Sąd: ZUS obniżył emeryturę. 7 lat trwało dojście do prawidłowej wysokości. Bez wyrównania

tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
Sąd: ZUS obniżył przez błąd emeryturę. 7 lat trwało dojście do prawidłowej wysokości. Bez wyrównania / Shutterstock

Wszyscy wiemy, że wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. nie będzie opublikowany w Dzienniku Ustaw. Czeka na tą publikację 200 000 osób. Sąd okręgowy wydał wyrok w sporze między ZUS a emerytem, tak jakby nie było Trybunału Konstytucyjnego. Dlaczego to jest niekorzystne finansowo dla emeryta? Bo na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (o którym jest artykuł) emeryt może otrzymać podwyżkę o 1000 zł bieżącej emerytury (średnio) i wyrównanie do 60 000 – 64 000 zł (średnio). W przypadku przyjęcia fikcji, że nie ma wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (i TK zostaje wyręczony przez sąd okręgowy), kwoty są niższe. Sądy okręgowe nie mają takich możliwości jak TK.

Na początku artykułu odpowiedź dlaczego sądy okręgowe uważają, że mogą zastąpić Trybunał Konstytucyjny. To efekt jednej z wykładni polskiej Konstytucji. Mówi, że nie tylko TK, ale i każdy sąd może oceniać Konstytucję RP. To tzw. „rozproszona kontrola konstytucyjności”. Według jej zasad sąd cywilny może samodzielnie oceniać (bez TK), czy dany przepis jest zgodny z Konstytucją.

I tak robią niektóre sądy co do wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

Brak publikacji wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. wyklucza możliwość rekompensat dla 200 000 ludzi - z tej grupy nie wszyscy dadzą radę pójść do sądu

Rząd odmówił publikacji wyroku z 4 czerwca 2024 r., co związało ręce ZUS w zakresie naprawy krzywdy około 150 000 – 200 000 (niektóre szacunki są jeszcze wyższe) emerytów. Więc sądy okręgowe na różne sposoby próbują ratować sytuację. Przypomnijmy, że chodzi o pomniejszanie emerytury powszechnej o wypłaty z emerytur wcześniejszych. Jeden ze sposobów ratowania sytuacji przez sądy, to bezpośrednie stosowanie konstytucji.

Przykład

WYROK z 15 stycznia Sądu Okręgowego w Częstochowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. akt IV U 1089/24

Przewodniczył składowi sędziowskiemu: Sędzia Sądu Okręgowego Marek Przysucha.

Sprawa przeciwko ZUS o ustalenia wysokości emerytury. ZUS przegrywa sprawę.

Wyrok? Sąd Okręgowy w Częstochowie ustala wysokość emerytury W. Z. z pominięciem art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.z 2024 roku, poz. 1631 ze zm.) poczynając od 1 października 2024 roku. Z punktu widzenia emerytki to jest dopiero od 1 października 2024 r.

Emerytka wygrywa w sądzie okręgowym z ZUS (jeszcze nieprawomocnie) i traci pieniądze

I teraz kluczowe pytanie. Dlaczego ten wyrok jest niekorzystny? Emerytura jest podniesiona. Tak, ale od 1 października 2024 r.

Przykład

Emerytka została poszkodowana zaś w 2017 r. Wtedy ZUS obniżył jej emeryturę. Jak to wygląda w liczbach? W uzasadnieniu wyroku czytamy jak to w 2017 r. ZUS obliczył wysokość emerytury. Zsumował 1.444,15 zł i zwaloryzowany kapitał początkowy wynoszącą 484.297,27 zł. Od tej sumy odjął sumę kwot pobranych wcześniej emerytur wynoszącą aż 111.247,72 zł. ZUS tą kwotę podzielił przez średnie dalsze trwanie życia (249,9 miesiąca). Wynik? Emerytura 1.498,57 zł brutto miesięcznie. Ta emerytura była niższa od wcześniejszej więc ZUS zawiesił jej wypłatę.

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Jakie są negatywne skutki rozproszonej kontroli konstytucyjności?

Sądy okręgowe mają ograniczone możliwości wypłaty wyrównania z mocą wsteczną. W przypadku powołanego jako przykład wyroku komplikuje sprawę to, że emerytka prawdopodobnie ostatecznie nie skorzystała z emerytury wyliczonej jej przez ZUS. Więc sądowi trudno byłoby wypłacić wyrównanie.

Dodatkowo prawdopodobnie emerytka złożyła wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego, zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. bez składania wniosku o wyrównanie.

Nawet, gdyby emerytka przyjęła wyliczenia ZUS, to regułą jest wyrównywanie wsteczne emerytur tylko 3 lata wstecz. I tym się różni wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. od wyroku sądu okręgowego albo apelacyjnego w takich sporach z ZUS jako powołany jako przykład - wyrok TK zakładał pełne wyrównanie wsteczne.

Prawo
Zmiany w stwierdzaniu zgonu. Rząd planuje nową ustawę i szczególne regulacje dla żołnierzy
12 maja 2025

Rząd pracuje nad nowelizacją ustawy o działalności leczniczej. Nowe przepisy mają uporządkować zasady stwierdzania i dokumentowania zgonów, w tym poza szpitalami. Projekt zakłada też cyfryzację kart zgonu i narodzin oraz regulację zasad funkcjonowania lekarza koronera.

Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej w 2025 roku – ile wynosi, jak obliczyć, komu przysługuje, terminy wypłat, ewidencja
12 maja 2025

Czym jest ekwiwalent za pranie odzieży roboczej? Komu przysługuje? Jakie są zasady obliczania i wypłacania tego ekwiwalentu w 2025 roku. Czy od tego ekwiwalentu trzeba płacić składki ZUS i podatek? Wyjaśnia Karolina Woźniczka, specjalistka ds. kadr i płac w Meritoros SA.

Flaga Polski - jak wieszać zgodnie z przepisami? [ZASADY]
12 maja 2025

Coraz więcej osób prywatnych wywiesza flagę Polski w maju, listopadzie, a niektórzy nawet przez cały rok. Nie każdy wie, że flagę wiesza się w określony sposób, a naruszenie przepisów może doprowadzić do nałożenia kary. Jakie są zasady wieszania flagi Polski?

Czy alimenty wlicza się do dochodu w MOPS?
12 maja 2025

„Samotnie wychowuję dziecko i chcę ubiegać się o zasiłek okresowy z pomocy społecznej. Czy alimenty, które dostaję na córkę MOPS wliczy do naszego dochodu?” – pyta Czytelniczka.

Co 12 skontrolowane przez ZUS L4 uznane za nieprawidłowe [dane ZUS za I kwartał 2025 r.]
12 maja 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał redakcji Infor.pl, że w I kwartale 2025 r. ZUS przeprowadził kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich wobec 35 810 osób. Nieprawidłowości stwierdził w 2 886 przypadkach. ZUS może przeprowadzić kontrolę z własnej inicjatywy lub na wniosek pracodawcy. Kiedy można spodziewać się kontroli?

Wsparcie dla rodziców po urodzeniu martwego dziecka. MRPiPS zapowiada zmiany w przyznawaniu zasiłków: macierzyńskiego i pogrzebowego
12 maja 2025

W przypadku urodzenia martwego dziecka, rodzice dziecka mogą wystąpić z wnioskiem o zasiłek macierzyński oraz o zasiłek pogrzebowy. Jednakże muszą zmierzyć się z biurokracją. Resort rodziny zapowiada likwidację skomplikowanych barier administracyjnych. Zaświadczenie lekarskie zamiast aktu urodzenia - to jedna ze zmian planowanych przez resort rodziny.

12 maja: Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych
12 maja 2025

Maj należy do pielęgniarek i położnych! W dniu 5 maja świętujemy Międzynarodowy Dzień Położnej, dzień 8 maja to Dzień Polskiej Położnej, a 12 maja to Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek. Pielęgniarki i położne są niezastąpione na każdym etapie leczenia i opieki nad pacjentem – od narodzin, przez chorobę, aż po opiekę paliatywną. Wspierają nie tylko zdrowie fizyczne, ale też emocjonalne potrzeby pacjentów i ich rodzin. Ich zaangażowanie, wiedza i empatia są fundamentem bezpiecznego i skutecznego leczenia.

Budżetówka: zmiany w stanowiskach, strukturze i tabelach wynagrodzeń – minimalne stawki wzrastają o 5%, a maksymalne o 1 000 zł [projekt]
12 maja 2025

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłasza zmiany w tabelach wynagrodzeń – minimalne stawki wzrastają o 5%, a maksymalne o 1 000 zł - takie regulacje już coraz bliżej. Są one o tyle ważne, że zajdzie też zmiana w strukturze organizacyjnej, będzie też ujednolicenie nazw stanowisk kierowniczych i dodanie nowych stanowisk specjalistycznych w celu uporządkowania ścieżki awansu. Nowe zasady mają być bardziej transparentne. Są już szczegółowe założenia, czekamy na ogłoszenie ostatecznej wersji projektu zmian dla ogromnej liczby pracowników, a później wejście nowych przepisów w życie.

Jak przekazać nieruchomość członkowi rodziny: darowizna, umowa o dożywocie, testament. Zasady i podatki
12 maja 2025

Transakcje dotyczące nieruchomości bardzo często mają miejsce pomiędzy członkami rodziny. W bardzo dużej ilości przypadków rodzice przekazują na rzecz dzieci mieszkanie bądź nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym. Choć nie jest wykluczona sprzedaż nieruchomości pomiędzy takimi osobami, to takie rozwiązanie nie jest często wybierane. Gros przypadków to czynności nieodpłatne. Wśród dostępnych możliwości osoby bliskie mogą rozporządzić nieruchomością tak za życia, jak i na wypadek śmierci.

Pakt migracyjny z nowym wsparciem: 3 mld euro z budżetu UE
12 maja 2025

Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zapowiedziała 3 miliardy euro dodatkowego wsparcia dla państw członkowskich UE na realizację paktu migracyjno-azylowego i pomoc dla uchodźców wojennych z Ukrainy. Środki, które mają pochodzić m.in. z rewizji budżetu Unii i Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, będą dostępne do końca 2027 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...