Czas pracy pracownika niepełnosprawnego
Pracowników niepełnosprawnych dzieli się na tych o znacznym, umiarkowanym i lekkim stopniu niepełnosprawności. Zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.), co do zasady mogą świadczyć pracę w pełnym wymiarze czasu pracy – 7h dziennie, 40h w tygodniu. Warto podkreślić, że pracownik niepełnosprawny nie może pracować ani w porze nocnej ani w godzinach nadliczbowych.
Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na Newsletter!
Zaświadczenie lekarskie
Podstawą obniżenia wymiaru czasu pracy jest legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz udokumentowanie tego zaświadczeniem o celowości stosowania krótszej normy czasu pracy. Wydaje je lekarz (pracujący w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy) po przeprowadzeniu profilaktycznego badania. Przedłożenie takiego dokumentu pozwala na skrócenie czasu wykonywania obowiązków służbowych do 7 dziennie (tj. 35 godzin tygodniowo).
Czas pracy niepełnosprawnych niezgodny z Konstytucją
TK zajął się badaniem zgodności z Konstytucją art. 15 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.). Wskazany przepis nakłada na niepełnosprawnego (ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności) obowiązek świadczenia pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, czyli 8h dziennie, 40h tygodniowo. W celu obniżenia tego czasu zobligowany jest do przedłożenia zaświadczenia lekarskiego.
Zgodnie ze stanowiskiem TK wyrażonym we wskazanym wyroku przepis ten traktuje wszystkich niepełnosprawnych w taki sam sposób. Dla niepełnosprawnych o znacznym stopniu niepełnosprawności (osób ciężko chorych, często z poważnymi upośledzeniami narządów ruchu, jeżdżących na wózkach inwalidzkich) stanowi regulację mniej korzystną niż ta obowiązująca przed 2012 rokiem. Dłuższy czas pracy niepełnosprawnych jest więc niezgodny z Konstytucją. Zakwestionowany przepis traci moc z upływem 12 miesięcy od dnia opublikowania wyroku (Dz. U. z 2013 r. poz. 791), tj. najpóźniej w dniu 9 lipca 2014 r.
Zmiany dot. czasu pracy niepełnosprawnych
Realizację wyroku TK stanowi nowelizacja ustawy. Projekt (autorstwa RCL) zakłada powrót do regulacji obowiązujących przed 2012 rokiem. Wówczas zaświadczenie wymagane było od niepełnosprawnego w celu wydłużenia czasu pracy do 8 h dziennie. Czas pracy niepełnosprawnych został więc skrócony do 7 godzin na dobę i 35 tygodniowo. Zmiany te wchodzą w życie 10 lipca 2014.
Uprawnienia i przywileje osób niepełnosprawnych
Niepełnosprawny pracownik – uprawnienia
Pracownikowi niepełnosprawnemu z tytułu jego stanu zdrowia mogą przysługiwać dodatkowe uprawnienia, w postaci preferencyjnych praw pracowniczych. Należą do nich m.in.:
- Dodatkowa przerwa w pracy przeznaczona na gimnastykę lub wypoczynek – 15 min dziennie;
- Dodatkowy urlop wypoczynkowy – 10 dni roboczych/ rok kalendarzowy;
- Zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym – 21 dni roboczych/ jeden raz w roku; (nie ma możliwości by kumulować świadczenia urlopowe z pkt 2. i 3., ich maksymalny wymiar nie może przekroczyć 21 dni w roku);
- Zwolnienie od pracy w celu wykonania badań specjalistycznych, poddania się zabiegom leczniczym lub usprawniającym, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy (jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy).
Możliwość skorzystania z powyższych uprawnień uzależniona jest od stopnia niepełnosprawności, jakim legitymuje się niepełnosprawny.
Polecamy serwis: Praca
Podstawa prawna:
Wyrok TK z dnia 13 czerwca 2013 r. (sygn. akt K 17/11).
Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.).