W praktyce chodzi o to, aby uniemożliwić podejrzanemu czy oskarżonemu ucieczkę, ukrywanie się, zapewnić jego stawiennictwo na każde wezwanie organu prowadzącego postępowanie karne, zapobiec matactwu czy popełnieniu kolejnego przestępstwa.
O ile w początkowej fazie postępowania przygotowawczego stosowanie środków zapobiegawczych może być faktycznie uzasadnione, o tyle ich utrzymywanie w toku dalszego postępowania, kiedy zebrano już dowody, przesłuchano świadków, odpadła obawa matactwa - często jest jedynie uciążliwym obowiązkiem dla podejrzanego/oskarżonego.
Praktyka pokazuje, że najczęściej stosowanym wobec podejrzanych środkiem zapobiegawczym jest dozór Policji połączony często z obowiązkiem nawet kilkukrotnego w jednym tygodniu obowiązkiem stawiennictwa w Komisariacie Policji, poręczenie majątkowe czy zakaz opuszczania kraju.
Zobacz serwis: Sprawy karne
Zgodnie z obowiązującym uregulowaniem, środek zapobiegawczy winien być niezwłocznie uchylony bądź zmieniony jeżeli ustaną przyczyny wskutek których został on zastosowany, albo powstaną przyczyny uzasadniające jego uchylenie lub zmianę. Rzadko jednak zdarza się aby Prokuratura czy Sąd z urzędu uchylili czy choćby zmniejszyli stosowane środki zapobiegawczego.
Z uwagi na powyższe, warto samodzielnie zwrócić się do Prokuratora bądź Sądu (w zależności od tego, na jakim etapie znajduje się postępowanie) z wnioskiem o uchylenie stosowanego środka zapobiegawczego. Wniosek taki należy uzasadniać, wskazując okoliczności które w naszej ocenie przemawiają za uchyleniem środków zapobiegawczych, jak chociażby dotychczasowe stawiennictwo na każde wezwanie organu prowadzącego postępowanie, brak jakiegokolwiek utrudniania postępowania, matactwa, wywiązywania się ze wszelkich nałożonych obowiązków, przebywanie w stałym miejscu zamieszkania. Warto również wykazać, dlaczego stosowane środki zapobiegawcze są dla nas nazbyt uciążliwe. I tak np. we wniosku należy wspomnieć iż obowiązek kilkukrotnego w jednym tygodniu stawiennictwa w Komisariacie Policji uniemożliwia normalne funkcjonowanie, koliduje ze sprawami zawodowymi czy opieką nad dziećmi, że poręczenie majątkowe zastosowane jest w wygórowanej kwocie, często przewyższającej rozmiar ewentualnej szkody, że obecnie znajdujesz się w ciężkiej sytuacji finansowej i potrzebujesz środków na utrzymanie siebie czy rodziny. Osoby wobec których stosowany jest zakaz opuszczania kraju, powinny uzasadniać dlaczego zależy im na jego uchyleniu, wskazując np. na konieczność wyjazdu zarobkowego czy odwiedzin rodziny na stałe zamieszkującej poza granicami kraju. Ważne jednak jest aby w takiej sytuacji wskazać Prokuratorowi/Sądowi nowy adres pod którym ewentualnie będziesz przebywać.
Zobacz serwis: Prawo karne
W przedmiotowym piśmie możesz zawrzeć również wniosek alternatywny, w przedmiocie chociażby częściowego uchylenia stosowanych środków lub zmianie ich na inne, mniej dolegliwe. Przykładowo Prokuratura uznając iż w dalszym ciągu istnieje konieczność zabezpieczenia postępowania poprzez stosowanie środków zapobiegawczych, może zmniejszyć dozór Policji, zobowiązując Cię do stawiennictwa np. jeden raz w miesiącu a nie jak do tej pory kilku razy w tygodniu. Może również zmniejszyć wysokość stosowanego poręczenia, czy uchylić je w całości utrzymując jednocześnie inny środek.
Jeżeli mimo należycie uzasadnionego wniosku, organ prowadzący postępowanie odmówi uchylenia środka zapobiegawczego, odczekaj kilka tygodni i zwróć się ponownie o uchylenie stosowanych środków. Wniosek o uchylenie czy zmianę środka zapobiegawczego możesz bowiem składać w każdym czasie, a Prokurator czy Sąd ma 3 dni na jego rozpoznanie.