Duże zmiany w Karcie Nauczyciela od września 2025 r. M.in. godziny ponadwymiarowe, nagrody, odprawy ochrona przedemerytalna. Prezydent podpisał nowelizację

REKLAMA
REKLAMA
W dniu 21 sierpnia 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają w większości wejść w życie 1 września 2025 r. Nowelizacja ta zmienia także kilka innych ustaw - np. ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych i Prawo oświatowe.
- Ocena pracy nauczyciela
- Umowa o pracę na czas nieokreślony
- Mentor
- Ochrona przedemerytalna
- Szczegółowe warunki obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw
- Godziny doraźnych zastępstw
- Doradcy zawodowi
- Nagroda jubileuszowa
- Fundusz na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej
- Komisje dyscyplinarne
- Jednorazowa odprawa
- Zmiany w ustawie z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych
- Zmiany w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej
- Zmiany w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe
- Kiedy nowe przepisy wejdą w życie
Głównym celem tej nowelizacji, jak wskazano w uzasadnieniu do jej projektu, jest podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela przez zapewnienie nauczycielom korzystniejszych niż obecnie rozwiązań zawartych w pragmatyce zawodowej nauczycieli, w szczególności w zakresie wynagradzania, czasu pracy i ochrony stosunku pracy. Ponadto zachodzi potrzeba doprecyzowania niektórych przepisów pragmatyki zawodowej w celu wyeliminowania przypadków ich niewłaściwego stosowania.
REKLAMA
Ocena pracy nauczyciela
Dyrektor szkoły będzie dokonywał oceny pracy nauczyciela po upływie co najmniej 8 miesięcy odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, ale nie później niż w jedenastym miesiącu odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, a jeżeli nauczyciel w trakcie pierwszych 8 miesięcy odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela zmienił miejsce zatrudnienia – ocena będzie dokonywana się po upływie 3 miesięcy odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela w nowym miejscu zatrudnienia, jednak nie wcześniej niż po upływie 8 miesięcy odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, ale nie później niż w dwunastym miesiącu odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela.
Ponadto ocena pracy nauczyciela będzie dokonywana w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, jak również w ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela – w przypadkach wskazanych w ustawie.
Nowelizacja wydłuża termin z 21 dni do 30 dni roboczych na dokonanie przez dyrektora szkoły w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w trakcie odbywania przez nauczyciela przygotowania do zawodu nauczyciela lub dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela oceny pracy nauczyciela za okres dotychczas odbytego przygotowania do zawodu nauczyciela lub dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela, jak również w przypadku przeniesienia do innej szkoły albo udzielenia urlopu bezpłatnego.
Ponadto omawiana ustawa wydłuża z 21 dni do 30 dni roboczych termin na dokonanie oceny pracy nauczyciela także w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia do innej szkoły nauczyciela mianowanego, w przypadku udzielenia nauczycielowi mianowanemu urlopu bezpłatnego, urlopowania go lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.
Jeżeli dyrektor szkoły, nauczyciel, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły, lub nauczyciel pełniący w zastępstwie obowiązki dyrektora szkoły przez okres co najmniej 6 miesięcy przed powierzeniem stanowiska dyrektora szkoły, pełnienia czasowo obowiązków dyrektora szkoły lub pełnienia w zastępstwie obowiązków dyrektora szkoły realizował wyłącznie obowiązki nauczyciela, ocena pracy dokonywana będzie za okres pracy na powyższych stanowiskach, jednak nie krótszy niż 9 miesięcy.
Dotychczas nauczyciel, po ustaleniu oceny jego pracy, otrzymywał kartę oceny pracy zawierającą uzasadnienie oceny pracy. Nowelizacja doprecyzowuje ten wymóg, wskazując że uzasadnienie oceny pracy powinno zawierać uzasadnienie dokonanej oceny poziomu spełnienia każdego kryterium oceny pracy, które miało zastosowanie do oceny pracy tego nauczyciela.
Umowa o pracę na czas nieokreślony
Nowelizacja dokonuje skrócenia okresu zatrudnienia nauczyciela początkującego, posiadającego wymagane kwalifikacje, na podstawie umowy o pracę na czas określony z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego. Po upływie tego okresu, po spełnieniu określonych w ustawie wymagań, nauczyciel ten będzie zatrudniany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W konsekwencji skrócony zostanie termin dokonania oceny pracy nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela.
Mentor
Ustawa doprecyzowuje obowiązki mentora w zakresie wymiaru zajęć, które mentor prowadzi w obecności nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela i zajęć prowadzonych przez tego nauczyciela, a obserwowanych przez mentora. Zadaniem mentora będzie umożliwienie nauczycielowi obserwowania prowadzonych przez siebie zajęć oraz omawianie z nim tych zajęć, w wymiarze co najmniej 1 godziny w miesiącu w pierwszym roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela i co najmniej 4 godzin w każdym kolejnym roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela oraz obserwowanie zajęć prowadzonych przez nauczyciela oraz omawianie z nim tych zajęć, w wymiarze co najmniej 1 godziny w miesiącu w pierwszym roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela i co najmniej 4 godzin w każdym kolejnym roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, wliczając zajęcia, o których mowa w art. 9fa ust. 1 i 5 ustawy.
Ponadto, zgodnie z nowelizacją, mentor będzie wchodził w skład komisji powoływanej przez dyrektora szkoły, w której obecności w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy, będzie obowiązany przeprowadzić zajęcia, w wymiarze 1 godziny.
Ochrona przedemerytalna
Nowelizacja dokonuje ujednolicenia zasad ochrony przedemerytalnej dla nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania oraz nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Zgodnie z dodanym art. 28a ustawy nie będzie można wypowiedzieć stosunku pracy nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania albo umowy o pracę na czas nieokreślony, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Jednocześnie w art. 28 ust. b wymienione zostały przypadki, których spełnienie będzie powodowało, że zasada powyższa nie będzie miała zastosowania.
Szczegółowe warunki obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw
Nowelizacja zawiera szczegółowe warunki obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw w jednolity sposób dla nauczycieli szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.
Godziny doraźnych zastępstw
Zgodnie z nowelizacją godziny doraźnych zastępstw nie będą mogły być realizowane w czasie, w którym zostały zaplanowane do realizacji przez nauczyciela zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz. Ustawa wprowadza wyjątek od tej zasady, bowiem w przypadku gdy z przyczyn dotyczących szkoły w danym dniu nauczyciel nie mógłby zrealizować zajęć wynikających z obowiązującego go tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć godziny doraźnych zastępstw będą mogły być realizowane w czasie, w którym zostały zaplanowane do realizacji przez nauczyciela zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz.
W takim przypadku nauczyciel będzie realizował godziny doraźnych zastępstw w ramach ustalonego wynagrodzenia.
Ponadto w szczególnie uzasadnionych przypadkach godziny doraźnych zastępstw będą mogą być realizowane, za zgodą nauczyciela, w czasie, w którym nauczyciel powinien realizować zajęcia, z wyjątkiem zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami. W takim przypadku zaplanowane do realizacji przez nauczyciela zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze prowadzone na rzecz uczniów lub wychowanków, w czasie których nauczyciel realizował godziny doraźnych zastępstw, nauczyciel będzie realizował w innym terminie przypadającym w tym samym miesiącu.
Doradcy zawodowi
W przedszkolu niebędącym przedszkolem specjalnym, w szkole podstawowej, liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia, niebędących szkołami specjalnymi, w szkole artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej lub liceum ogólnokształcącego oraz w zespole, w skład którego wchodzi to przedszkole lub ta szkoła, dotychczas zatrudniani byli nauczyciele pedagodzy, pedagodzy specjalni, psychologowie, logopedzi oraz terapeuci pedagogiczni. Nowelizacja poszerza katalog specjalistów, którzy mogą być zatrudniani, o doradców zawodowych.
W przypadku nauczycieli doradców zawodowych nie będzie wliczać się liczby godzin zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy – Prawo oświatowe, realizowanych przez tych nauczycieli, zarówno do dzielnej, o której mowa w art. 42d ust. 4 i 5, jak również do łącznej liczby etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolu, szkole lub zespole, o której mowa w art. 42d ust. 3, która jest uzależniona od liczba dzieci lub uczniów.
Nagroda jubileuszowa
Zgodnie z nowelizacją za wieloletnią pracę nauczyciel otrzyma nagrodę jubileuszową za 40 lat pracy w wysokości 300 % wynagrodzenia miesięcznego (dotychczas otrzymywał 250 % wynagrodzenia miesięcznego). Ponadto ustawa wprowadza nagrodę jubileuszowa za 45 lat pracy w wysokości 400% wynagrodzenia miesięcznego.
Fundusz na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej
Nowelizacja doprecyzowuje sposób ustalania środków przewidzianych w budżetach wojewodów na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej (dotychczas tylko osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze).
Środki w budżetach poszczególnych wojewodów będą wyodrębnione w wysokości proporcjonalnej do liczby nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy, zatrudnionych na obszarze województwa, zaokrąglonej do pełnych tysięcy złotych. Liczba nauczycieli będzie ustalana na podstawie danych systemu informacji oświatowej według stanu na dzień 31 stycznia roku poprzedzającego rok, na który planowane będą budżety wojewodów. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w terminie do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok, na będą planowane budżety wojewodów, poda wojewodom iloraz liczby nauczycieli, zatrudnionych na obszarze województwa i liczby tych nauczycieli zatrudnionych na obszarze kraju. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania będzie monitorował planowanie i wykorzystanie środków.
Komisje dyscyplinarne
Nowelizacja rezygnuje z możliwości powierzania przez wojewodę prowadzenia, w jego imieniu, spraw z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli, dotyczących powoływania i odwoływania komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli, funkcjonowania tych komisji oraz nadzoru nad pracą rzeczników dyscyplinarnych. Porozumienia między wojewodami i kuratorami oświaty powierzające prowadzenie w imieniu wojewody spraw z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej zachowają moc do dnia 31 sierpnia 2026 r.
Jednorazowa odprawa
Ustawa wprowadza jednorazową odprawę dla nauczyciela w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w wysokości: po 10 latach pracy – dwumiesięcznego wynagrodzenia, po 15 latach pracy – trzymiesięcznego wynagrodzenia, zaś po 20 latach pracy – sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Nauczyciel zatrudniony w więcej niż jednej szkole otrzyma odprawę w szkole wskazanej jako podstawowe miejsce zatrudnienia. Do okresów pracy uprawniających do odprawy będą wliczane wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów będą podlegać wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W razie zbiegu prawa do niniejszej odprawy i odprawy, o której mowa w art. 28 ustawy, nauczycielowi będzie przysługiwała odprawa korzystniejsza. Natomiast w razie zbiegu prawa do niniejszej odprawy i odprawy, o której mowa w art. 20 ust. 2 ustawy, nauczycielowi będzie przysługiwała odprawa w pełnej wysokości i odprawa, o której mowa w art. 20 ust. 2 ustawy, w połowie jej wysokości.
Zmiany w ustawie z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych
Zmiany w ustawie zmierzają do rozszerzenia grupy nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli publicznych i niepublicznych placówek oświatowo-wychowawczych, centrów kształcenia zawodowego oraz branżowych centrów umiejętności, placówek artystycznych, bibliotek pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych, a także nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich działających na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich.
Zmiany w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej
Zmiany w tej ustawie zmierzają do zastąpienia gromadzenia danych o liczbie uczniów uczestniczących w zajęciach wychowania do życia w rodzinie gromadzeniem danych o liczbie uczniów uczestniczących w zajęciach edukacji zdrowotnej. Ponadto ustawa umożliwia pozyskanie do bazy danych SIO, z systemu teleinformatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, informacji o korzystaniu przez nauczyciela z określonego świadczenia emerytalnego, wprowadza możliwość przekazania przez szkoły i placówki oświatowe do bazy danych SIO danych w zakresie przypisania ucznia do oddziału, do którego ten uczeń będzie uczęszczał w kolejnym roku szkolnym, w okresie ferii letnich poprzedzających ten rok szkolny, wprowadza uprawnienia dla dyrektora szkoły i placówki oświatowej do udzielenia upoważnienia i przyznania danych dostępowych do bazy danych SIO kierownikowi jednostki obsługującej lub pracownikowi albo pracownikom tej jednostki, uprzednio upoważnionym przez kierownika jednostki, w celu przekazywania danych do zbioru danych nauczyciela i zbioru danych szkoły i placówki oświatowej, jak również umożliwia osobie upoważnionej, która pozyskała dane dostępowe do bazy danych SIO, zalogowanie się do systemu teleinformatycznego zarówno za pomocą danych dostępowych obejmujących niepowtarzalny identyfikator użytkownika SIO (login) i hasło, jak i z wykorzystaniem środka identyfikacji elektronicznej.
Zmiany w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe
Ustawa umożliwia przedłużenie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres bez konieczności przeprowadzenia konkursu. Przedłużenie będzie możliwe po uzyskaniu pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny oraz po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej, a także zakładowych organizacji związkowych. Ponadto rozszerzeniu ulegnie zakres danych rejestrowych wykorzystywanych w monitoringu karier absolwentów publicznych i niepublicznych szkół ponadpodstawowych o dane z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z jednoczesnym poszerzeniem zakresu uzyskiwanych danych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Zintegrowanego Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on i Systemu Informacji Oświatowej. Nowelizacja wprowadza także możliwość dołączenia przez pracodawcę do wniosku o dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników oświadczenia o wysokości otrzymanej pomocy de minimis oraz oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy.
Kiedy nowe przepisy wejdą w życie
Omawiana nowelizacja wejdzie w życie z dniem 1 września 2025 r., z wyjątkiem:
- art. 5 pkt 2 (umożliwiającego przekazywanie danych do zbioru danych ucznia na kolejny rok szkolny w okresie ferii letnich poprzedzających ten rok szkolny), który wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia;
- art. 1 pkt 13, 14, 17, pkt 18 lit. a i pkt 19, art. 4, art. 5 pkt 5, 9 i 10, art. 6 pkt 1, art. 11, art. 12, art. 14, art. 16 i art. 17 (m.in. regulacji dotyczących rozszerzenia uprawnień nauczycieli w zakresie nagród jubileuszowych, podwyższenia wysokości odpraw w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy albo nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, rozszerzenia zakresu danych rejestrowych wykorzystywanych w monitoringu karier absolwentów, publicznych i niepublicznych szkół ponadpodstawowych, a także finansowania wprowadzanych rozwiązań), które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.;
-art. 1 pkt 11 lit. b i lit. e tiret drugie (regulacji zmierzających do ujednolicenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu i nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych), które wejdą w życie z dniem 1 września 2026 r
REKLAMA
REKLAMA