Pieniądze dla rodziców, którzy stracili dziecko, w tym przez poronienie (nawet, gdy nie można zidentyfikować płci). MRPiPS przygotowało projekt i uzupełniło lukę prawną

• Czym jest poronienie?
• Czym jest urodzenie martwego dziecka?
• 7 000 zasiłku pogrzebowego nawet przy poronieniu, gdy nie da się ustalić płaci dziecka. Wreszcie będzie takie prawo!
• Pieniądze dla rodziców, którzy stracili dziecko, w tym przez poronienie (nawet, gdy nie można zidentyfikować płci). MRPiPS przygotowało projekt i uzupełniło lukę prawną
• Brak aktu urodzenia dziecka, karta zgonu albo zaświadczenie lekarza albo położnej o martwym urodzeniu a prawo do zasiłku pogrzebowego
• Rozszerzone prawo do zasiłku pogrzebowego
• Urlop dla kobiet, które poroniły
• Kiedy wchodzi w życie rozporządzenie?

Pojawił się projekt rozporządzenia z dnia 23 maja 2025 r. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe (dalej jako: projekt). Przedmiotowy projekt rozporządzenia wprowadza rozwiązania, które zrównają uprawnienia w dostępie do zasiłku pogrzebowego z tytułu poniesienia kosztów pogrzebu dziecka martwo urodzonego, bez względu na kryterium możności ustalenia płci takiego dziecka. Projekt skierowany został do uzgodnień i opiniowania.

Czym jest poronienie?

Poronieniem określa się wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu, który nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli, o ile nastąpiło to przed upływem 22. tygodnia ciąży (21 tygodni i 7 dni).

Czym jest urodzenie martwego dziecka?

Urodzeniem martwym określa się całkowite wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu, o ile nastąpiło po upływie 22. tygodnia ciąży, który po takim wydaleniu lub wydobyciu nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli.

7 000 zasiłku pogrzebowego nawet przy poronieniu, gdy nie da się ustalić płaci dziecka. Wreszcie będzie takie prawo!

Jak czytamy w uzasadnieniu: Obecnie w myśl rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno–rentowe dokumentem umożliwiającym uzyskanie zasiłku pogrzebowego jest akt stanu cywilnego, jakim jest skrócony odpis aktu zgonu albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Zgodnie z art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2025 r. poz. 594), jeżeli dziecko urodziło się martwe, nie sporządza się aktu zgonu, a sporządza się akt urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Akt urodzenia dziecka sporządza się na podstawie karty urodzenia lub karty martwego urodzenia przekazanej przez podmiot wykonujący działalność leczniczą oraz protokołu zgłoszenia urodzenia albo zgłoszenia urodzenia dokonanego w postaci elektronicznej. Karta martwego urodzenia musi zawierać dane wymagane w karcie urodzenia, tj. nazwisko, imię (imiona), nazwisko rodowe, datę i miejsce urodzenia oraz numer PESEL matki dziecka, jeżeli został nadany, miejsce, datę i godzinę urodzenia dziecka oraz płeć dziecka oraz informację, że dziecko urodziło się martwe. Kartę martwego urodzenia przekazuje się kierownikowi urzędu stanu cywilnego w terminie jednego dnia od dnia jej sporządzenia. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie płci dziecka, karty martwego urodzenia nie przekazuje się. W związku z powyższym, jeżeli martwe urodzenie następuje z chwilą, gdy możliwe jest określenie płci dziecka i zostanie stwierdzone w karcie martwego urodzenia, a następnie w sporządzonym akcie urodzenia, wówczas w przypadku pokrycia kosztów pogrzebu takiego dziecka przysługuje zasiłek pogrzebowy, o którym mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631, z późn. zm.). Problem dotyczy braku możliwości uzyskania prawa do tego świadczenia, jeżeli nie da się określić płci dziecka martwo urodzonego. W związku z brakiem możliwości sporządzenia aktu urodzenia dziecka z adnotacją „dziecko martwo urodzone”, w celu uzyskania świadczeń zdarza się, że rodzice decydują się na wykonanie badań genetycznych ustalających płeć dziecka. Badania te wykonuje się jedynie na życzenie i koszt osób uprawnionych, wnioskujących o wystawienie karty martwego urodzenia. Wykonanie badań genetycznych dla celów rejestracji martwego urodzenia w urzędzie stanu cywilnego nie jest świadczeniem zdrowotnym i w związku z tym nie jest finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, mogą też nie dać jednoznacznego wyniku.

Pieniądze dla rodziców, którzy stracili dziecko, w tym przez poronienie (nawet, gdy nie można zidentyfikować płci). MRPiPS przygotowało projekt i uzupełniło lukę prawną

Potrzeba nowelizacji rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno–rentowe (Dz. U. poz. 1412, z późn. zm.) wiąże się z tym, że istnieje konieczność wprowadzenia zmian dotyczących dokumentowania prawa do zasiłku pogrzebowego w przypadku urodzenia martwego dziecka – dla którego nie można określić płci. Projekt wdraża rozwiązanie, które zrównuje uprawnienia w dostępie do zasiłku pogrzebowego z tytułu poniesienia kosztów pogrzebu dziecka martwo urodzonego, bez względu na kryterium możności ustalenia płci takiego dziecka.

Brak aktu urodzenia dziecka, karta zgonu albo zaświadczenie lekarza albo położnej o martwym urodzeniu a prawo do zasiłku pogrzebowego

Zgodnie z projektem: w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno–rentowe (Dz. U. poz. 1412 oraz z 2023 r. poz. 2800) wprowadza się następujące zmiany:

1) w § 16 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) odpis skrócony aktu zgonu albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe, a w przypadku gdy nie został sporządzony akt urodzenia dziecka – karta zgonu albo zaświadczenie lekarza albo położnej o martwym urodzeniu, bez względu na czas trwania ciąży, wydane na podstawie dokumentacji medycznej potwierdzającej ciążę.”.

Rozszerzone prawo do zasiłku pogrzebowego

Zgodnie z projektem: w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno–rentowe (Dz. U. poz. 1412 oraz z 2023 r. poz. 2800) wprowadza się następujące zmiany:

2) w § 17 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Imię (imiona), nazwisko, datę urodzenia, datę zawarcia związku małżeńskiego, datę zgonu, stopień pokrewieństwa i powinowactwa oraz przysposobienie ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego tożsamość, odpisu aktu stanu cywilnego, karty zgonu albo zaświadczenia lekarza, albo położnej o martwym urodzeniu, bez względu na czas trwania ciąży, wydanego na podstawie dokumentacji medycznej potwierdzającej ciążę.”.

§ 2. W sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem.

Urlop dla kobiet, które poroniły

Z powyższym wiąże się to, co już sygnalizowaliśmy w innym artykule mianowicie, że urlop dla kobiet, które poroniły. Wydaje się, że dobrze byłoby przy okazji zająć się i tą sprawą. Jak wskazuje pismo z dnia 22 kwietnia 2013 r. wydane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (SPS-023-25577/14) w sprawie urlopu macierzyńskiego dla kobiet, które poroniły: literalna wykładnia przepisów wskazuje, iż w sytuacji, w której kobieta po porodzie nie opiekuje się dzieckiem z uwagi na fakt, iż urodziło się ono martwe (lub nastąpił jego późniejszy zgon), ma ona zapewniony odpowiedni okres na regenerację sił.

Z punktu widzenia pracodawcy podstawowym dokumentem poświadczającym fakt urodzenia dziecka i w konsekwencji zobowiązującym go do udzielenia urlopu macierzyńskiego jest akt urodzenia. I tak, przy ustalaniu prawa do zasiłku macierzyńskiego, który przysługuje przez okres ustalony przepisami KP, jako okres urlopu macierzyńskiego, dokumentem uprawniającym do jego otrzymania jest skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem.

W przypadku śmierci dziecka, szpital wystawia, tzw. kartę martwego urodzenia. W świetle art. 55 Prawa o aktach stanu cywilnego zgłoszenia urodzenia dziecka dokonuje się w terminie 21 dni od dnia sporządzenia karty urodzenia, a w przypadku gdy dziecko urodziło się martwe - w terminie 3 dni od dnia sporządzenia karty martwego urodzenia. W takim wypadku sporządza się akt urodzenia z adnotacją w rubryce "Uwagi", że dziecko urodziło się martwe; aktu zgonu nie sporządza się. W konsekwencji, jak wskazuje Ministerstwo pracownicy, która przedłożyła pracodawcy akt urodzenia dziecka wskazujący na adnotację, iż dziecko "urodziło się martwe", nie można odmówić przyznania urlopu macierzyńskiego na podstawie art. 1801§ 1 KP. Zdaniem resortu pracy KP nie może normować definicji pojęcia "poronienia" ani "urodzenia martwego" z uwagi na fakt, iż nie jest to materia podlegająca regulacji Kodeksu pracy (art. 1 KP). Pracodawca nie powinien także takich kwestii badać.

Ustawodawca nie przewidział w takiej sytuacji zachowania prawa do urlopu ojcowskiego, jak ma to miejsce w przypadku przewidzianym w art. 180 zn. 1 KP dotyczącym śmierci dziecka, w trakcie urlopu macierzyńskiego. Z dniem śmierci dziecka urlop ojcowski ulega zatem zakończeniu, a udzielony a jeszcze nie wykorzystywany – nie należy się.

Kiedy wchodzi w życie rozporządzenie?

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.