęstsze błędy są w numerze rachunku bankowego i peselu dziecka. Jest jeszcze czas na poprawę błędów. Sprawdź poprawność danych we wniosku na PUE ZUS.

Projekt szkoły międzypokoleniowej ruszy jesienią 2024 r. Szkoły będą otwarte na zajęcia z udziałem seniorów i integrację międzypokoleniową
29 kwi 2024

Projekt "Szkoła międzypokoleniowa" oznacza otwarcie szkół na zajęcia z udziałem seniorów i integrację międzypokoleniową. - Od jesieni 2024 roku rozpoczynamy działania na rzecz szkoły międzypokoleniowej, szkoły otwartej, w której edukacja polega na włączaniu osób starszych - zapowiedziała ministra edukacji Barbara Nowacka w Europejski Dzień Solidarności Międzypokoleniowej.

Nie masz flagi na 2 maja? Sprawdź, gdzie możesz się po nią zgłosić w Warszawie
29 kwi 2024

W czwartek 2 maja obchodzimy Dzień Flagi RP, z tej okazji na warszawskim Ursynowie pracownicy urzędu będą rozdawali mieszkańcom flagi Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej. 

Niedziela handlowa - Polacy podzieleni ws. handlu w niedzielę. Jest projekt ustawy łagodzącej ograniczenie
28 kwi 2024

Dzisiaj, 28 kwietnia jest niedziela handlowa. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polacy są mocno podzieleni w sprawie handlu w każdą niedzielę. Jest też projekt ustawy łagodzącej ograniczenie i dopuszczającej dwie niedziele handlowe w miesiącu.

Służby mundurowe: Rząd nie przywrócił emerytur. Ale ustanowił pełnomocnika do Spraw Postępowań Administracyjnych
28 kwi 2024

Politycy, zwycięskiej w dniu 15 października 2023 r. koalicji, obiecali: „Przywrócimy emerytom mundurowym prawa nabyte – uprawnienia emerytalne odebrane im z naruszeniem powszechnych norm prawa.“ (konkret 77 w programie wyborczym KO). Obietnica ta na pewno nie zostanie zrealizowana przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Co potem?

pokaż więcej
Proszę czekać...