Kto jest konsumentem?
Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie cywilnym, za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Zakupy w Internecie – czym różnią się od sprzedaży w „stacjonarnym” sklepie ?
Konsumentowi, kupującemu za pośrednictwem Internetu, a zatem przy umowie „zawieranej na odległość” - poza lokalem przedsiębiorcy, czyli poza jego sklepem czy biurem, przysługują dodatkowe prawa. Jednocześnie sprzedawca „internetowy” ma dodatkowe obowiązki, które nie dotyczą sprzedawców w sklepach tradycyjnych.
Prawo do wyczerpującej informacji o towarze i usłudze
Konsument przed dokonaniem zakupu, musi zostać poinformowany przez sprzedawcę o jego danych (nazwie, adresie, szczegółach dotyczących rejestracji firmy), a także o właściwościach towaru lub usługi którą zamawia. Dodatkowo sprzedawca jest zobowiązany powiadomić o sposobie zapłaty jak i o łącznej cenie i wszystkich opłatach (w tym opłatach pocztowych i podatkach), które ponosi konsument. Ponadto powiadomienie takie musi zawiera informacje o terminie i sposobie dostawy towaru, prawie do odstąpienia od umowy, miejscu i sposobie składania reklamacji, a w odniesieniu do usług – również o terminie ich wypowiedzenia. Przedsiębiorca powinien potwierdzić te informacje na piśmie (przykładowo: w treści komunikatu wyświetlanego na stronie WWW, za pośrednictwem której dochodzi do złożenia zamówienia; albo w treści maila przesyłanego przed lub bezpośrednio po złożeniu zamówienia klientowi). Brak potwierdzenia tych informacji może mieć dla sprzedawcy negatywne konsekwencje. O czym poniżej.
Zobacz serwis: Konsument w sieci
Prawo odstąpienia od umowy
Podstawowa różnica jaka odróżnia sprzedaż „na odległość” od sprzedaży w tradycyjnym sklepie, to przysługujące konsumentowi uprawnienie do odstąpienia od umowy, bez podania przyczyn. Polega ono na tym, że konsument w terminie 10 dni od otrzymania towaru, może bez podania przyczyn odstąpić od umowy. W razie odstąpienia od umowy zobowiązany jest on odesłać towar do sklepu internetowego w stanie niezmienionym a przedsiębiorca zobowiązany jest zwrócić konsumentowi pieniądze.
Ponieważ prawo odstąpienia od umowy, może doznać niewielkich ograniczeń wynikających z warunków sprzedaży oferowanych przez sprzedawcę, należy szczegółowo zapoznać się z tymi warunkami, tak aby nie być zaskoczonym w razie odmowy przyjęcia przez sprzedawcę zwracanego towaru. Między innymi, sama ustawa przewiduje - w odniesieniu do nagrań audio i wideo oraz programów zapisanych na informatycznych nośnikach danych – że konsumentowi nie przysługuje zwrot o ile usunie on z towaru ich oryginalne opakowanie. Dodatkowo – prawo odstąpienia nie przysługuje w przypadku dostawy prasy, usług w zakresie gier hazardowych oraz dostawy towarów i usług wyprodukowanych „na miarę” – tj. o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą.
Zobacz serwis: Umowa sprzedaży
Konsekwencje dla sprzedawcy
Wróćmy do wspomnianych wyżej konsekwencji, jakie niesie dla sprzedawcy niepowiadomienie klienta o prawie do odstąpienia lub gdy nie potwierdzi on na piśmie choćby jednej z informacji o prowadzonej działalności i prawach konsumenta. W takim przypadku termin do odstąpienia od umowy ulega przedłużeniu nawet do 3 miesięcy!
Zarówno termin dziesięciodniowy, jak i trzymiesięczny, w którym konsument może odstąpić od umowy, liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia.
Oczywiście powyższe uprawnienie, nie ograniczają prawa kupującego do odstąpienia od umowy w przypadkach związanych z wadami produktu. To uprawnienie (wspólne dla sprzedaży w tradycyjnym sklepie) uzależnione jest od spełnienie procedury wynikającej z zasad udzielonej klientowi gwarancji lub z warunków ustawowej „rękojmi”, nazywanej w stosunkach konsumenckich „niezgodnością towaru konsumpcyjnego z umową”.
Szczególna ostrożność
Na koniec należy jeszcze raz podkreślić, iż pomimo tego że sprzedaż w Internecie została uregulowana w licznych przepisach, to z uwagi na fakt, iż kupujący nie ma bezpośredniego kontaktu ze sprzedawcą, należy zalecić szczególną ostrożność zarówno przy wyborze sprzedawcy, jak i analizie warunków na jakich sprzedaż się odbywa. Dalsze uprawnienia przysługujące konsumentowi w kolejnej części artykułu.