Wakacje a alimenty. Przepisy i orzeczenia sądów

REKLAMA
REKLAMA
„Moi synowie są coraz starsi i rosną ich wydatki np. na ubrania, korepetycje, zajęcia sportowe. Z tego powodu chciałabym wnosić o podwyższenie wysokości alimentów. Czy wyjazdy również wpływają na wysokość alimentów? Co w sytuacji, gdy część wakacji dzieci spędzają u ojca?” – pyta Czytelniczka.
- Czy wyjazdy wakacyjne dziecka wpływają na wysokość alimentów?
- Alimenty a wakacje u ojca
- Co ze studentami?
- Podsumowanie
Czy wyjazdy wakacyjne dziecka wpływają na wysokość alimentów?
Wysokość alimentów zależy od kilku czynników. Sąd bierze tu pod uwagę przede wszystkim:
REKLAMA
• usprawiedliwione potrzeby dziecka oraz
• zarobkowe i majątkowe możliwości rodzica.
Co istotne, nie istnieje sztywny katalog takich usprawiedliwionych potrzeb.
Jak podkreśla Sąd Najwyższy „rodzice, w zależności od swych możliwości, są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji” (uchwała z 16 grudnia 1987 r.).
W praktyce koszt wyjazdu dziecka na wakacje czy ferie będzie mógł zostać uznany za potrzebę usprawiedliwioną. Oczywiście chodzi o taki koszt wyjazdu, który mieści się w zakresie możliwości finansowych rodziców, a także jest dostosowany do wieku i potrzeb dzieci. W każdej sytuacji zasądzone kwoty będą uzależnione od konkretnej sytuacji rodzinnej i majątkowej. Kwoty te mogą zatem znacznie się od siebie różnić.
„Za zasadne Sąd Okręgowy uznaje uwzględnienie w kosztach utrzymania dziecka kwoty 200 zł miesięcznie na wyjazdy wakacyjne (rocznie jest to kwota 2400 zł – uwzględniając wydatki zarówno zimowe, jak i letnie). Gdyby okazało się, że matka małoletniej nie organizuje jej wyjazdów wakacyjnych (co sygnalizował apelujący) to kwestia dalszego uwzględniania tego wydatku w kosztach utrzymania małoletniej winna ulec korekcie” – uznał przykładowo Sąd Okręgowy w Poznaniu w uzasadnieniu wyroku z 13 września 2024 r. (II Ca 249/23).
Alimenty a wakacje u ojca
Warto pamiętać, iż obowiązek alimentacyjny jest realizowany nie tylko poprzez nakłady finansowe, ale również poprzez osobiste starania rodzica o wychowanie dziecka. Najczęściej oba te elementy nawzajem się uzupełniają, chociaż w różnych proporcjach. Jeżeli to na matce w większym stopniu spoczywa ciężar opieki nad dzieckiem, to z reguły ojciec w wyższym zakresie realizuje swój obowiązek w formie finansowej. Na wysokość alimentów wpływa też m.in. to czy rodzic ma inne dzieci na utrzymaniu, a także na jakim poziomie sam żyje. Zgodnie bowiem z wytycznymi Sądu Najwyższego, dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego czy żyją z nimi wspólnie czy też oddzielnie.
Często zdarza się, iż rodzic, spędza z dzieckiem część wakacji, co nie powinno pozostawać obojętnym dla kwot uiszczanych alimentów.
Pani Aldona wniosła o podwyższenie alimentów na córkę. Do usprawiedliwionych potrzeb dziecka zaliczyła m.in. koszt wyjazdów wakacyjnych. W odpowiedzi na pozew pan Henryk wykazał, iż w czasie wakacji spędza z dzieckiem na Mazurach dwa tygodnie. W tym czasie ojciec opiekuje się córką, a także pokrywa wszelkie niezbędne koszty.
W tej sytuacji sąd może uwzględnić wypoczynek u ojca i przyznać alimenty w niższej niż żądana kwocie.
Tak uznał przykładowo Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z 30 marca 2024 r. (II Ca 106/24). „Dotychczasowe rozważania w sposób dostateczny usprawiedliwiają konieczność podwyższenia zasądzonych przez Sąd pierwszej instancji alimentów. Nie oznacza to jednak, że apelacja podlega uwzględnieniu w całości. Ustalone koszty zaspokojenia potrzeb powodów obejmują wszystkie wydatki niezbędne do ich pokrycia. Z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika, że pozwany utrzymuje z małoletnimi regularny kontakt, zabiera je do siebie i wówczas ponosi koszty ich utrzymanie, zapewnia im jednocześnie możliwość wypoczynku. Oznacza to, że w części swój obowiązek alimentacyjny realizuje osobiści zapewniając dzieciom zaspokojenie ich potrzeb. Z tej przyczyny ustalone wyżej alimenty należało obniżyć” – podkreślił sąd.
Co ze studentami?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi, iż obowiązkiem rodziców jest alimentacja względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać, chyba że dochody z jego majątku wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania. Ponadto, rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Podobnie jak w pozostałych sytuacjach przy alimentowaniu studiującego dziecka, brany jest pod uwagę całokształt okoliczności danej sprawy.
Przykładowo, w jednej ze spraw Sąd Okręgowy w Bydgoszczy uznał , iż student „ma możliwość pracy nie tylko w wakacje, ale także i w ciągu roku, może bowiem znając biegle angielski udzielać korepetycji na co jest dość znaczne zapotrzebowanie. Dlatego roszczenie powoda nie mogło być uwzględnione w całości” (wyrok z 7 listopada 2013 r., sygn. X Ca 181/13).
Podsumowanie
Z reguły wyjazdy wakacyjne uczniów są zaliczane do usprawiedliwionych potrzeb. Sąd może jednak nie uwzględnić kosztów wycieczek zbyt wygórowanych w okolicznościach danej sprawy.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 2809; ost. zm. Dz. U. z 2023 r., poz. 1606)
Orzecznictwo
Uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r. w sprawie wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty (M.P. z 1988 r., nr 6, poz. 60)
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA