Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy [dot. pobytu, 800 plus, świadczeń, zakwaterowania, pracy]

Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
rozwiń więcej
Ukrainiec, ustawa, pobyt / Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy [dot. pobytu, 800 plus, świadczeń, zakwaterowania, pracy] / Shutterstock

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy w zakresie pobytu, świadczeń, zakwaterowania i pracy Ukraińców na terytorium Polski. Najważniejszym uprawnieniem jest przedłużenie tymczasowej ochrony i związanych z nią uprawnień dla uchodźców do 4 marca 2026 roku. Jednocześnie planowane są zmiany w procedurach pobytowych, rejestracji PESEL, a także w funkcjonowaniu ośrodków zbiorowego zakwaterowania.

rozwiń >

Ustawa z 12 marca 2022 roku o wsparciu obywateli Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym (tekst jednolity: Dz.U. 2025, poz. 337) wkrótce przejdzie gruntowną nowelizację. Główne założenie projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (numer projektu: UD249) opublikowanego w Rządowym Centrum Legislacji, to przedłużenie tymczasowej ochrony i związanych z nią uprawnień dla uchodźców do 4 marca 2026 roku. Jednocześnie planowane są zmiany w procedurach pobytowych, rejestracji PESEL, a także w funkcjonowaniu ośrodków zbiorowego zakwaterowania.

Ważne

Decyzją wykonawczą Rady (UE) 2024/1836 z dnia 25 czerwca 2024 r. w sprawie przedłużenia tymczasowej ochrony wprowadzonej decyzją wykonawczą (UE) 2022/382, przedłużono ochronę tymczasową udzielaną obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną do dnia 4 marca 2026 r., co wymaga wprowadzenia stosownych zmian do ustawy. Dlatego też projektowana ustawa przedłuża okres obowiązywania ochrony tymczasowej w Rzeczypospolitej Polskiej do dnia 4 marca 2026 r. Ponadto dotychczasowe ponad trzyletnie stosowanie ustawy przyniosło doświadczenia wskazujące na potrzebę kolejnej jej nowelizacji, polegającej na doprecyzowaniu niektórych jej przepisów, a także zmianie części przyjętych rozwiązań tak aby w jak największym stopniu odpowiadały aktualnej sytuacji.

  • Projekt przewiduje wprowadzenie automatycznego przedłużenia okresu legalnego pobytu w Polsce dla obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium naszego kraju w związku z działaniami wojennymi.
  • Przedłużenie pobytu oznacza, że dostęp do rynku pracy, pomocy zdrowotnej, świadczeń rodzinnych i socjalnych, edukacji oraz – w uzasadnionych przypadkach – do ośrodków zbiorowego zakwaterowania pozostanie niezakłócony do wiosny 2026 roku.
  • Wraz z faktycznym wydłużeniem ochrony czasowej zostaną dostosowane wszystkie powiązane zezwolenia – wizy, karty pobytu, a nawet dotychczasowe odstępstwa od przepisów ustawy o cudzoziemcach.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Zezwolenie na pobyt czasowy

W obszarze legalizacji pobytu utrzymane zostaną uproszczone procedury: cudzoziemiec z Ukrainy nadal uzyska jednokrotnie roczne zezwolenie na pobyt czasowy, nawet gdy nie spełnia standardowych kryteriów. Wprowadzona zostanie jednak możliwość cofnięcia takiego dokumentu w razie nadużyć – na przykład składania fałszywych oświadczeń czy zawierania fikcyjnych małżeństw celem obejścia prawa. Ważną zmianą jest też wyłączenie biegu terminów w toczących się postępowaniach prowadzonych przez wojewodów, co zabezpiecza cudzoziemców przed nagłymi decyzjami administracyjnymi.

POLECAMY: ZATRUDNIENIE CUDZOZIEMCÓW 2025

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Co z PESEL?

Reforma procedur ewidencyjnych i PESEL odpowiada na praktyczne wyzwania ostatnich miesięcy. Projekt nakłada konieczność osobistego stawiennictwa dziecka przy rejestracji numeru PESEL, w każdym wieku, ale równocześnie wprowadza opcję identyfikacji biometrycznej (skan twarzy czy odciski palców).

Ważne

Jednocześnie znika wymóg pobierania odcisków palców przez gminy w miejscu zamieszkania, a Straż Graniczna może gromadzić bardziej precyzyjne dane przy jednoczesnej uproszczonej procedurze wprowadzania informacji z dokumentów granicznych.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Zakwaterowanie zbiorowe

Zakwaterowanie zbiorowe ma zostać bardziej uporządkowane: próg minimalnej liczby mieszkańców w ośrodku wzrośnie z 10 do 20, a termin przyjmowania nowych osób zostanie ograniczony do 31 października 2025 roku, z wyjątkiem ściśle zdefiniowanych grup wrażliwych. Projekt doprecyzowuje, kto i w jakich okolicznościach może być objęty pomocą czy wykwaterowany z ośrodka przez wojewodę.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? 800 plus

Ma mieć miejsce doprecyzowanie przesłanek do otrzymania świadczenia 800+, tak by wypłacane było również na dzieci, które ukończyły szkołę ponadpodstawową przed ukończeniem 18. roku życia oraz spełniają obowiązek nauki przez uczęszczanie do uczelni lub na kwalifikacyjne kursy zawodowe.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Oświata

W sferze oświaty samorządy zyskają pewność, że wsparcie dla ukraińskich uczniów będzie kontynuowane. Nauczyciele będą mogli otrzymywać godziny ponadwymiarowe nawet w placówkach bez oddziałów przygotowawczych, a zawieszone zostaną formalne wymogi potwierdzania znajomości języka polskiego przy zatrudnianiu pomocy nauczyciela czy asystenta międzykulturowego.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Opieka zdrowotna

Również opieka zdrowotna i uznawanie kwalifikacji medycznych zostaną uszczelnione. Projekt ogranicza uproszczone ścieżki akceptacji dyplomów lekarzy, pielęgniarek i położnych – zezwalając co prawda na warunkowe wykonywanie zawodu, ale nie dłużej niż przez trzy lata i tylko do ukończenia pełnego szkolenia zgodnego z wymogami unijnymi.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? likwidacja portalu "Praca w Polsce"

W ramach porządkowania przepisów likwidowany jest portal „Praca w Polsce" zajdzie więc związana z tym zmiana ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 1557, z późn. zm.).

Kiedy ustawa wchodzi w życie?

Na chwilę obecną nie wiadomo kiedy ustawa wchodzi w życie. Wiadomo tyle, że planowany termin przyjęcia projektu przez RM to III kwartał 2025 r.

Prawo
Dodatek mieszkaniowy 2025: dla kogo, ile, kryteria dochodowe i normatywy
16 lip 2025

W trakcie pierwszych miesięcy bieżącego roku, koszty mieszkaniowe nie rosły już tak dynamicznie jak wcześniej. Musimy jednak pamiętać o skali wcześniejszych zmian. Przykładowo, w lipcu 2024 r. prąd dla gospodarstw domowych podrożał o około 20%. Główny Urząd Statystyczny podaje, że przez rok (od maja 2024 r.) użytkowanie mieszkania lub domu razem z nośnikami energii zdrożało o około 11%. Trudno się więc dziwić, że użytkownicy mieszkań i domów narzekają na koszty. Mamy jednak dla nich pewną dobrą wiadomość. Mianowicie, niedawno wzrosły kryteria dochodowe dotyczące dodatku mieszkaniowego. Warto przypomnieć na czym polega taka forma pomocy mieszkaniowej.

Waloryzacja emerytur i rent 2026: Projekt rozporządzenia Rady Ministrów już gotowy [RD216]
16 lip 2025

Rząd przygotował projekt rozporządzenia ws. waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku [RD216]. Zgodnie z propozycją, świadczenia wzrosną jedynie o ustawowe minimum – 20% realnego wzrostu płac. Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego sprawił, że decyzję podjęła sama Rada Ministrów.

UE szykuje nowy wspólny dług i nowe podatki. Anna Bryłka alarmuje: to finansowa pułapka dla Polski i krok w stronę federalizacji Unii Europejskiej
16 lip 2025

Komisja Europejska chce wprowadzić nowe źródła dochodów budżetowych i zaciągnąć kolejny wspólny dług. posłanka do Parlamentu Europejskiego Anna Bryłka przestrzega: to zagrożenie dla suwerenności i budżetu Polski.

Który prezydent ułaskawił najwięcej osób?
16 lip 2025

Ile ułaskawień w ciągu swoich dwóch kadencji wydał Andrzej Duda? Który prezydent ułaskawił najwięcej osób? Ile było odmów ułaskawienia? Dane z kancelarii prezydenta.

Równa płaca dla kobiet i mężczyzn – nowe obowiązki, nowe możliwości dla controllingu
16 lip 2025

Nadchodzące zmiany prawne, wynikające z unijnej Dyrektywy o jawności wynagrodzeń (2023/970), wymuszają na firmach nie tylko zwiększenie przejrzystości w polityce płacowej, ale również wprowadzenie zupełnie nowych standardów raportowania i analizy danych personalnych. Eksperci firmy Controlling Systems wskazują, że to zadanie wymaga ścisłej współpracy działów HR, IT oraz controllingu, który coraz częściej wychodzi poza swoją tradycyjną rolę finansową i staje się strategicznym partnerem w zarządzaniu kapitałem ludzkim.

Czy UE zakaże faktycznie używania kominków na drewno? Eksperci ostrzegają przed skutkami zmian w Ekoprojekcie
16 lip 2025

W Brukseli odbyło się 25 czerwca 2025 r. forum konsultacyjne Komisji Europejskiej poświęcone rewizji tzw. rozporządzenia ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (MOP), czyli m.in. kominków, pieców i wkładów opalanych drewnem. Nowe propozycje zmian wzbudzają poważne kontrowersje i obawy wśród producentów, przedstawicieli organizacji branżowych oraz ekspertów, a przede wszystkim wśród użytkowników takich urządzeń. W opinii wielu uczestników spotkania, w tym reprezentantów polskiej branży, propozycje Komisji mogą w praktyce doprowadzić do likwidacji legalnego rynku urządzeń grzewczych na drewno w całej Unii Europejskiej.

Podwyżka minimalnej stawki godzinowej o zaledwie 90 groszy w 2026 roku wywołała burzę. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu
16 lip 2025

Zaledwie 90 groszy więcej za godzinę pracy – tyle wynosi rządowa propozycja podwyżki stawki minimalnej na 2026 rok. „To wstyd, nie podwyżka” – grzmią związkowcy i ostrzegają: taka decyzja to cios w usługi publiczne i dalsze spłaszczanie płac. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu.

Koniec z przerwą na papierosa (i e-papierosa) w miejscu pracy (nawet na takiego, który nie zawiera w swoim składzie nikotyny). Nowe przepisy, eliminujące nadużywaną przez pracowników lukę prawną, już obowiązują
16 lip 2025

W dniu 5 lipca 2025 r. weszły w życie przepisy, które zmieniły definicję papierosów elektronicznych (potocznie zwanych e-papierosami), obejmując nią również wyroby niezawierające w swoim składzie nikotyny. Tym samym – niemożliwym stało się „obchodzenie” przez pracowników zakazu palenia w pomieszczeniach zakładu pracy, zasłaniając się tym, że używane jest urządzenie z płynem beznikotynowym, czego – w praktyce – pracodawca nie mógł w żaden sposób zweryfikować.

Uwaga seniorzy: już nie na wnuczka, a na: reklamację w banku. Nowy rodzaj oszustwa
16 lip 2025

Uwaga seniorzy: już nie na wnuczka, a na: reklamację w banku. Na rynku pojawił się nowy rodzaj oszustwa. Polega ono na tym, że przestępcy oferują pomoc w próbie wyłudzenia środków od banku z tytułu rzekomych luk w jego systemach. W rzeczywistości żadnych luk nie ma, a osoba składająca wniosek reklamacyjny, oparty na nieistniejących podstawach, może zostać pociągnięta nawet do odpowiedzialności karnej.

Koszty budowy domu jednorodzinnego 2025-2026. Jak zmieniają się ceny działek, materiałów budowlanych? Na czym można zaoszczędzić?
15 lip 2025

Czy w 2020 roku można było przewidzieć, że budowa domu w Polsce zdrożeje o blisko połowę w ciągu zaledwie pięciu kolejnych lat? Eksperci Extradom.pl przedstawili prognozy na najbliższą przyszłość, oparte o analizę kosztów budowy domu od 2021 do 2025 roku.

pokaż więcej
Proszę czekać...