List czytelnika: Czy komisja ma prawo wyprosić pełnomocnika albo opiekuna osoby niepełnosprawnej?
To częsty problem - osoba niepełnosprawna chce, aby komisja nadając stopień niepełnosprawności albo określając poziom potrzeby wsparcia, zrobiła to w obecności opiekuna osoby niepełnosprawnej. Komisja się nie zgadza i wyprasza osobę towarzyszącą. Czy to jest legalne? Formalnie np. wezwanie na komisję ds orzekania o stopniu niepełnosprawności wskazuje imiennie osobę niepełnosprawną. Logicznie więc powinna wejść tylko ta osoba, która została wezwana. Jednocześnie we wniosku o przeprowadzenie ustalenia stopnia niepełnosprawności zaznacza się opcję "Mogę samodzielnie / mogę z pomocą / nie mogę* przybyć na posiedzenie składu orzekającego". To oznacza, że system orzeczniczy dla osób niepełnosprawnych przewiduje sytuacje, kiedy osoba niepełnosprawna nie jest sama w czasie badania.
Nic o tym problemie nie mówi Link Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie ustalania poziomu potrzeby wsparcia Dz.U. 2023 poz. 2581.
Niepewność prawna w tym zakresie powoduje takie sytuacje, jak opisana przez czytelnika w liście do redakcji Infor.pl:
List osoby niepełnosprawnej: Czy komisja ma prawo wyprosić mojego opiekuna (WZON, PZON)?
Komisja spóźnia się 15minut. Wjeżdżam na wózku z osobą towarzyszącą (pielęgniarka). Moja przyjaciółka opiekująca się mną zostaje wyproszona, pytam o podstawę prawną. Pan rehabilitant - członek komisji poszukuje na komputerze, a pani psycholog gorliwie pomimo moich protestów wyprasza moją opiekunkę i powtarza że tylko osoba zainteresowana może zostać, a komisja na pewno się mną zaopiekuje. Podkreślam że mam orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnego istnienia (o czym komisja doskonale wie). To jawne złamanie uchwały ONZ z 2006 roku dotyczącej osób niepełnosprawnych ratyfikowanej 2012 r., a w szczególności art. 3 punkt a) dotyczący samostanowienia osób niepełnosprawnych. A więc to ja decyduję, kto stanowi opiekę nade mną, a nie komisja. Dalej zgodnie z prawdą informuję komisję, że jestem pod wpływem leku tramal który jest opiatem. Pani psycholog wyraźnie ucieszona oświadcza, że to bardzo dobrze, a jak przepisał mi to lekarz to komisja może prowadzić swoje działania z moim udziałem. Dodam że ani Pani ani Pan nie uznali przedstawić się aż do końca. Dalej było jeszcze ciekawiej i kłania się k.p.k. i k.p.c. (...). Nie otrzymałem ani nie dostałem do podpisania żadnego protokołu więc mogą sobie tam tworzyć, co im się żywnie podoba.
Zapytaliśmy o wypraszanie osób niepełnosprawnych przez komisje orzecznicze odpowiednie instytucje i czekamy na odpowiedź
Redakcja w odpowiedzi na list wysłała zapytanie do odpowiednich instytucji o to, czy osoba niepełnosprawna ma rację uważając, że komisja nie ma prawa do wyproszenia jej opiekuna. Sprawa jest płynna prawnie. Jest jednoznaczniej niż w przypadku osób niepełnosprawnych uregulowana co do świadczeń medycznych. Np. pod tym linkiem znajduje się stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta, który uznał, że pacjent ma prawo domagania się obecności członka rodzina w czasie badania lekarskiego. Taka obecność jest wykluczona w konkretnych sytuacjach takich jak np. operacja (wymogi aseptyczności).
Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych
Czytelnik powołuje się w liście na „uchwały ONZ z 2006 r.” Chodzi o Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych – Zgromadzenie Ogólne ONZ, 2006 r. ratyfikacja przez Polskę w 2012 r..
Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (ang. Convention on the Rights of Persons with Disabilities – CRPD)
Polska podpisała konwencję w 2007 r., a ratyfikowała ją 6 września 2012 r. Jest elementem polskiego porządku prawnego. I dlatego osoba niepełnosprawna powołała się na nią w liście. Czy słusznie? Sprawdzimy to.
Polecamy VAT 2025. Podatki część 2
Czy komisja ma prawo wyprosić opiekuna osoby niepełnosprawnej wbrew jej woli?
Czytelnik powołał się na "Artykuł 3 Konwencji „Zasady ogólne”. Czytamy w nim:
Niniejsza konwencja opiera się na następujących zasadach:
(a) poszanowanie przyrodzonej godności, autonomii osoby, w tym swobody dokonywania wyborów, a także poszanowanie niezależności osoby,
(punkty do h pomijamy)
Przepis ten dotyczy zakazu ingerencji w życie osoby niepełnosprawnej co do leczenia rehabilitacji, miejscu zamieszkania, edukacji i zatrudnienia. Czy wyproszenie opiekuna osoby niepełnosprawnej z komisji przyznającej stopień niepełnosprawności albo określającej poziom potrzeby wsparcia, narusza ten przepis?