ZUS zmienia zasady zwolnień lekarskich. 2 miliony L4 do weryfikacji. Kiedy ZUS Cię wezwie?

Katarzyna Czajkowska
Prawnik i Ekonomista
rozwiń więcej
kod c na l4 zwolnienie lekarskie chorobowe nadużycie alkoholu / ZUS zmienia zasady zwolnień lekarskich. 2 miliony L4 do weryfikacji. Kiedy ZUS Cię wezwie? / Shutterstock

Liczba zwolnień lekarskich w Polsce dynamicznie rośnie, zwłaszcza z powodu zaburzeń psychicznych. ZUS w odpowiedzi na ten trend intensyfikuje kontrole, a prognozy mówią nawet o 2 milionach weryfikacji L4. Zakład ma prawo skontrolować Cię formalnie i merytorycznie (badanie u orzecznika). Jeśli masz L4 na depresję lub lęki, musisz ściśle przestrzegać zaleceń, bo w razie naruszenia ZUS może cofnąć zasiłek chorobowy za cały okres.

rozwiń >

Dlaczego ZUS kontroluje zwolnień?

Prognoza kontrolowanych L4 to odzwierciedlenie rosnącej absencji. Tylko w z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (w tym depresji i zaburzeń lękowych) wydano setki tysięcy zaświadczeń, co przełożyło się na miliony dni absencji chorobowej.

ZUS ma obowiązek dbania o Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, dlatego reaguje zwiększoną liczbą kontroli tam, gdzie odnotowuje:

1. Długotrwałą absencję: Zwolnienia trwające powyżej 30 dni.

2. Powtarzalność: Częste, krótkie zwolnienia na tę samą lub różne dolegliwości.

3. Wzrost liczby L4 w danym sektorze: Niepokojący wzrost absencji w konkretnych branżach.

Dwa rodzaje kontroli: formalna i merytoryczna

ZUS może sprawdzić Twoje zwolnienie na dwa sposoby:

1. Kontrola formalna (sprawdzenie dokumentów)

Jest to podstawowa weryfikacja. ZUS sprawdza, czy:

• Lekarz wystawiający zwolnienie ma do tego uprawnienia.

• Zwolnienie jest wystawione na prawidłowym druku.

• Nie ma rażących błędów w danych ubezpieczonego.

Jeśli kontrola formalna wykaże błędy, ZUS wezwie Cię do ich poprawienia w wyznaczonym terminie.

2. Kontrola merytoryczna (badanie przez lekarza orzecznika)

To ta kontrola, której pracownicy obawiają się najbardziej. Lekarz orzecznik ZUS ma prawo wezwać Cię na badanie w celu sprawdzenia, czy Twoja niezdolność do pracy faktycznie trwa.

Kiedy ZUS Cię wezwie?

ZUS najczęściej wzywa do kontroli merytorycznej, gdy:

• L4 dotyczy najczęstszych przyczyn absencji (np. zaburzenia psychiczne, choroby kręgosłupa).

• Lekarz orzecznik ZUS ma wątpliwości co do orzeczonej niezdolności do pracy na podstawie nadesłanej dokumentacji.

• Zwolnienie jest wydane na długi okres i ubezpieczony jeszcze nigdy nie był kontrolowany.

L4 na depresję lub lęki – co musisz wiedzieć?

W przypadku zaburzeń psychicznych, kontrola ZUS koncentruje się na przestrzeganiu przez pacjenta zaleceń lekarskich. Kluczowe jest, że zwolnienie z kodem F (zaburzenia psychiczne i behawioralne) nie oznacza automatycznego zakazu opuszczania miejsca pobytu.

• Jeśli na zwolnieniu widnieje kod 1 (chory musi leżeć), nie możesz opuszczać miejsca zamieszkania.

• Jeśli widnieje kod 2 (chory może chodzić), możesz opuszczać mieszkanie, aby zrealizować zalecenia lekarza (np. wizyta u psychologa, krótki spacer, wizyta w aptece). Ważne: Nie możesz jednak podjąć pracy zarobkowej ani wykonywać czynności, które są niezgodne z celem L4 (np. remont mieszkania, wyjazd na wczasy).

Co grozi za naruszenie zasad? (Utrata zasiłku!)

Jeśli w trakcie kontroli merytorycznej lekarz orzecznik ZUS stwierdzi, że jesteś zdolny do pracy, zwolnienie zostanie skrócone, a zasiłek chorobowy zostanie wypłacony tylko do dnia kontroli.

Najpoważniejszą konsekwencją jest naruszenie celu L4 (np. podjęcie pracy zarobkowej, złe wykorzystanie zwolnienia z kodem 1). W takim przypadku ZUS ma prawo pozbawić Cię prawa do zasiłku chorobowego za cały okres objęty zwolnieniem. Pracodawca może również rozwiązać z Tobą umowę o pracę.

Wniosek: Ze względu na ogromną liczbę kontrolowanych L4 (w tym tych wystawianych z powodu najczęstszych zaburzeń), należy bezwzględnie pilnować terminu i miejsca kontroli wyznaczonej przez ZUS, a także przestrzegać zaleceń lekarza.

Podstawa Prawna

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z poz. 278 ze zm.) – Art. 17 (Kontrola wykorzystywania zwolnień). Dane statystyczne: ZUS – Raporty o absencji chorobowej (aktualne prognozy).

Prawo
Luka w przepisach: Osoba niepełnosprawna w domu z opieką. Koszt 3000 zł. Nie można 3000 zł pokryć z świadczenia wspierającego
11 paź 2025

Przykład: Osoba niepełnosprawna (stopień znaczny) jest pod opieką całodobową w specjalnym ośrodku. Opłata miesięczna za dom opieki wynosi 4000 zł. Nie można pokryć kosztu 4000 zł ze świadczenia wspierającego. Ten zakaz jest bez sensu. I na tym polega luka w przepisach

Wystarczy 200 zł i możesz mieć wpisane nowe uprawnienia w prawo jazdy bez kosztownego kursu – chodzi o kod 96
11 paź 2025

Kursy na prawo jazdy lub poszerzenie uprawnień od wielu lat systematycznie drożeją – niemal co roku można się spodziewać korekty cen w górę. Ale jest pewien rodzaj uprawnienia, które możesz nabyć bez konieczności odbywania kosztownego kursu – musisz tylko zapłacić 200 zł i od razu przystępujesz do egzaminu, tzn. w najbliższym wolnym terminie w ośrodku egzaminowania.

2 mln kapitału i życie z odsetek w 2025 r. Ile musisz odłożyć, żeby rzucić pracę? Najnowsze wyliczenia
11 paź 2025

Seniorzy 75+ mogą liczyć na znaczną podwyżkę świadczeń! Od 1 marca 2026 r. dodatek pielęgnacyjny, wypłacany przez ZUS, wzrośnie do 364,59 zł miesięcznie (wzrost o ok. 16 zł). To pieniądze przyznawane z urzędu, bez konieczności składania dodatkowego wniosku. W artykule sprawdzisz, komu dokładnie przysługuje to świadczenie i jaka będzie dokładna waloryzacja.

ZUS zmienia zasady zwolnień lekarskich. 2 miliony L4 do weryfikacji. Kiedy ZUS Cię wezwie?
11 paź 2025

Liczba zwolnień lekarskich w Polsce dynamicznie rośnie, zwłaszcza z powodu zaburzeń psychicznych. ZUS w odpowiedzi na ten trend intensyfikuje kontrole, a prognozy mówią nawet o 2 milionach weryfikacji L4. Zakład ma prawo skontrolować Cię formalnie i merytorycznie (badanie u orzecznika). Jeśli masz L4 na depresję lub lęki, musisz ściśle przestrzegać zaleceń, bo w razie naruszenia ZUS może cofnąć zasiłek chorobowy za cały okres.

Emerytura stażowa 3500 zł od ZUS. Kto dostanie ją już w 2026 r.? Jest warunek 38 lub 39 lat pracy
11 paź 2025

Emerytury stażowe to długo oczekiwana reforma umożliwiająca wcześniejsze przejście na odpoczynek osobom z długim stażem pracy (bez czekania na 60/65 lat). Projekt ma wejść w życie w 2026 r. Wiele wskazuje, że minimalne świadczenie wyniesie około 3500 zł. Kluczowy warunek to 38 lat stażu dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn oraz fakt, że emerytura musi być wyższa niż minimalna.

688,00 złotych – co najmniej tyle podatku zapłaci pracownik, który dostanie od pracodawcy prezent. O jakie przypadki chodzi?
11 paź 2025

Wręczenie pracownikowi prezentu (np. bonu, nagrody rzeczowej) z punktu widzenia prawa nie jest miłym gestem, lecz opodatkowanym przychodem. Pracownik może być zmuszony do zapłaty co najmniej 688 zł podatku i składek ZUS od prezentu o wartości 2000 zł. Kluczowe jest, czy prezent pochodzi z Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) – tylko to daje szansę na uniknięcie wysokiego obciążenia.

4800 zł dodatku do emerytury za każdy rok opieki! Kto i na jakich warunkach zyska "dodatkowe lata pracy"? Nowy projekt dla kobiet
11 paź 2025

Tysiące kobiet w Polsce, które poświęciły lata na wychowanie dzieci lub opiekę nad seniorami, borykają się z problemem niskiej emerytury z powodu krótszego stażu. Pojawiły się projekty rekompensat. Kwota 4800 zł rocznego wsparcia dla opiekunów może stać się realna. Kluczowe jest zrozumienie, które przepisy to umożliwiają oraz co to oznacza w kontekście waloryzacji świadczeń i nowych projektów dla seniorów. (392 znaki)

Prostsze spadki na nowych zasadach już niebawem – wszystko załatwisz u notariusza zamiast składać wnioski wieczystoksięgowe do sądu
11 paź 2025

Rząd pracuje nad uproszczeniem postępowań spadkowych. Już niedługo wystarczy stawić się raz u notariusza, którego zakres kompetencji zostanie rozszerzony. Obecnie formalnie bowiem należy złożyć nawet aż trzy osobne wnioski do wydziału ksiąg wieczystych, aby prawidłowo przeprowadzić formalności spadkowe dotyczące nabycia nieruchomości. Postępowanie ulegnie więc nie tylko uproszczeniu, ale i skróceniu. Jakich przypadków będzie to dotyczyło?

Koniecznie zmień ten kod w dokumentach do 31 stycznia 2026 r. Jeśli tego nie zrobisz, stracisz część emerytury!
11 paź 2025

Niezbędne zmiany w dokumentacji ubezpieczeniowej stają się faktem. Coraz więcej osób w wieku przedemerytalnym jest wzywanych przez ZUS do weryfikacji danych, zwłaszcza dotyczących okresów nieskładkowych. Konieczność złożenia dokumentu korygującego (np. ZUS Rp-7) w wyznaczonym terminie (często 31 stycznia) ma kluczowe znaczenie. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować nieuznaniem ważnych okresów, co bezpośrednio obniży wysokość przyszłej emerytury. (384 znaki)

Zasiłek pogrzebowy 2026. 7 000 czy 4 000 zł z ZUS? [Przykłady]
11 paź 2025

Od 1 stycznia 2026 r. wzrasta kwota zasiłku pogrzebowego. Dla członków najbliższej rodziny zasiłek wyniesie 7 000 zł. Będzie to też maksymalna kwota dla pozostałych osób, które poniosły koszty pochówku. W niektórych przypadkach na początku roku wciąż jednak będzie można liczyć na 4 000 zł. Dlaczego?

pokaż więcej
Proszę czekać...