Zasady płatności podatku śmieciowego uregulowane są w ustawie z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach („Ustawa”), która w art. 6 przewiduje, że do uiszczania opłat z tytuły gospodarowania odpadami zobowiązani są właściciele nieruchomości. Przez właścicieli nieruchomości rozumie się współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością (art. 2 ust. 1 pkt 4) Ustawy). Oznacza to, że to właściciel nieruchomości zobowiązany jest do złożenia deklaracji oraz uiszczania stosownych opłat na rzecz gminy, zaś obowiązek ten nie może zostać „przerzucony” na najemcę lub dzierżawcę nieruchomości. Strony umowy najmu lub dzierżawy nie mogą w drodze umowy przenieść zobowiązania do zapłaty opłaty śmieciowej na osobę najemcy lub dzierżawcy ze skutkiem zwalniającym właściciela z obowiązku zapłaty tej opłaty. Ze względu na publicznoprawny charakter tej opłaty wskazane jest aby była ona wpłacana na rachunek bankowy gminy lub w kasie urzędu bezpośrednio przez właściciela.
Zobacz również: Umowa najmu lokalu użytkowego na czas nieoznaczony WZÓR
Nie oznacza to jednak, że najemcy i dzierżawcy nie mogą zostać przez właściciela nieruchomości obciążeni obowiązkiem ponoszenia kosztów podatku śmieciowego. Najprostszym sposobem na to jest doliczenie kwoty odpowiadającej stawce podatku śmieciowego do kwoty czynszu płaconego przez najemcę lub dzierżawcę. Strony umowy cywilnoprawnej mogą w takich wypadkach, w ramach swobody w kształtowaniu łączących je stosunków umownych, zawrzeć w umowie postanowienie nakładające na najemcę lub dzierżawcę obowiązek zwrotu (refundacji) należności z tytułu podatku śmieciowego. Należność ta może zostać zwrócona właścicielowi nieruchomości w dwojaki sposób, a mianowicie jako element kalkulacyjny czynszu lub jako odrębna należność wyłączona z czynszu. Jednakże takiego typu postanowienia umowne w żaden sposób nie zwalniają właściciela nieruchomości z obowiązku zapłaty należności wynikających z podatku śmieciowego. W sytuacji więc, gdy kwoty te nie zostaną zapłacone odpowiedzialnym będzie właściciel, który będzie mieć tylko roszczenie zwrotne do swojego najemcy, które, jeśli ten nie ureguluje dobrowolnie, trzeba będzie dochodzić drogą cywilnego postępowania sądowego o zapłatę. Liczyć się przy tym należy z wpisem sądowym wynoszącym 5% wartości przedmiotu sporu.
Należy podkreślić, że należności z tytułu gospodarowania śmieciami nie mogą być refakturowane na najemców i dzierżawców w sposób przewidziany dla refakturowania usług, jak miało to miejsce przed wejściem w życie przepisów o opłatach śmieciowych, kiedy gospodarka ta odbywała się na podstawie umowy cywilnoprawnej z firmą wywożącą śmieci. Jednakże obecnie nie dochodzi do nabycia przez właściciela nieruchomości usługi wywozu śmieci, zaś ponoszona przez niego opłata nie jest wynagrodzeniem, lecz daniną publicznoprawną. W związku z tym, w takim przypadku nie można stwierdzić, że dochodzi do odsprzedaży usług przez właściciela nieruchomości na rzecz najemcy lub dzierżawcy.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Autor: Artur Stosio, adwokat, Kancelaria Radców Prawnych Marek Zdanowicz i Wspólnicy Sp. k.