Urlop wypoczynkowy - ile dni?
Urlop wypoczynkowy jest jedną z form zagwarantowania pracownikowi prawa do wypoczynku, które zostało uregulowane w art. 14 Kodeksu pracy. Każdy pracownik ma prawo do wypoczynku. Zapewniają to przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz właśnie o urlopach wypoczynkowych. Urlop ten jest coroczny, nieprzerwany i płatny (art. 152 Kodeksu pracy).
Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami
W 2020 r. przepisy dotyczące urlopu wypoczynkowego nie ulegają zmianie. Urlop wypoczynkowy należy się każdej osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę. Kodeks pracy przyznaje 20 lub 26 dni w zależności od stażu pracy danego pracownika. Jeśli staż pracy wynosi mniej niż 10 lat pracownik otrzyma 20 dni wolnego na rok kalendarzowy, a jeśli staż wynosi 10 lat lub jest wyższy, wówczas można planować urlop liczący aż 26 dni. Pracodawca ma obowiązek poinformowania pracownika na piśmie w ciągu maksymalnie 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę o wymiarze urlopu wypoczynkowego, jaki przysługuje danemu pracownikowi. Ponadto, informacja ta powinna zawierać także takie dane jak:
- dobowa i tygodniowa norma czasu pracy,
- częstotliwość wypłat wynagrodzenia za pracę,
- długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- informacja o układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty,
- pora nocna, miejsce, termin i czas wypłaty wynagrodzenia, a także przyjęty sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy (ten punkt dotyczy sytuacji, gdy pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy).
Staż pracy, od którego zależy liczba dni urlopu wypoczynkowego, to także każda poprzednia praca na podstawie umowy o pracę. Przy sprawdzaniu czy tzw. staż urlopowy wynosi mniej niż 10 lat czy może więcej sumuje się więc każde poprzednie zatrudnienie. Nie ma przy tym znaczenia przerwa pomiędzy poszczególnymi stosunkami pracy ani sposób rozwiązania umów. 10 lat pracy to długi okres czasu, jednak na potrzeby urlopu wypoczynkowego bierze się pod uwagę również okresy nauki. Osoba po studiach magisterskich ma z urzędu zaliczone 8 lat do stażu urlopowego. Wystarczą więc 2 lata pracy na podstawie umowy o pracę, aby przekroczyć próg 10 lat wymaganych do wyższego wymiaru urlopu czyli 26 dni wolnych na rok.
Więcej na temat wyliczania stażu pracy znajdziesz w artykule: Staż urlopowy 2020 – szkoła zawodowa, liceum, technikum, studia
Niepełny etat
Osobie pracującej na niepełnym etacie przysługuje urlop pomniejszony w sposób proporcjonalny do wymiaru etatu. Jeśli pracownik byłby na pełnym etacie, przysługiwałby mu urlop w wymiarze 26 dni, pół etatu to przy proporcjonalnym obniżeniu 13 dni urlopu, natomiast 2/3 etatu to już 18 dni wolnych. Warto zwrócić uwagę na to, że wynik obliczeń może być niejasny. Gdy np. tak jak w przypadku 2/3 etatu wychodzi 17,33 dnia, niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę. Stad wynik 18 dni urlopu.
Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego
Prawo do urlopu nabywa się wraz z rozpoczęciem każdego kolejnego roku kalendarzowego, a więc z dniem 1 stycznia. Teoretycznie można więc już na początku roku wykorzystać cały urlop. Inaczej kształtuje się sytuacja pracownika, który jest aktualnie w pierwszym roku kalendarzowym pierwszej pracy na podstawie umowy o pracę. Z każdym miesiącem pracy zyskuje prawo do 1/12 pełnej puli dni urlopowych (z 20 lub 26 dni w zależności od stażu pracy). Wraz z nastaniem kolejnego roku kalendarzowego, pracownik nabędzie już prawo do pełnego wymiaru urlopu.
Więcej na ten temat znajdziesz w artykule: Urlop wypoczynkowy pierwszy raz w życiu zawodowym
Kłopotliwą sytuacją może być zmiana pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego. Jak wówczas liczyć urlop wypoczynkowy? Ile urlopu należy wykorzystać u dotychczasowego pracodawcy, a ile u nowego?
Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Zmiana pracodawcy a urlop wypoczynkowy - jak liczyć?
Zgodnie z Kodeksem pracy nie można zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego i otrzymać za niego ekwiwalentu pieniężnego.
Co w sytuacji niewykorzystania urlopu w roku kalendarzowym, w którym uzyskał do niego prawo? Nabywając urlop 1 stycznia 2020 r., co do zasady należy wykorzystać go do końca 2020 r. Jeśli jednak tak się nie stanie, mamy do czynienia z tzw. urlopem zaległym. Zgodnie z obowiązującym prawem taki urlop powinien zostać wykorzystany do 30 września roku kolejnego czyli 2021.
Wniosek o urlop wypoczynkowy
Wniosek o urlop wypoczynkowy powinien być złożony na piśmie. Kodeks pracy nie przewiduje szczególnego terminu, w którym taki dokument powinien zostać przedstawiony pracodawcy. Należy jednak wziąć pod uwagę względy organizacyjne. Im wcześniej poinformujemy pracodawcę o urlopie, tym łatwiej będzie mu zorganizować pracę podczas nieobecności pracownika. Urlop powinien być udzielany zgodnie z planem urlopów, który ustala się w styczniu każdego roku. Plan urlopów nie zastępuje jednak wniosku o urlop. Zawsze przed planowanym urlopem wymagane jest złożenie stosownego wniosku. Jak w każdym wniosku wskazuje się pracodawcę, wnioskodawcę czyli pracownika, datę oraz miejsce sporządzenia dokumentu. Należy zatytułować pismo, np. „Wniosek o urlop wypoczynkowy” albo „Wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego”. Następnie przechodzi się do zawarcia we wniosku przedmiotowej prośby. Można wskazać podstawę prawną, a więc art. 152 Kodeksu pracy, ale nie jest to w tym przypadku niezbędne do uzyskania dni wolnych od pracy. Koniecznie należy wskazać początek i koniec urlopu, a więc podać datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu. Na końcu należy własnoręcznie podpisać dokument.
Wzór wniosku o urlop wypoczynkowy <<< Pobierz
Wniosek o udzielnie urlopu wypoczynkowego - wzór
Więcej o wniosku o urlop wypoczynkowy znajdziesz tutaj: Jak napisać wniosek o urlop wypoczynkowy?
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1040)