Świadczenie pielęgnacyjne to 3287 zł miesięcznie (dla 2025 r.). W 2026 r. będzie podwyżka o 3%. Sądy nakazują zwrot świadczenia za 3 miesiące albo za 6 miesięcy albo za 9 miesięcy albo za cały rok. Wszystko zależy od okresu rozpatrywania wniosku o świadczenie wspierające przez WZON (jest tu jak wiadomo przewlekłość). Jeżeli osoba niepełnosprawna otrzyma świadczenie wspierające, to jej opiekun musi zwrócić za ten okres świadczenia pielęgnacyjne (za okres leżakowania wniosku we WZON). Taka sytuacja, że pomimo złożenia wniosku o świadczenie wspierające we WZON dalej jest wypłacane świadczenie pielęgnacyjne, które trzeba potem oddać, to rodzaj kredytu dla osób niepełnosprawnych.
Osoby niepełnosprawne nie wiedziały, że świadczenie pielęgnacyjne to kredyt
Polecamy VAT 2025. Podatki część 2
Kiedy osoba niepełnosprawna stara się o świadczenie wspierające (na etapie WZON), to opiekun wciąż otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Ale potem musi to świadczenie pielęgnacyjne oddać.
Przykład – roczna wartość świadczenia wspierającego (w maksymalnej wysokości) wynosi około 50 000 zł. Jeżeli opiekun w czasie rozpatrywania wniosku w WZON przez rok otrzymał około 40 000 zł świadczenia pielęgnacyjnego, to musi oddać te pieniądze. Dlaczego rodziny osób niepełnosprawnych są oburzone, że muszą oddawać 40 000 zł (w większości kwoty są niższe i wynoszą 14 000 – 16 000 zł)?
Bo – w ich ocenie – zostały źle poinformowane o takim wymogu.
Osoby niepełnosprawne. Nie doczytali i opiekunowie zwracają świadczenie pielęgnacyjne (w 2025 r. 3287 zł a w 2026 r. 3386 zł)
Każda osoba, która otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne dostała kilka lat temu list urzędowy z informacją, że w procesie starania się o świadczenie wspierające trzeba będzie oddać świadczenie pielęgnacyjne. Świadczenie pielęgnacyjne było rodzajem kredytu na okres starania się o świadczenie wspierające (na etapie WZON). Komunikat był niejasno napisany. I wiele osób nie zrozumiało, że otrzymując na przykład 50000 zł świadczenia wspierającego trzeba oddać 40000 zł świadczenia pielęgnacyjnego.
Przykład takiej sytuacji poniżej:
Sąd nakazał opiekunce niepełnosprawnej matki zwrot 14 747,30 zł
Wyrok WSA w Gliwicach z 24 czerwca 2025 r. (sygn. akt II SA/Gl 94/25).
Przedmiotem sporu były pieniądze z tytułu świadczenia pielęgnacyjnego, które opiekunka osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny) pobrała w okresie od 3 stycznia 2024 r. do 31 maja 2024 r. – w sumie kwota 14 747,30 zł. WSA uznał tę kwotę za nienależnie pobraną. Kwota 14 747,30 zł została wyrównana świadczeniem wspierającym. Przy czym świadczenie wspierające zostało wypłacone dopiero po przyznaniu go przez ZUS z mocą wsteczną. W oczekiwaniu na tą płatność rodzina osób niepełnosprawnych otrzymywała jako kredyt 14 747,30 zł ze świadczenia pielęgnacyjnego.
Sąd stwierdził: "Ponieważ w tym samym czasie osoba wymagająca opieki (matka skarżącej) otrzymywała świadczenie wspierające, co zgodnie z obowiązującymi przepisami nie uprawniało do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego. Skarżąca została zobowiązana do zwrotu tej kwoty."
Sędziowie:
Agnieszka Kręcisz-Sarna, Rafał Wolnik, Renata Siudyka /przewodniczący sprawozdawca/
Dlaczego opiekunowie osób niepełnosprawnych nie chcą oddawać świadczenia pielęgnacyjnego?
Argumenty córki opiekującej się matką: świadczenie pielęgnacyjne i świadczenie wspierające do dwa różne świadczenia pobierane z różnych tytułów prawnych. Podkreśliła, że decyzja o przyznaniu świadczenia wspierającego i środki były adresowane bezpośrednio do mamy skarżącej, a decyzja o świadczeniu pielęgnacyjnym była adresowana do skarżącej.. Ponadto świadczenie pielęgnacyjne było przyznane w 2021 r., a zatem przed wejściem w życie przepisów wyłączających możliwość korzystania z obu świadczeń jednocześnie. Uznała za chybiony zarzut organu pobierania przez skarżącą dwóch świadczeń jednocześnie wobec złożenia przez nią oświadczenia o zrzeczeniu się świadczenia pielęgnacyjnego. Stwierdziła, że organ powinien był wstrzymać pobieranie przez nią świadczenia pielęgnacyjnego, czego zaniechał.
Dlaczego sądy orzeka
Argumenty sądu:
Sąd dostrzega podnoszony przez skarżącą problem wielomiesięcznego oczekiwania na decyzję WZON w przedmiocie ustalenia poziomu potrzeby wsparcia i związanych z tym problemów niemniej jednak przepisy zostały skonstruowane w taki a nie inny sposób, a organy mają obowiązek się do nich stosować (art. 6 k.p.a.). W tej kwestii istotny jest fakt, iż wypełniając elektroniczny wniosek o świadczenie wspierające jest możliwość wyboru daty przyznania tego świadczenia. I osoba niepełnosprawna wybrała jako datę 3 stycznia 2024 r. wiedząc, że jej opiekunka także w tej dacie ma świadczenie pielęgnacyjne
Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką w 2026 r.
Podwyżki świadczenia pielęgnacyjnego są skorelowane z podwyżkami pensji minimalnej. Na 2025 r. pensja ta wzrosła o 10%. Więc o taki sam procent wzrosło świadczenie pielęgnacyjne (do 3287 zł). W 2026 r. pensja minimalna wzrośnie o 3%. W 2026 r. także o 3% wzrośnie świadczenie pielęgnacyjne według poniższej formuły:
3287 zł (świadczenie pielęgnacyjne w 2025 r.) + 3% (99 zł) = 3386 zł (świadczenie pielęgnacyjne w 2026 r. po zaokrągleniach).
Zasiłek pielęgnacyjny bez podwyżki w 2026 r.
Dlaczego:
Rząd twierdzi, że osoby z niepełnosprawnościami w tym również osoby otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny, od 1 stycznia 2024 r. mogą uzyskać znaczne wsparcie finansowe w postaci świadczenia wspierającego, kierowanego bezpośrednio do osób z niepełnosprawnościami, które ukończyły 18 rok życia, po uzyskaniu przez nie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia w przedziale od 70 pkt do 100 pkt w przyjętej skali.
Źródło informacji: z odpowiedzi na interpelację nr 10352 Pani Posłanki Iwony Hartwich Link do pisma
Dlaczego to jest fałszywy argument? Bo świadczenie wspierające jest dla osób niepełnosprawnych ze znacznym stopnie niepełnosprawności. Dlatego otrzymuje je 120 000 osób (stan na marzec 2025 r.). Porównajmy - zasiłek pielęgnacyjny otrzymuje 1 mln Polaków. I są to osoby głównie z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, co wynika z poniższych przesłanek przyznania zasiłku pielęgnacyjnego:
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
- niepełnosprawnemu dziecku;
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia;
- osobie, która ukończyła 75 lat.