Zwolnienie z pracy podczas okresu wypowiedzenia
Co do zasady pracownik wykonuje swoją pracę podczas okresu wypowiedzenia aż do momentu rozwiązania umowy o pracę, czyli do momentu upływu tego okresu. Za ten czas otrzymuje normalne wynagrodzenie przewidziane w umowie o pracę. Kodeks pracy przewiduje jednak odstępstwa od tej reguły. Jednym z nich jest możliwość jednostronnego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy przez pracodawcę. Skorzystanie z takiej możliwości może być podyktowane dostępem do ważnych informacji finansowych firmy bądź przejściem pracownika do konkurencji.
Reguluje to art. 362 Kodeksu pracy:
„W związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.”
Przepis ten został wprowadzony do ustawy kodeksowej dopiero 22 lutego 2016 r. Wcześniej również stosowano zwolnienie pracownika z obowiązku pracy w okresie wypowiedzenia, ale takie działanie nie miało wówczas żadnej podstawy prawnej, co mogło się wiązać z licznymi problemami natury prawnej.
Polecamy produkt: Multimedialny pakiet wiedzy: 6 kluczowych zmian 2019 – KADRY.
Warto zaznaczyć, że zwolnienie nie musi dotyczyć całego okresu wypowiedzenia. W zależności od potrzeb pracodawcy może obejmować tylko część okresu wypowiedzenia (a nawet konkretne dni tygodnia czy godziny pracy).
Pracownik może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o zwolnienie go z obowiązku wykonywania pracy. Wniosek ten nie jest jednak w żaden sposób wiążący. Pracodawca może więc podjąć decyzję o zwolnieniu z własnej inicjatywy bądź z inicjatywy samego zainteresowanego pracownika. Nie ma przy tym znaczenia, kto wypowiedział umowę. Uważa się, że zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy powinno mieć formę pisemną. W takim oświadczeniu pracodawca wyraźne określa okres niewykonywania pracy przez pracownika (np. wskazuje konkretny tydzień, miesiąc, cały okres wypowiedzenia).
Wynagrodzenie za okres zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 10 listopada 2015 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy pracownik otrzymuje wynagrodzenie obliczane jak za czas urlopu wypoczynkowego.
Cofnięcie zwolnienia pracownika ze świadczenia pracy
Gdyby pracodawca zwolnił pracownika z obowiązku świadczenia pracy, a następnie chciał, aby ponownie wrócił do pracy, musi pamiętać, że nie może tego zrobić jednostronnie. W takim przypadku nic nie uzasadnia żądania pracodawcy powrotu do wykonywania pracy przez pracownika. Nawet szczególne potrzeby pracodawcy, braki kadrowe nie stanowią podstawy do wezwania pracownika do pracy. Jedyną możliwością jest dojście z nim do porozumienia. Zgoda pracownika na powrót do pracy jest w tej sytuacji niezbędna.
Pracownik może w porozumieniu z pracodawcą zrezygnować ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia i wrócić do pracy.
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracodawca, w razie wystąpienia potencjalnych problemów kadrowych, zachęcił pracownika do powrotu do pracy wyższym wynagrodzeniem np. w postaci premii. Strony powinny uzgodnić to w porozumieniu o rezygnacji ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy przez pracownika.
Zwolnienie z pracy a urlop
W świetle Kodeksu pracy urlop wypoczynkowy udziela się na dni pracy danego pracownika. W związku z tym zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy na cały okres wypowiedzenia pozbawia możliwości udzielenia urlopu w czasie wypowiedzenia. W takiej sytuacji pracodawca powinien wypłacić pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop.
Z drugiej strony pracodawca może wcześniej podjąć decyzję o udzieleniu urlopu w okresie wypowiedzenia, a na pozostały czas okresu wypowiedzenia zwolnić z obowiązku świadczenia pracy. Okres urlopu i okres zwolnienia z pracy mogą następować bezpośrednio po sobie.
Pracodawca może zobowiązać pracownika do wykorzystania całego zaległego urlopu wypoczynkowego i urlopu bieżącego proporcjonalnie do okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym (liczonego do dnia rozwiązania umowy o pracę czyli upływu okresu wypowiedzenia). Jest uprawniony przy tym do wskazania konkretnych dni wykorzystania urlopu.
Wzór zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia - wzór
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy – POBIERZ WZÓR >>>
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 917)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 10 listopada 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 2015 r., poz. 2000)