Przedawnienie karalności i wykonania kary

Roland Szymczykiewicz
Adwokat
rozwiń więcej
Przedawnienie karalności uzależnione jest od upływu czasu.
Przedawnienie karalności polega na tym, że po upływie określonego ustawowo czasu nie można już wszczynać i prowadzić postępowania przeciwko danej osobie, a jeżeli jest ono w toku, wówczas należy je umorzyć.

Wskazane powyżej rozwiązanie prawne znane jest powszechnie europejskim ustawodawcom i stosowane również w polskim prawie karnym. Ustawodawca ustanawiając ten przepis wyszedł z założenia, że znaczny upływ czasu czyni dążenie do wymierzenia odpowiedzialności sprawcy wykroczenia bezcelowym, albowiem zatraca się wówczas efekt oddziaływania kary, jak i często zaciera poczucie krzywdy pokrzywdzonego.

Przepis art. 45 kodeksu wykroczeń ustanawia 2 terminy, od których liczone jest przedawnienie karalności. Karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok a w okresie tego roku nie wszczęto w ogóle postępowania wykroczeniowego. Jeżeli natomiast je wszczęto to z upływem okresu 2 lat od popełnienia czynu, karalność ustaje.

Moment wszczęcia postępowania

Pod pojęciem wszczęcia postępowania nie należy rozumieć daty prowadzenia czynności wyjaśniających ani daty złożenia wniosku o ukaranie. Należy wskazać, że momentem wszczęcia postępowania będzie zarządzenie prezesa sądu kierującego sprawę do rozpoznania na rozprawie lub posiedzeniu, a zatem od tego momentu będzie liczyć się moment przedłużenia okresu przedawnienia.

Zobacz: Postępowanie karne

Jeżeli A popełnił wykroczenie w dniu 1.04.2007 r. a do 1.04. 2008 r. prezes sądu nie skierował sprawy do rozpoznania na rozprawę lub posiedzenie to następuje przedawnienie karalności jego czynu. Gdyby natomiast prezes sądu wydał wskazana zarządzenie to okres przedawnienia kary wydłużyłby się o rok i następowałby w dniu 01.04.2009 r. Oznacza to, że gdyby w tym czasie nie nastąpiło prawomocne rozstrzygnięcie sprawy, to sąd musiałby umorzyć postępowanie w sprawie.

Kwestią przedawnienia objęte jest również przedawnienie wykonania orzeczonej kary lub środka karnego. Podobnie, jak w przypadku przedawnienia karalności, dążenie do wyegzekwowania kary lub środka karnego po dłuższym okresie mija się z celem karania i prewencji.

Stosownie do powyższego, art. 45 § 3 Kodeksu wykroczeń stanowi, że orzeczona kara lub środek karny nie podlega wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęły 3 lata.

Jeżeli wobec Anny. S orzeczono karę grzywny w dniu 01.02.2006 a do dnia 01.02.2009 nie uiściła jej ona i nie podjęto wobec niej procedury wymierzenia kary zastępczej, to już nie będzie można od niej wskazanej grzywny wyegzekwować.

Zobacz serwis: Oskarżony - podejrzany

Prawo
Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
22 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

Przekazanie pracownikowi informacji o warunkach pracy i płacy to za mało. Jakie jeszcze obowiązki obciążają pracodawcę?
22 gru 2025

Choć co do zasady strony stosunku pracy są równe, to jednak z uwagi na jego charakter i fakt, że pracodawca jest podmiotem profesjonalnym, na gruncie prawa pracy zapewniono szereg narzędzi, które umacniają pracownika i zapewniają realizację przysługujących mu praw. Dotyczy to w szczególności informowania o warunkach pracy.

Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

Tego wniosku nie składaj pracodawcy z wyprzedzeniem. Rozpatrzy go odmownie i będzie miał rację
19 gru 2025

Pewnych spraw nie należy odkładać na ostatnią chwilę. Innych z kolei nie można załatwiać zbyt wcześnie. Dotyczy to również relacji między pracodawcą a pracownikiem. Każdorazowo trzeba rozważyć, który moment będzie najlepszy na dopełnienie konkretnego obowiązku.

pokaż więcej
Proszę czekać...