Koperta nadana z Komisariatu Policji lub Prokuratury z wezwaniem na przesłuchanie może być powodem zdenerwowania odbiorcy szczególnie, jeśli nie wie czego sprawa dotyczy. W takiej sytuacji, należy zachować „zimną krew”, przeczytać wezwanie ze zrozumieniem oraz skorzystać z pomocy profesjonalisty, żeby nie pogorszyć sytuacji i zrobić wszystko dla ochrony swoich praw. Poniżej 5 podpowiedzi, jak zachować się przed i w trakcie przesłuchania.
- 1. Zapoznaj się dokładnie z treścią wezwania
- 2. Jeśli nie możesz się stawić – usprawiedliw swoją nieobecność lub zmień termin
- 3. Skontaktuj się z profesjonalnym pełnomocnikiem
- 4. Podczas przesłuchania – słuchaj dokładnie treści zarzutu
- 5. Masz prawo do odmowy składania wyjaśnień oraz odpowiedzi na pytania
1. Zapoznaj się dokładnie z treścią wezwania
Wezwanie to krótkie pismo, z którego wbrew pozorom można bardzo dużo się dowiedzieć. Z wezwania powinny wynikać następujące informacje:
- organ wysyłający – w sprawie karnej będzie to Prokuratura prowadząca sprawę lub jednostka Policji, której czynność przesłuchania została zlecona,
- jakiej sprawy dotyczy wezwanie – podawana jest sygnatura sprawy, z której wynika rok zarejestrowania sprawy (np. PR 1 Ds. 1.2023 oznacza, że sprawa jest zarejestrowana w 2023 roku). W wezwaniu jest także przedmiot sprawy, czyli kwalifikacja prawna czynu np. jest wezwanie dotyczy sprawy o czyn z art. 286 § 1 k.k., to sprawa i czynność dotyczyć będzie oszustwa,
- w jakim charakterze wzywany ma się stawić – w sprawie karnej możliwe jest wezwanie w charakterze świadka, podejrzanego, biegłego, tłumacza lub specjalisty. Wezwanie w charakterze podejrzanego oznacza, że na przesłuchaniu zostanie ogłoszone postanowienie o przedstawieniu zarzutów oraz przesłuchanie w charakterze podejrzanego w sprawie o czyny oznaczone w treści wezwania,
- w jakim miejscu i czasie ma stawić się adresat – podany jest dzień, godzina stawiennictwa,
- czy stawiennictwo jest obowiązkowe oraz jakie są skutki niestawiennictwa – w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa podejrzanego można go zatrzymać i doprowadzić przymusowo.
W wezwaniu powinna podpisać się osoba kierująca wezwanie wraz z oznaczeniem stanowiska. W przypadku wezwań z Policji, podpisuje się zazwyczaj funkcjonariusz prowadzący sprawę. Natomiast jeśli wezwanie jest z Prokuratury, to widnieje na nim podpis prokuratora prowadzącego sprawę, ewentualnie pracownika sekretariatu.
Na przesłuchanie należy stawić się z dowodem osobistym lub paszportem.
2. Jeśli nie możesz się stawić – usprawiedliw swoją nieobecność lub zmień termin
Ludzką rzeczą jest, jeśli termin wezwania przypada np. w okresie zaplanowanego wyjazdy lub zbiega się z chorobą. Jeśli istnieją lub powstaną okoliczności, które uniemożliwiają stawiennictwo – usprawiedliw swoją nieobecność.
Do organu wzywającego można skierować pismo z usprawiedliwieniem i prośbą o zmianę terminu. Jeśli wzywany przebywa na zwolnieniu lekarskim – należy je dołączyć, najlepiej z zaświadczeniem od lekarza sądowego.
Często na wezwaniach podany jest służbowy numer telefonu bezpośrednio do wyzywającego. Kontakt telefoniczny można nawiązać również dzwoniąc bezpośrednio do organu i prosząc o rozmowę z konkretną osobą. W rozmowie telefonicznej można zmienić termin przesłuchania, ustalić pasujący dla siebie dzień i godzinę bezpośrednio z przesłuchującym.
3. Skontaktuj się z profesjonalnym pełnomocnikiem
Profesjonalny pełnomocnik (adwokat lub radca prawny) udzieli pomocy prawnej i porady dotyczącej praw i obowiązków podejrzanego.
Prawem podejrzanego jest udać się na przesłuchanie z obrońcą, jednak należy to odpowiednio wcześniej zorganizować.
Obrońca podczas przesłuchania będzie czuwał nad jej prawidłowym przebiegiem, uniemożliwi naruszenie praw przesłuchiwanego, wyjaśni treść zarzutu, doradzi, jaka strategia obrończa będzie najkorzystniejsza.
Przesłuchiwany musi pamiętać, że funkcjonariusz Policji lub prokurator nie pełni roli obrońcy, lecz oskarżyciela. Jedynie ustanowienie obrońcy zabezpieczy interesy i prawa procesowe podejrzanego.
4. Podczas przesłuchania – słuchaj dokładnie treści zarzutu
Dokładną treść zarzutu tj. o co dokładnie jest się podejrzewanym, wzywany poznaje dopiero podczas przesłuchania. Niejednokrotnie są to obszerne, wielostronicowe opisy, których przeczytanie i zrozumienie jest po prostu niemożliwe.
Dlatego pamiętaj, że możesz poprosić o przedstawienie treści zarzutów do wglądu na piśmie podczas czynności. Przeczytaj je spokojnie, zastanów się dokładnie i zrozum, czego dotyczą zarzucane przestępstwa.
Przepisy nie przewidują doręczenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów, można jednak wnieść o ich pisemne uzasadnienie i wówczas dysponować pisemną wersją zarzutów.
Poproś o możliwość wykonania fotokopii zarzutu – organ może się na to zgodzić.
5. Masz prawo do odmowy składania wyjaśnień oraz odpowiedzi na pytania
To podstawowe, koronne prawo podejrzanego, którym wzywany staje się z chwilą ogłoszenia mu postanowienia o przedstawieniu zarzutów.
Podczas przesłuchania możesz być zaskoczony, przerażony, zdenerwowany, a nie są to emocje sprzyjające składaniu wyjaśnień. Pamiętaj, że w chwili przedstawienia zarzutów nie znasz dowodów, jakie zgromadził dotychczas organ postępowania przygotowawczego i na jakich opiera się oskarżenie. Podejrzany, który chce podjąć aktywną obronę, ma prawo nie przyznać się oraz odmówić składania wyjaśnień, a także odmówić odpowiedzi na pytania.
Po zapoznaniu się z dowodami i aktami postępowania zawsze możesz wyjaśnienia złożyć, co niejednokrotnie jest korzystniejszą wersją, aniżeli składnie oświadczeń procesowych w atmosferze stresu.
Polecamy: „Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami”