Karta Nauczyciela 2025 - zmiany od 1 września. Godziny ponadwymiarowe, wynagrodzenia, czas pracy, zastępstwa, odprawy, nagrody i inne nowości

• Jakie zmiany w Karcie Nauczyciela mają być wdrażane w 2025 roku?
• Nagroda jubileuszowa będzie wyższa
• Odprawy
• 18 godzin w tygodniu dla wszystkich nauczycieli szkół zawodowych
• Godziny ponadwymiarowe
• Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw
• Zastępstwa
• Skrócenie okresu zatrudnienia nauczyciela początkującego posiadającego wymagane kwalifikacje, ale nieposiadającego stopnia awansu zawodowego
• Doprecyzowanie obowiązków mentora
• Urlop na poratowanie zdrowia
• Komisje dyscyplinarne
• Termin oceny pracy nauczyciela
• Ochrona przedemerytalna taka sama dla wszystkich nauczycieli
• Doprecyzowanie przepisów dot. oceny pracy, awansu zawodowego oraz zatrudniania nauczycieli
• Termin wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac
• Czas pracy - zmiany doprecyzowujące
• Pieniądze na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze
• Zmiany w prawie oświatowym
• Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne dla większej grupy nauczycieli
• Zmiany w ustawie o systemie informacji oświatowej
• Kiedy nowe przepisy wejdą w życie

Jakie zmiany w Karcie Nauczyciela mają być wdrażane w 2025 roku?

Omawiany projekt jest wynikiem prac Zespołu do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli przy Ministrze Edukacji, powołanym zarządzeniem Ministra Edukacji z 26 kwietnia 2024 r. (Dz. Urz. ME poz. 32). W skład tego Zespołu weszli przedstawiciele:
- strony rządowej,
- organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2232, z późn. zm.) oraz
- ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej (Dz. U. z 2024 r. poz. 949).

Zgodnie z § 3 ww. zarządzenia zadaniem Zespołu jest przygotowanie propozycji rozwiązań w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli, w szczególności w zakresie wynagradzania, awansu zawodowego, oceny pracy, doskonalenia zawodowego i odpowiedzialności dyscyplinarnej, a także rozwiązań w zakresie uprawnień do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.

Omawiany projekt ustawy ma wprowadzić następujące zmiany w Ustawie z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz. U. z 2024 r. poz. 986; ost. zm. Dz. U. z 2024 r. poz. 1871).

Nagroda jubileuszowa będzie wyższa

Projekt przewiduje zwiększenie uprawnień nauczycieli w zakresie nagrody jubileuszowej – wysokość nagrody za 40 lat pracy proponuje się podwyższyć z 250% do 300% wynagrodzenia miesięcznego. Ponadto proponuje się wprowadzenie nagrody jubileuszowej dla nauczycieli za 45 lat pracy w wysokości 400% wynagrodzenia miesięcznego.

Odprawy

Korzystniejsze dla nauczycieli ma być także ukształtowanie odpraw przysługujących w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W tych przypadkach, po wejściu w życie omawianej nowelizacji, nauczycielowi przysługiwać będzie jednorazowa odprawa w wysokości:
- dwumiesięcznego wynagrodzenia – po 10 latach pracy,
- trzymiesięcznego wynagrodzenia – po 15 latach pracy,
- sześciomiesięcznego wynagrodzenia – po 20 latach pracy.

18 godzin w tygodniu dla wszystkich nauczycieli szkół zawodowych

Nowelizacja ujednolici tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe – proponuje się aby obydwie grupy nauczycieli obowiązywał taki sam tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, tj. 18 godzin tygodniowo.

Będzie można przydzielać nauczycielom praktycznej nauki zawodu i nauczycielom teoretycznych przedmiotów zawodowych godzin ponadwymiarowych w wymiarze wyższym niż określony w art. 35 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, ale wyłącznie za zgodą tych nauczycieli.

Godziny ponadwymiarowe

W ustawie – Karta Nauczyciela nastąpi:
- uregulowanie przypadków, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, oraz
- uregulowanie w jednolity sposób dla nauczycieli szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej sposobu ustalania liczby godzin ponadwymiarowych w tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela lub dni ustawowo wolne od pracy, oraz w tygodniach, w których zajęcia rozpoczynają się lub kończą w środku tygodnia.

Co do zasady, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe będzie przysługiwało za zrealizowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych. Od tej zasady będą przewidziane jednak wyjątki, zgodnie z którymi nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, mimo że w danym tygodniu nie zrealizował zajęć przydzielonych w arkuszu organizacyjnym szkoły.
Dla ustalenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, niezrealizowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych będą uważane za zrealizowane, jeżeli zamiast tych zajęć nauczyciel zrealizuje w tym samym dniu przydzielone przez dyrektora szkoły zajęcia opiekuńcze lub wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy – Karta Nauczyciela, np. będzie sprawował opiekę nad uczniami na wycieczce szkolnej, uczestniczył w przeprowadzaniu odpowiednio: egzaminu ósmoklasisty, egzaminu zawodowego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu maturalnego – z wyjątkiem części ustnej.

Dla ustalenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, niezrealizowane godziny zajęć indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania, o których mowa w art. 127 ust. 2 ustawy – Prawo oświatowe, będą uważane za zrealizowane, jeżeli niezrealizowanie tych zajęć nastąpi z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć.

Dla ustalenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela lub dni ustawowo wolne od pracy, oraz w tygodniach w danym miesiącu, w których zajęcia rozpoczynają się w innym dniu niż poniedziałek lub kończą w innym dniu niż piątek – za podstawę ustalenia liczby godzin ponadwymiarowych będzie przyjmowany tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć określony w art. 42 ust. 3 ustawy – Karta Nauczyciela lub ustalony na podstawie art. 42 ust. 4a albo 7 tej ustawy, pomniejszony o 1/5 tego wymiaru lub 1/4, gdy dla nauczyciela ustalono czterodniowy tydzień pracy, za każdy dzień nieobecności w pracy lub dzień ustawowo wolny od pracy. Liczba godzin ponadwymiarowych, za które przysługuje wynagrodzenie w takim tygodniu, nie będzie mogła być jednak większa niż liczba przydzielonych nauczycielowi godzin ponadwymiarowych.

Ponadto nastąpi zmiana przesłanki przydzielenia nauczycielowi godzin ponadwymiarowych. Obecnie art. 35 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela stanowi, że nauczyciel może być zobowiązany do pracy w godzinach ponadwymiarowych tylko w szczególnych przypadkach podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, co powoduje wśród dyrektorów szkół wątpliwości, czy możliwość ta dotyczy tylko nauczycieli, którzy w swojej pracy realizują program nauczania. Po wejściu w życie nowelizacji, nauczyciela można będzie zobowiązać do pracy w godzinach ponadwymiarowych w szczególnych przypadkach wynikających z potrzeb szkoły.

Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw

Ponadto w Karcie Nauczyciela zostaną określone szczegółowe warunki obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw w jednolity sposób dla nauczycieli szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.

Zastępstwa

Omawiana nowelizacja ma wyeliminować przypadki przydzielania nauczycielom zastępstw za nieobecnych nauczycieli do realizacji w czasie, w którym powinni oni realizować zajęcia w ramach obowiązującego ich tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przepisy mają wyraźnie wskazywać, że godziny doraźnych zastępstw nie mogą być realizowane w czasie realizacji przez nauczyciela zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz ustalonych w planie zajęć tego nauczyciela. Wyjątkiem będzie przypadek, gdy z przyczyn dotyczących szkoły w danym dniu nauczyciel nie mógłby zrealizować zajęć wynikających z obowiązującego go tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.

Natomiast w szczególnie uzasadnionych przypadkach, godziny doraźnych zastępstw będą mogły być realizowane, za zgodą nauczyciela, w czasie, w którym nauczyciel powinien realizować zajęcia wynikające z obowiązującego go tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć, z wyjątkiem zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami ustalonych w planie zajęć tego nauczyciela. W takim przypadku, godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych na rzecz uczniów lub wychowanków ustalonych w planie zajęć, w czasie których nauczyciel realizował godziny doraźnych zastępstw, nauczyciel realizuje w innym terminie ustalonym przez dyrektora szkoły;

Skrócenie okresu zatrudnienia nauczyciela początkującego posiadającego wymagane kwalifikacje, ale nieposiadającego stopnia awansu zawodowego

Nowelizacja dokona skrócenia okresu zatrudnienia nauczyciela początkującego posiadającego wymagane kwalifikacje, ale nieposiadającego stopnia awansu zawodowego, na podstawie umowy o pracę na czas określony z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego. Po upływie tego okresu, po spełnieniu warunków określonych w ustawie – Karta Nauczyciela, nauczyciel ten byłby zatrudniany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W związku z tą zmianą przyspieszony zostanie termin dokonania oceny pracy nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela, o której mowa w art. 6a ust. 1da ustawy – Karta Nauczyciela, oraz termin przeprowadzenia przez nauczyciela zajęć, o których mowa w art. 9fa ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, tak aby zostały przeprowadzone do końca 11 miesiąca odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela.

Doprecyzowanie obowiązków mentora

Nastąpi doprecyzowanie obowiązków mentora określonych w art. 9ca ust. 12 pkt 4 i 5 ustawy – Karta Nauczyciela w zakresie wymiaru zajęć, które mentor prowadzi w obecności nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela i zajęć prowadzonych przez tego nauczyciela, a obserwowanych przez mentora. Mentor zostanie również włączony do składu komisji, o której mowa w art. 9fa ust. 5 ustawy – Karta Nauczyciela, w obecności której w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy, jest obowiązany przeprowadzić zajęcia w wymiarze 1 godziny.

Urlop na poratowanie zdrowia

Nowe przepisy pozwolą nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, na skorzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową.

Ponadto nastąpić ma doprecyzowanie przepisu określającego warunki nabycia prawa do pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia, tak aby nie rodził on wątpliwości interpretacyjnych. Art. 73 ust. 4 ustawy – Karta Nauczyciela stanowi, że okres 7-letniej pracy w szkole, uzasadniający prawo do urlopu, powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia. Sformułowanie „bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia” rodzi w praktyce wątpliwości interpretacyjne i bywa przyczyną ustalania 7-letniego okresu pracy w szkole w niewłaściwy sposób, powodując tym samym, że od nauczycieli wymagany jest dłuższy okres pracy w szkole niż 7 lat. W związku z tym, że przepisy art. 73 ust. 1a i 3 ustawy – Karta Nauczyciela precyzyjnie określają sposób ustalania 7-letniego okresu pracy w szkole, warunkującego możliwość skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia, w art. 73 ust. 4 ustawy – Karta Nauczyciela proponuje się skreślenie pierwszego zdania, które jest zbędne i prowadzi do niewłaściwego stosowania przepisów w tym zakresie.

Komisje dyscyplinarne

Nowelizacja ma wyłączyć możliwość powierzania przez wojewodów kuratorom oświaty, w oparciu o art. 20 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2023 r. poz. 190, z późn. zm.), prowadzenia należących do właściwości wojewody spraw dotyczących powoływania i odwoływania komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli, funkcjonowania tych komisji oraz nadzoru nad pracą rzeczników dyscyplinarnych, określonych w rozdziale 10 ustawy – Karta Nauczyciela;

Termin oceny pracy nauczyciela

Nowe przepisy wydłużą termin na dokonanie oceny pracy nauczyciela w przypadkach, o których mowa w art. 6a ust. 1db, 1dc, 1df i 1dg ustawy – Karta Nauczyciela, tj. w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, przeniesienia do innej szkoły lub udzielenia urlopu bezpłatnego – z 21 dni do 30 dni roboczych.

Ochrona przedemerytalna taka sama dla wszystkich nauczycieli

W Karcie Nauczyciela zostanie uregulowana kwestia ochrony przedemerytalnej w jednolity sposób dla nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania oraz nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, z uwzględnieniem warunków wynikających z organizacji pracy szkoły. Co do zasady, nie będzie można wypowiedzieć stosunku pracy nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania albo umowy o pracę na czas nieokreślony, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Proponuje się jednak, aby ochrona ta nie miała zastosowania w szczególności w przypadku uzyskania przez nauczyciela prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, w przypadku całkowitej likwidacji szkoły oraz w przypadku uzyskania przez nauczyciela negatywnej oceny pracy;

Doprecyzowanie przepisów dot. oceny pracy, awansu zawodowego oraz zatrudniania nauczycieli

Omawiana nowelizacja zawierać ma także zmiany o charakterze doprecyzowującym w zakresie oceny pracy nauczycieli, awansu zawodowego oraz zatrudniania nauczycieli, w tym:

a) doprecyzowanie przepisów dotyczących dokonywania oceny pracy po rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy albo przeniesieniu do innej szkoły, w przypadkach gdy nauczyciel miał ustaloną ocenę pracy we wcześniejszych miesiącach. W przypadkach, o których mowa w art. 6a ust. 1db, 1dc, 1df lub 1dg ustawy – Karta Nauczyciela, jeżeli nauczyciel miał dokonaną ocenę pracy w okresie ostatnich 3 miesięcy – ocena ta będzie uważana za ocenę pracy, o której mowa odpowiednio w art. 6a ust. 1db, 1dc, 1df lub 1dg ustawy – Karta Nauczyciela. Proponuje się zatem, aby kolejna ocena pracy nie była dokonywana w krótkim odstępie czasu. Jeżeli natomiast nauczyciel miał dokonaną ocenę pracy w okresie, za który dokonywana jest ocena pracy, o której mowa w ust. 1db, 1dc, 1df lub 1dg ustawy – Karta Nauczyciela, ale wcześniej niż w okresie ostatnich 3 miesięcy – proponuje się, aby jak dotychczas, ocena ta była uwzględniana przy dokonywaniu oceny, o której mowa w art. 6a ust. 1db, 1dc, 1df lub 1dg ustawy – Karta Nauczyciela,

b) zmiana okresu, za który jest dokonywana ocena pracy nauczyciela mianowanego, który zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego, jeżeli w okresie ostatnich 3 lat pracy przez część tego okresu realizował zadania na stanowisku nauczyciela, a w pozostałym okresie zajmował stanowisko dyrektora szkoły, czasowo pełnił obowiązki dyrektora szkoły lub pełnił w zastępstwie obowiązki dyrektora szkoły przez okres co najmniej 6 miesięcy. Obecnie oceny pracy nauczyciela mianowanego, który zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego, dokonuje się za okres ostatnich 3 lat pracy przed dokonaniem tej oceny, co jest problematyczne w przypadku gdy przez część 3-letniego okresu podlegającego ocenie osoba zajmowała stanowisko dyrektora szkoły, czasowo pełniła obowiązki dyrektora szkoły lub pełniła w zastępstwie obowiązki dyrektora szkoły przez okres co najmniej 6 miesięcy, a przez część okresu realizowała wyłącznie obowiązki nauczyciela. Dlatego też w przypadku tych osób w zakresie dokonywania oceny pracy proponuje się rozwiązanie analogiczne, jak w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1b i 1c oraz art. 9ca ust. 10 ustawy – Karta Nauczyciela. Jeżeli w dniu dokonywania oceny pracy nauczyciel nie będzie już zajmował stanowiska dyrektora szkoły, pełnił czasowo obowiązków dyrektora szkoły lub nie będzie pełnił w zastępstwie obowiązków dyrektora szkoły przez okres co najmniej 6 miesięcy, proponuje się, aby ocena pracy nauczyciela, o którym mowa w ust. 1dd ustawy – Karta Nauczyciela, była dokonywana za okres pracy na stanowisku nauczyciela, jednak nie krótszy niż 9 miesięcy. Jeżeli natomiast w dniu dokonania oceny pracy, o której mowa w art. 6a ust. 1dd ustawy – Karta Nauczyciela, nauczyciel będzie zajmował stanowisko dyrektora szkoły, czasowo pełnił obowiązki dyrektora szkoły lub pełnił w zastępstwie obowiązki dyrektora szkoły przez okres co najmniej 6 miesięcy, a wcześniej, w okresie, o którym mowa w art. 6a ust. 1dd ustawy – Karta Nauczyciela, realizował wyłącznie obowiązki nauczyciela, proponuje się, aby ocena pracy, o której mowa w art. 6a ust. 1dd ustawy – Karta Nauczyciela, była dokonywana za okres, w którym nauczyciel pełnił obowiązki dyrektora szkoły, pełnił czasowo obowiązki dyrektora szkoły lub pełnił w zastępstwie obowiązki dyrektora szkoły przez okres co najmniej 6 miesięcy, jednak nie krótszy niż 9 miesięcy,

c) doprecyzowanie art. 6a ust. 8a pkt 9 ustawy – Karta Nauczyciela przez wskazanie, że uzasadnienie oceny pracy nauczyciela zawiera uzasadnienie dokonanej oceny poziomu spełnienia każdego szczegółowego kryterium oceny pracy nauczyciela,

d) określenie w ustawie – Karta Nauczyciela, że nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego, zatrudniony w więcej niż jednej szkole w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami albo w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć na podstawie art. 10 ust. 3, odbywa przygotowanie do zawodu nauczyciela w szkole wskazanej przez niego jako podstawowe miejsce zatrudnienia,

e) doprecyzowanie art. 10 ust. 7 ustawy – Karta Nauczyciela określającego przypadki, w których można zatrudnić nauczyciela na podstawie umowy o pracę na czas określony, przez enumeratywne wyliczenie w tym przepisie nauczycieli, którzy mogą być zatrudnieni na jego podstawie, tj. nauczyciele nieposiadający stopnia awansu zawodowego, nauczyciele mianowani i nauczyciele dyplomowani.

Termin wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac

Wskutek omawianej nowelizacji nastąpić ma przesunięcie terminu wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac – składniki te będą wypłacane miesięcznie lub jednorazowo z dołu do piątego dnia miesiąca, następującego po miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie.

Czas pracy - zmiany doprecyzowujące

W Karcie Nauczyciela zostaną doprecyzowane przepisy dotyczące czasu pracy nauczycieli, w tym:

a) doprecyzowanie art. 42 ust. 7 pkt 1 ustawy – Karta Nauczyciela upoważniającego organ prowadzący szkołę do określenia zasad rozliczania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli, dla których plan zajęć jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego, tak aby nie było wątpliwości, że odnosi się on wyłącznie do nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć w pewnych okresach roku szkolnego nie wyczerpuje obowiązującego tych nauczycieli tygodniowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych,
b) doprecyzowanie art. 42c ust. 3 ustawy – Karta Nauczyciela, zgodnie z którym za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, wykonane w dniu wolnym od pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy. Proponuje się wskazanie w tym przepisie również zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy – Karta Nauczyciela, wykonywanych przez nauczyciela w dniu wolnym od pracy,
c) dodanie w ustawie – Karta Nauczyciela przepisu, zgodnie z którym, w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie do ewidencji czasu pracy nauczycieli stosuje się odpowiednio art. 149 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z tym że w stosunku do nauczycieli nie ewidencjonuje się godzin pracy.

Pieniądze na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze

Omawiana nowelizacja zawiera też doprecyzowanie przepisów art. 49 ustawy – Karta Nauczyciela w zakresie sposobu ustalania środków na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze, przewidzianych w budżetach wojewodów – będą one wyodrębniane w wysokości proporcjonalnej do liczby nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy – Karta Nauczyciela, zatrudnionych w danym województwie;

Zmiany w prawie oświatowym

Nowelizacja ma także zmienić kilka przepisów w ustawie – Prawo oświatowe i w tym zakresie proponuje się:

a) umożliwienie przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres, o którym mowa w art. 63 ust. 21 ustawy – Prawo oświatowe, bez konieczności przeprowadzenia konkursu,

b) rozszerzenie zakresu źródeł danych rejestrowych wykorzystywanych do prowadzenia monitoringu karier absolwentów publicznych i niepublicznych szkół ponadpodstawowych o dane z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i Krajowej Administracji Skarbowej z jednoczesnym rozszerzeniem zakresu danych pozyskiwanych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i systemu informacji oświatowej.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne dla większej grupy nauczycieli

Projekt omawianej nowelizacji zawiera też zmianę ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Nastąpić ma rozszerzenie grupy nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli, którzy dotychczas nie byli uprawnieni do tego świadczenia, tj. o nauczycieli:
- publicznych i niepublicznych placówek oświatowo-wychowawczych,
- centrów kształcenia zawodowego oraz branżowych centrów umiejętności,
- placówek artystycznych,
- bibliotek pedagogicznych,
- placówek doskonalenia nauczycieli i
- kolegiów pracowników służb społecznych,
- a także nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich działających na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. z 2024 r. poz. 978, z późn. zm.).

Zmiany w ustawie o systemie informacji oświatowej

Nowelizacja ma także zmienić kilka przepisów w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej i w tym zakresie proponuje się:

a) zastąpienie gromadzenia danych o liczbie uczniów uczestniczących w zajęciach wychowania do życia w rodzinie gromadzeniem danych o liczbie uczniów uczestniczących w zajęciach edukacji zdrowotnej;
b) rozszerzenie zakresu danych dziedzinowych nauczyciela o informacje, że dany nauczyciel korzysta ze świadczeń emerytalnych wraz z datą nabycia prawa do takiego świadczenia;
c) dodanie możliwości przekazania przez szkoły i placówki oświatowe do bazy danych SIO danych w zakresie przypisania ucznia do oddziału, do którego ten uczeń będzie uczęszczał w kolejnym roku szkolnym, w okresie ferii letnich poprzedzających ten rok szkolny;
d) dodanie uprawnienia dla dyrektora szkoły i placówki oświatowej do udzielenia upoważnienia i przyznania danych dostępowych kierownikowi jednostki obsługującej lub pracownikowi albo pracownikom tej jednostki, uprzednio upoważnionym przez kierownika jednostki, w celu przekazywania danych do zbioru danych nauczyciela i zbioru danych szkoły i placówki oświatowej;
e) umożliwienie osobie upoważnionej, o której mowa w art. 68 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, która pozyskała dane dostępowe do bazy danych SIO, zalogowania się do systemu teleinformatycznego zarówno za pomocą danych dostępowych obejmujących niepowtarzalny identyfikator użytkownika SIO (login) i hasło, jak i z wykorzystaniem środka identyfikacji elektronicznej wydanego w systemie identyfikacji elektronicznej przyłączonym do węzła krajowego identyfikacji elektronicznej, który będzie służył również do uwierzytelnienia wniosku o przyznanie danych dostępowych do bazy danych SIO.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie

Projekt przewiduje, że nowelizacja wejdzie w życie 1 września 2025 r. z poniższymi wyjątkami.

W dniu 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie zmiany polegające na:
• rozszerzeniu uprawnień nauczycieli w zakresie nagrody jubileuszowej,
• doprecyzowaniu przepisów art. 49 ustawy – Karta Nauczyciela w zakresie sposobu ustalania środków na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze przewidzianych w budżetach wojewodów,
• podwyższeniu wysokości odpraw w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
• rozszerzeniu grupy nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
• dodaniu uprawnienia dla dyrektora szkoły i placówki oświatowej do udzielenia upoważnienia i przyznania danych dostępowych kierownikowi jednostki obsługującej lub pracownikowi albo pracownikom tej jednostki, uprzednio upoważnionym przez kierownika jednostki, w celu przekazywania danych do bazy danych SIO,
• rozszerzeniu zakresu danych rejestrowych wykorzystywanych w monitoringu karier absolwentów publicznych i niepublicznych szkół ponadpodstawowych.

W dniu 1 września 2026 r. wejdzie w życie zmiana polegająca na ujednoliceniu tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych.

Natomiast zmiana polegająca na dodaniu możliwości przekazania przez szkoły i placówki oświatowe danych do bazy danych SIO, w zakresie przypisania ucznia do oddziału, do którego ten uczeń będzie uczęszczał w kolejnym roku szkolnym, w okresie ferii letnich poprzedzających ten rok szkolny - wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia nowelizacji w Dzienniku Ustaw.

Podstawa prawna: ustawa z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw - podpisana przez Prezydenta RP 21 sierpnia 2025 r.

Źródło: Projekt z 20 marca 2025 r. ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (UD199).