Kiedy i pod jaką nazwą powstał w Polsce pierwszy UTW ?
Pod nazwą Studium III Wieku powstał pierwszy w Polsce Uniwersytet Trzeciego Wieku. Utworzyła go profesor Halina Szwarc w wyniku współpracy i kontaktów naukowych z profesorem Pierrem Vellasem. Pierwszy rok akademicki UTW inaugurowano 12 listopada 1975 roku.
Jakie były cele pierwszego UTW ?
Cele pierwszego UTW:
• włączenie osób starszych do systemu kształcenia ustawicznego
• aktywizacja intelektualna, psychiczna i fizyczna słuchaczy
• opracowanie metod edukacji i wdrożenie profilaktyki gerontologicznej
• prowadzenie obserwacji i badań naukowych (Informator Sekcji UTW przy PTG, 1987)
Warto podkreślić, że Polska była trzecim krajem na świecie (za Francja i Belgią), w którym rozwinął się ruch UTW. W 1975 r. Centrum Kształcenia Podyplomowego w Warszawie rozpoczęło szkolenie w zakresie gerontologii – klinicznej, eksperymentalnej i społecznej.
W jakich miastach powstawały kolejne UTW ?
W 1976 roku, we Wrocławiu, powstaje drugi polski UTW, zorganizowany został przy współpracy H. Szwarc, pod kierownictwem Czesława Kępińskiego, powstał z inicjatywy Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych, Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego, dyrekcji Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego oraz Kierownictwa Międzyzakładowego Uniwersytetu Robotniczego. Ideę tę poparł Uniwersytet Wrocławski oraz Akademia Wychowania Fizycznego.
Trzeci UTW powstaje w 1977 roku w Opolu z inicjatywy Wojewódzkiego Ośrodka Opiekuna Społecznego pod patronatem Uniwersytetu Opolskiego.
W 1978 roku powstaje UTW w Szczecinie.
Kolejny UTW powstał w 1979 r. w Poznaniu. Początkowo działał on na zasadzie afiliowania przy różnych instytucjach związanych z opieką społeczną, a jego organizatorem był Wojewódzki Ośrodek Opiekuna Społecznego przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym. Potem uzyskał możliwość włączenia się w działalność Studiów Otwartych Uniwersytetów.
Zobacz także: Bielański Uniwersytet Trzeciego Wieku
Następnie UTW powstawały :
• w 1979r. w Łodzi - z inicjatywy Heleny Kretz
• w 1979 r. w Gdańsku (rozwiązany, ponownie zaczyna działać w 2004 r.)
• w 1982 r. krakowski UTW jako międzyuczelniane studium UJ i Akademii Medycznej
• w 1982 r. w Katowicach - inicjatorka Janina Szyjkowska
• w 1983 r. w Rzeszowie z inicjatywy Genowefy Kruczek–Kowalskiej
• w 1985 r. w Lublinie
• w 1987 r. powstał drugi warszawski UTW na Mokotowie
• w 1989 r. w Toruniu
• w 1992r. w Zielonej Górze
• w 1992r. w Zakopanem
• w 1993r. w Gorzowie Wielkopolskim
• w 1993r.w Koszalinie
Następnie w Białymstoku, Częstochowie, Olsztynie, Sandomierzu, Oświęcimiu, Bielsku–Białej, Żarach, Świebodzinie, Lesznie, Elblągu.
W 2001 r. po raz pierwszy zaczęły działać UTW m.in.: w Mazowieckim Centrum Kultury w Warszawie i w Tomaszowie Lubelskim, ten drugi jest on filią Lubelskiego UTW. W roku 2002 powstały UTW w: Rybniku, Zabrzu, Zamościu, Stargardzie Szczecińskim, Głogowie. 2004 roku powstały UTW w Gdańsku, Zielonce, w Nowym Sączu, Gdyni i w Sosnowcu.
Czym jest Sekcja Uniwersytetów Trzeciego Wieku ?
W pierwszych latach istnienia UTW ich organizatorzy i kierownictwo zauważyli konieczność powołania wspólnej organizacji zrzeszającej ich uczelnie, koordynującej współpracę. Wniosek o utworzenie Sekcji Uniwersytetów Trzeciego Wieku przy Polskim Towarzystwie Gerontologicznym (PTG) zatwierdzono podczas walnego zgromadzenia PTG w Białymstoku we wrześniu 1981 roku, a jej przewodniczącą została profesor H. Szwarc.
Sekcja polskich UTW należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Uniwersytetów Trzeciego Wieku (AIUTA).
Sekcja za nadrzędny cel działalności UTW uznała: „poprawę jakości życia osób starszych, stworzenie warunków do dobrego starzenia się, przełamywanie błędnych stereotypów i wyobrażeń przypisujących ludziom starym role upośledzonych fizycznie i umysłowo. Celowi temu służy włączenie osób starszych do systemu kształcenia ustawicznego w oparciu o potencjał intelektualny, naukowy i bazę materialną wyższych uczelni” (Informator Sekcji UTW przy PTG, 1986)
Jakie rodzaje (typy) UTW powstają w Polsce ?
W Polsce powstają trzy typy Uniwersytetów Trzeciego Wieku:
• działające w strukturach będące pod patronatem wyższej uczelni, kierowane najczęściej przez pełnomocnika rektora danej uczelni,
• powołane przez stowarzyszenia prowadzące działalność popularnonaukową,
• inne, działające przy domach kultury, bibliotekach, domach dziennego pobytu, ośrodkach pomocy społecznej itp.
Źródło www.utw.pl, www.wikipedia.pl
Zobacz też serwis: Uniwersytet Trzeciego Wieku